Yield Farming Nedir?
Size bu bölümde yield farming nedir açıklayacağım!
Yield farming, kriptosuyla pasif gelir elde etmek isteyenler için çok hızlı bir şekilde popüler yöntemlerden biri haline geldi. Konseptin kendisi pek çok kişi için hala bir sır. Yield farming nasıl yapılır öğrenmek kafa karıştırıcı ve göz korkutucu gelebilir! İşte bu yüzden size konu hakkında yardımcı olacak ve yield farmingle ilgili bilmeniz gereken her şeyi anlatacağım.
Bu bölümde yield farming’i analiz edeceğiz. Size yield farming nedir, nasıl çalışır ve nasıl yapılmaya başlanır öğreteceğim!
Hadi başlayalım!
Video Açıklayıcı
Video Açıklayıcı: Yield Farming Nedir?
Okumak size göre değil mi? 'Yield Farming Nedir?' video açıklayıcıyı izleyin
What is Yield Farming in Crypto? (Animated Explanation)
Yield Farming Nedir?
Yield farming nedir?
Gelin iki kelimeyi ayrı ayrı inceleyelim.
“Yield” bir tür işleme katıldığınız için aldığınız pasif ödüllere denir. Ödüller pasiftir çünkü işlemlere aktif olarak katılmanız gerekmez.
Bizim bağlamımızda “farming” kelimesi ise “sürekli kazanç” anlamına geliyor. Yani “yield farming” sürekli olarak pasif gelir (varlık türü şeklinde) elde etme yöntemidir. Oldukça basit!
Kriptoda yield farming çok da farklı değil. Projeye bir miktar kripto para yatırımı yaparsınız ve belli aralıklarla pasif kazançlar elde edersiniz. Başka bir deyişle pasif gelir sahibi olmanın bir yoludur!
“Yatırım” tam olarak doğru kelime bile olmayabilir. Kriptonuzu belli bir süre için “kilitlemek” demek daha doğru olur. İzin verin bir örnekle göstereyim.
İçerisinde 10 şeker olan bir poşetiniz var diyelim. Bir gün arkadaşınız gelip size bir teklifte bulunuyor; poşeti bir haftalığına ona verirseniz size 12 şeker verecek.
Arkadaşınız poşetinizdeki şekerleri başkalarıyla alım satım yapmak için KULLANACAK. Ancak hafta bittiğinde ne olursa olsun size 12 şeker verecek.
Arkadaşınızın hafta boyunca şekerleri kullanması sizin için önemli mi? Değil, önemli olan tüm şekerleri ve daha fazlasını geri almanız!
Kriptoda yield farming tam olarak bu şekilde işliyor. Katılabileceğiniz farklı yield farming türleri var. Gelin “kripto farming nedir?” diye merak edenler için bu türleri inceleyelim ve hangisinin en zaman harcamaya değer olduğuna bir bakalım.
Kripto Borç Verme ve Alma
Yield farming’in karşılaşacağınız muhtemel ilk türü kripto para borç verme ve alma. Konsept son bir iki yılda çok popüler hale geldi!
Kripto severlerin kripto para borç vermesine ve almasına izin veren birçok merkezi olmayan finans projesi var. AAVE platformu bunun muhteşem örneklerinden biri.
Böyle projelerle yield farming’e katılmanın en yaygın yolu kripto borcu vermek. Diyelim ki 1 Bitcoin’ininiz var ve yakın zamanda alım veya satım yapmayı düşünmüyorsunuz.
AAVE gibi bir platform Bitcoin’inizi başkasına borç verebilir. Merak etmeyin tüm işlem otomatik olarak ve özel havuzlarda gerçekleştiğinde risk minimum. Likidite havuzlarını bilmiyorsanız konuyla ilgili bölümü okumanızı tavsiye ederim, böylelikle konsepti daha iyi anlayabilirsiniz.
Farklı etkenlere göre %34 veya üzeri bir APR’ye (Yıllık Yüzde Oran) sahip olabilirsiniz. Başka bir deyişle yılda 0.34 BTC veya fazlasını kazanabilirsiniz. Büyük bir oran!
Bağlam içerisinde ele alacak olursak geleneksel bankacılık kurumlarında APR’niz %1’in üzerine çıkmıyor. İnsanların “kripto farming nedir?” diye neden sorduğunu ve yield farming’in neden popülerleştiğini anlamışsınızdır!
Kripto para borcu vermenin başka bir muhteşem tarafı da paranızı istediğiniz zaman çekebilmeniz. 1 Bitcoin’e ihtiyacınız olduğunda hiçbir şart olmadan çekebilirsiniz.
Sıra geldi borç almaya. Bu kısım biraz karışık. Çünkü yield farming’in daha eşsiz türlerinden biri.
Çok eski ve değerli bir resminiz var diyeli. Resmi seviyorsunuz, izlerken çok vakit geçiriyorsunuz ve bu yüzden satmak istemiyorsunuz! Ancak sıkıştınız ve paraya ihtiyacınız var.
Resmi borç için teminat olarak kullanarak borç para alabilirsiniz. Borcu (ve faizini) geri ödedikten sonra resmi geri alabilirsiniz. Resim eski ve değerli olduğundan piyasadaki fiyatı borç süresince artacak.
Kripto para borcu aldığınızda yield farming genel olarak bu şekilde işliyor. Bitcoin’in muhteşem bir kripto olduğunu düşünüyor ve fiyatının artacağına inanıyorsanız borcunuz için teminat olarak kullanabilirsiniz. Hem para kazanırsınız hem de BTC’yi teminat olarak kilitlersiniz. Borcunuzu ödedikten sonra Bitcoin daha daha değerli olacak!
Kripto para borcu verirken ve alırken yield farming’e katılmanın bir muhteşem yöntemi daha var. Ancak bu biraz daha karmaşık, bu yüzden son bölümde bonus olarak ele alacağız. Mutlaka okuyun!
Likidite Sağlamak
“Yield farming nedir?” konusu için sıra başka bir yield farming türüne; likidite sağlayıcısı olma. Kulağa biraz süslü gelse de ana fikir çok basit. Olabildiğince iyi anlamanız açısından daha önce bahsettiğim likidite havuzları kısmını okumanızı öneririm!
Likidite sağlayıcıları merkezi olmayan kripto para borsalarına para sağlayan ve karşılığında pasif gelir elde eden kişilerdir. Diyelim ki $1000’ınız var ve bunun “boş durmasını” istemiyorsunuz. Öncelikle bunu iki kripto para birimine çevirirsiniz; Ethereum ve AAVE diyelim.
Sonrasında ETH ve AAVE’ınızı Uniswap gibi merkezi olmayan bir borsaya sunarsınız. İnsanlar birbiriyle kripto para takası yapmak için sizin Ethereum’unuzu ve AAVE’ınızı kullanır. İki takasın da ücretleri var!
Uniswap tarafından toplanan ücretler likidite sundukları için likidite sağlayıcılarına dağıtılır. Çok basit ve inanılmaz etkili bir model!
Pasif geliriniz birkaç farklı etkene göre değişir. Likidite olarak sunduğunuz miktar ve aynı havuzda ne kadar likidite sağlayıcısı olduğu bu faktörler arasında. ETH-AAVE havuzu çok büyükse ve likidite sağlayan binlerce kişi varsa geliriniz muhtemele düşük olur!
Ancak havuza sağlam miktarda token sağlarsanız getiriniz de yüksek olur.
Dikkat edilecek başka bir nokta da merkezi olmayan borsaların dayattığı ücretler. Bu ücretlere göre ödülünüz değişebilir! Uniswap likidite sağlama ve pasif gelir elde etme açısından en popüler merkezi olmayan borsa olarak varlığını sürdürüyor.
Staking
“Yield farming nedir?” diyip bunun bir parçası olmak isteyenler için üçüncü yöntem staking.
Staking ilk bakışta likidite sağlamak gibi görünebilir; bir miktar coin veya token’ınız var ve bunu pasif gelir için belli bir platforma sunuyorsunuz. İtiraf etmem gerek konu hakkında derinlemesine bilgi sunulunca işler tabii ki o kadar basit değil. Daha fazla bilgi için staking bölümüne ve coin ve token’lar arasındaki farklar kısmına göz atın.
Yield farming konusu üzerinden devam etmek adına staking için başkalarının işlemlerini onaylamak adına ağda token’larınızı kitlemek olarak ele alalım. Sadece Proof-of-Stake oy birliği modelini kullanan belli coin’ler stake edilebiliyor.
Verilebilecek en basit örnek Cardano projesi ve kendi coin’i ADA. Binance veya Coinbase gibi en iyi kripto para borsalarında ADA satın alabilirsiniz. ADA coin aldıktan sonra staking havuzu bulmanız gerekiyor. En basit yolu olarak ADA’nızı tarayıcı temelli bir cüzdan olan ve ADA coin saklamak için en popüler yer olan Yoroi cüzdanına aktarabilirsiniz. Yoroi cüzdan içerisinden erişebileceğiniz birçok havuza sahip!
Tek yapmanız gereken istediğiniz havuzu seçmek ve ADA coin’lerinizi devretmek. Zaman geçtikte coin’leriniz size pasif gelir getirecek!
Bu konu aslında kendi ayrı bölümünü hak ediyor.
Coin stake etmenin ve yield farming’in başka bir yolu da kripto para borsalarının kendisi. En popüler kripto para borsalarının bazıları kullanıcılarına staking özelliği sunmaya başladı. Coin satın alabilir sonrasında da borsa temelli cüzdan içerisinden stake edebilirsiniz. Genellikle bir tuşa basmanız yeterli oluyor!
Çoğu durumda yield ödülleriniz stake ettiğinizle aynı token’lar veya likidite sağlayıcısı token’ları anlamına gelen “LP token’ları” oluyor. LP token’larını Ethereum gibi diğer kripto para birimleriyle takaslayabilirsiniz.
Yeniden Dağıtım Ücretleri
“Yield farming nedir?” dendiğinde öne çıkan başka bir katılım yöntemi de yeniden dağıtım ücretlerine sahip kripto para birimleri tutmak.
Kulağa süslü geliyor değil mi? İnanılmaz kolay!
Bazı kripto para birimlerinin “yeniden dağıtım ücretleri” var. Yani bu kriptoyu takaslarken işlem için ödediğiniz ücretlerin bir kısmı diğer kripto para birimi sahiplerine dağıtılıyor.
Bilinen en iyi örneği muhtemelen Safemoon. Çok popüler olan bu kripto para birimi yeniden dağıtım ücretlerine ve token yakma mekaniklerine sahip.
Token yakma aslında çok basit. Bir kripto parayla işlem yaparken işlem için token şeklinde belli ücretler ödüyorsunuz. Diyelim ki arkadaşınıza 10 Safemoon yollamak istediniz. İşlem ücreti 1 Safemoon token.
Ücretlerin bir kısmı token sahiplerine yeniden dağıtılıyor. Bir Safemoon token’ın 0.5’i paylaştılar diyelim. Diğer 0.5 Safemoon aktif olmayan, erişilemeyen bir cüzdana gönderiliyor. Buna “token yakma” deniyor. Bu cüzdandaki token’lar tamamen kayboluyor. Böylelikle token enflasyonla savaşıyor ve token sahipleri ödül almaya devam ediyor!
Tabii ki bu yield farming türünde bilinmesi gereken çeşitli teknik noktalar var. Token’ın fiyatı ciddi anlamda oynayabilir ve dişe dokunur bir kazanç için ÇOK FAZLA token’a ihtiyaç duyabilirsiniz.
Kaldıraçlı Borç Verme
Dört büyük ana yield farming yönteminden bahsettiğimize göre sıra geldi kriptoda yield farming yazımızda daha önce bahsettiğimiz bonus yönteme. Buna “kaldıraçlı borç verme” deniyor. Bonus olarak bıraktım çünkü bu bölümde bahsettiğimiz diğer yield farming tekniklerinden biraz daha karmaşık.
Diyelim ki ETH halinde $100’ınız var. ETH borcu vermeye karar verdiniz. Teminat olarak ETH göstererek bir miktar DOGE coin borcu aldınız. Teminatın her zaman borçtan fazla olması gerektiğinizden karşılığında $70 değerinde Dogecoin aldınız.
Şimdi bir kripto para borsasına gidip Dogecoin’lerinizi Ethereum’a dönüştürebilirsiniz. Yine ETH’niz oldu! Borç verme platformundan geri alıp yeni ETH coin’lerinizi koyabilir ve daha fazla Dogecoin borç alabilirsiniz. İşlem böyle tekrar edebilir!
Teminatınız hep aldığınız borçtan fazla olduğundan bunu bir uç noktası var. Ancak borç verme platformunda başlangıçtan çok daha fazla ETH’ye sahip olacaksınız.
APR bilgisi, farklı borç verme ve alma platformları, muhteşem zamanlama gerektirdiğinden yapması basit bir işlem değil. Ayrıca kripto paraların fiyaların bugünlerde çok değişken, ETH fiyatı çok düşerde kayıp yaşayabilirsiniz. Ancak biraz alıştırmayla bu oldukça ilginç bir yield farming stratejisi haline gelebilir!
Yield farming nedir ve yield farming nasıl yapılır inceledik. Kullanabileceğiniz birçok farklı yöntem var. Risk ve ödüller değişiyor. En iyi değerlendirmelere sahip projelere ve daha önce büyük fiyat değişikliklerine karşı koyabilmiş kripto para birimlerine odaklanmalısınız.