Farklı Kripto Ücretleri Türleri
Gelin bu bölümde farklı kripto ücretleri türlerine göz atalım.
Günümüzde ücretler herkesin alışık olduğu şeylerden biri. Online alışveriş, farklı işletmelerle etkileşime girme… Bir hizmet veya ürün için belli bir ücret ödemeniz gerekiyor. Kripto para alım satımı da bunlardan biri.
Kripto gas (veya ağ) ücretleri kafa karıştırıcı olabiliyor. Kripto para işlem ücretleri, para çekme ve yatırma ücretleri, liste uzayıp gidiyor. Kripto dünyasına yeni giriyorsanız tüm bu bilgiler çok önemli. Alım satım yaparken ücretler üzerinden kar veya zarar etmenizde rol oynayabiliyor!
Bu bölümde kripto ücretleri üzerine konuşacağız. Karşılaşabileceğiniz farklı kripto ücretleri türleri neler, gas ücretleri nedir ve işlem ücreti olmayan kriptolar hangileri inceleyeceğiz. Böyle bir şey mümkün mü? Cevabı aşağıda!
Hadi başlayalım!
Video Açıklayıcı
Video Açıklayıcı: Farklı Kripto Ücretleri Türleri
Okumak size göre değil mi? 'Farklı Kripto Ücretleri Türleri' video açıklayıcıyı izleyin
Crypto Fees Explained: How Not to Overpay? (Animated)
Farklı Kripto Ücretleri Türleri
Kripto para işlem ücretleri konusunda spesifik noktalara girmeden önce alım satım yaparken karşılaşabileceğiniz farklı kripto ücret türleri üzerine konuşalım.
En ilginç ücret türleri arasında blockchain işlem ücretleri olarak da bilinen kripto gas ücretleri yer alıyor. “Gas” garip bir ifade evet ancak gerçekleştirdiğiniz işlemin onaylanması için ağa ödemeniz gereken ücreti ifade ediyor. Bu konuya daha sonra döneceğiz.
Arabanıza doldurduğunuz benzin olarak görebilirsiniz! Diyelim ki arkadaşınızın evine gideceksiniz ancak birkaç saat uzaklıkta oturuyor. Arkadaşınıza arabayla gidebilmek için benzine (veya elektriğe) ihtiyacınız var. Bu olmadan araba çalışmaz ve gidemezsiniz!
Kripto para işlemlerinde de prensip tam olarak aynı. İşleminizin onaylanmasını istiyorsanız ağ madencilerine veya node validator’larına ihtiyacınız var. Bu işi bedava yapmıyorlar, bir ücret alıyorlar. Az önce bahsettiğimiz konseptler oldukça karmaşık. Aşina değilseniz Kripto 101 El Kitabındaki bu ve benzeri bölümlere göz atabilirsiniz!
Kripto ücretleri arasında başka bir popüler tür de “işlem ücretleri” veya “alım satım ücretleri” olarak geçiyor. Bir kripto para borsasında takas yapabilmek veya USD, EUR veya başka bir itibari parayla kripto satın alabilmek için ödenen ücrettir.
İşlem veya alım satım ücretleri bu alanda uzmanlaşmış belli bir borsa platformunda kripto satın alımı veya takası yapılırken ödeniyor. Örneğin sadece arkadaşınıza cüzdanınızdan cüzdanına kripto göndermek istiyorsanız tek ödediğiniz ücret az önce bahsettiğimiz gas veya blockchain işlem ücretleri oluyor.
Baktığınız yere göre farklı oranlar görseniz de işlem ücreti için genel sektör ortalaması kripto alanlar ve satanlar için %0.25 (maker ve taker da diyebiliriz. Taker’ların (maker’lar tarafından oluşturulan teklifle etkileşime geçen kişiler) genellikle daha yüksek ücretler ödemeleri gerekiyor.
İşin biraz teknik boyutuna girdik. İleri düzey ekonominin kripto para terminolojisiyle karışmış hali bu. İtiraf ediyorum anlaması o kadar kolay değil! Belli konseptler size yabancı geliyorsa Kripto 101 El Kitabındaki diğer bölümlere göz atabilirsiniz!
Kripto ücret türleri arasında bilmeniz gereken başka bir tür de borç ücreti. Konsept oldukça basit. Borç veren kişiyseniz borç alan kişiden aldığı kripto para borcu için ücret alıyorsunuz. Alım satımın aksine borç ücretlerinde ödeyeceğiniz ücreti belirleyen karmaşık bir sistem bulunmuyor.
Borç ücretleri oldukça farklı olabiliyor. Çok da mantıklı! Arkadaşınıza hafta sonu için arabanızı ödünç verdiğinizde depoyu doldurmasını isteyebilirsiniz. Aynı şeyi aynı arabayla yabancı birine bir aylığına yaptığınızda dolu bir depo yeterli olmayacaktır. Muhtemelen bir tür ücret isteyeceksiniz!
Herhangi bir sebepten ötürü kripto borcu almayı planlıyorsanız borç ücretleri herhangi bir şekilde kaçınılmaz değil. Farklı borç verme platformlarındaki oranlara göz atıp en iyi teklifleri bulduğunuzdan emin olun!
Kripto ücret türleri arasında bahsedeceğimiz son tür para çekme ve yatırma ücretleri. Adından da anlaşıldığı üzere bu ücretler bir borsadan para çektiğinizde veya borsaya para yatırdığınızda ödeniyor. Aklınızda bulunsun; para yatırma ve çekme ücretleri sadece kripto para borsalarında yer alıyor! En azından çoğu durumda.
Az önce verdiğimiz örnekle bu türü inceleyebiliriz. Diyelim ki arabanızın deposunu doldurdunuz ve arkadaşınızın evine gideceksiniz. Yolda birkaç farklı yoldan gitmeniz gerekiyor. Bunların çoğu uzun olsa da bazıları paralı bazıları parasız.
Bu örnek bahsettiğimiz durumu ortaya koyuyor; bazı hizmetler ücretsiz kripto para yatırıp çekmenize izin verse de bazıları ücret ödemeniz gerekiyor.
Gas Ücretlerinin Sırrını Çözme
Kripto paralarla uğraşırken karşılaşabileceğiniz ana kripto para işlem ücretleri türlerini öğrendiğinize göre kripto işlem ücretleri arasında yeni başlayanların kafasını karıştıran kripto gas ücretlerine dönebiliriz.
Birine kripto para göndermek istediğinizde ne kadar gas veya ağ ücreti ödeyeceğinize nasıl karar veriliyor? Belli bir oran mı var yoksa başka faktörler var mı?
Aslında göründüğünden çok daha basit!
Öncelikle hayır, gas ücretleriyle alakalı tek bir oran yok. Her ağ kendi ücret modeline sahip. Ayrıca kripto gas ücretlerini etkileyebilecek çok fazla değişken var.
En basit örnek Ethereum. Dünyanın en popüler ikinci kripto para birimi. Bu yüzden ağda her saniye çok fazla işlem gerçekleşiyor. Daha önce ETH satın aldıysanız veya arkadaşınıza gönderdiyseniz böyle bir işleme dahil olmuşsunuzdur!
Ethereum ağında bazen o kadar çok işlem oluyor ki sıra oluşuyor. İşleminizin sırada çok fazla beklememesi için daha yüksek gas ücreti ödeyebiliyorsunuz. İşlem validator’leri için sizin işleminizi önce gerçekleştirmek adına büyük bir teşvik oluyor çünkü ödül daha yüksek!
Kripto para madencileri, işlem validator’leri ve node’lar ileri düzey ve teknik işlem onaylamasıyla alakalı çok farklı konular. Ayrı bir bölümde daha kapsamlı bir açıklama gerektiriyor. Gas ücretlerine dönecek olursak basit bir şekilde özetleyeyim; gas ücretleri stabil değil ve çeşitli faktörlere göre değişiyor.
İşlem Ücretleri Olmayan Kripto
Kripto ücretleri bölümümüzde son olarak işlem ücreti olmayan kriptolara bakacağız. Böyle kriptolar gerçekten var mı?
Var… gibi.
Bazı istisnalar hariç (NANO Coin gibi) SIFIR işlem ücretli kripto para birimleri aslında yok. Ancak en düşük işlem ücretini sunan birçok kripto var. NEREDEYSE yok denecek kadar az diyebiliriz.
Buna muhteşem bir örnek IOTA. Bu kripto para birimi çok düşük işlem ücretlerine sahip. Göz ardı edilebilecek kadar kadar düşük denebilir. Başka bir popüler coin de Cardano. Bu ağdaki işlem ücretleri diğerine kıyasla daha fazla olsa da yine de yok denecek kadar düşük.
Ücretsiz kripto alıp satmayı düşünüyorsanız piyasada çok fazla araştırma yapmak gerekiyor. Her gün yeni kripto para projeleri ortaya çıkıyor. Bazıları “düşük işlem ücretleri” gibi avantajlar sunuyor.
Alım satım yaparken ücretler konusunda tasarruf etmek için en düşük işlem ücretine sahip kriptoları arıyorsanız pek çok faktörün devreye girdiğini unutmayın! Örneğin düşük alım satım ücretlerine sahip bir kripto para borsası bulmanız da gerekebilir. Ağın çok sıkışık olmadığı zamanları da kollayabilirsiniz!
Son Sözler
Kripto ücretleri hakkında artık oldukça bilgi sahibisiniz! Hem karşılaşacağınız işlem ücretleri hem de işlemlerinizde ödeyeceğiniz miktarı düşürmek için yapabileceğiniz şeyler konusuna pek çok şey öğrendiniz.
Unutmayın; olabildiğince düşük blockchain işlem ücretleri ödemek istiyorsanız sıfıra yakın işlem ücretlerine sahip kripto para birimleri bulabilir ve çok fazla insanın alım satım yapmadığı saatlerde alım satım veya gönderim yapabilirsiniz.