Polygon Nedir?
Polygon nedir bu bölümde öğreneceğiz!
Diyelim ki yeni bir telefon satın aldınız. Kullandıktan sonra süper modern olup tüm güncel uygulamaları desteklese de çok fazla sorunu olduğunu fark ediyorsunuz; pili çabuk bitiyor, her şey yavaş yükleniyor ve uygulamalar arada takılıyor.
Telefonunuzu değiştirebilirsiniz ancak arkadaşlarınızın kullandığı popüler uygulamaların çoğunu kullanamazsınız çünkü sadece bu telefon onları destekliyor! Bir alternatif var; telefonunuz için tüm bu sorunların çoğunu çözen üçüncü parti bir güncelleme. Ethereum ve Polygon arasındaki ilişki de özünde böyle.
Bu bölümde size Polygon ağı nedir açıklayacağız. Polygon nedir, nasıl çalışır ve tüm Ethereum kullanıcıları için neden gerekli bir araç haline geldi sorularına cevap vereceğiz.
Hadi başlayalım!
Video Açıklayıcı
Video Açıklayıcı: Polygon Nedir?
Okumak size göre değil mi? 'Polygon Nedir?' video açıklayıcıyı izleyin
What is Polygon in Crypto? (Animated Explainer)
Polygon Nedir?
Polygon nedir konusuna girmeden önce Ethereum’u ve bu blockchain’in ana sorunlarını anlamak gerekiyor. Ethereum’la alakalı bir bölüm olmadığından kısaca bahsedeyim.
“Polygon nedir?” sorusuna cevap verdiğimiz bu bölümün kaleme alındığı dönemde Ethereum Bitcoin’den sonra ikinci en popüler kripto ağı. Çeşitli sebeplerden ötürü inanılmaz popüler; akıllı kontratlar, dApp’ler, DeFi merkezi olması vb. Tabii bu ETH’nin sorunsuz olduğu anlamına gelmiyor. Bu blockchain’le alakalı oldukça büyük sorunlar var!
Ethereum eski bir blockchain. Çok daha hızlı, kullanması kolay ve çok daha az kaynak gerektiren farklı ağlar var. Ethereum yakında ETH 2.0 güncellemesini çıkarıp bu sorunların çoğuna çözüm sunacak ancak “Polygon nasıl çalışır” konulu bu yazımızın yazıldığı dönemde blockchain’in belli alanlarda eksikleri var!
Sorunlu alanlar arasında en dikkat çekenlerden biri “saniye başına işlem” olarak bilinen “TPS” ölçüsü. Şu anda Ethereum saniyede yaklaşık 30 işlem onaylayabiliyor. Böylesine popüler bir ağ için tahmin edeceğiniz üzere bu oran zarar verici. Özellikle de popüler rakip blockchain’lerden biri olan Solana 65.000 TPS’yi desteklerken. Gerçekten inanılmaz!
Ethereum saniyede sadece birkaç işlemi destekleyebildiğinden bu durum ağda başka bir büyük soruna sebebiyet veriyor; gas ücretleri. Ethereum’da bir işlem gerçekleştirmek istediğinizde ödemeniz gereken ücret bu. Diyelim ki arkadaşınıza veya akrabanıza biraz ETH göndermek istiyorsunuz veya piyasaya çıkan en yeni token’ı almak istiyorsunuz.
İşleminizin hızlı onaylanmasını istiyorsanız arkadaşlarına veya akrabalarına ETH gönderen başka bir kişiden daha yüksek ücretler ödemeniz gerekiyor. Bu ücretler çok hızlı bir şekilde artabiliyor!
Kullanıcı açısından çok elverişsiz bir durum. İkinci en büyük blockchain’e yakışan bir şey değil! Ayrıca geliştiriciyseniz ve bu blockchain’de dApp oluşturuyorsanız Ethereum’la çalışmak da zor.
Peki tüm bunlar “Polygon nedir?” sorusuyla nasıl alakalı? “Polygon ağı nedir?” bölümümüzün ana noktası şu; Polygon Ethereum’un teknolojisini kullanan ayrı bir blockchain. Az önce bahsettiğim tüm bu sorunları çözüyor.
Polygon 2017’de oluşturuldu. İlk günden itibaren ana hedefi ETH’yle alakalı sorunları çözmek oldu. Polygon önceden Matic olarak biliniyordu. Bir noktada yeniden markalaşma yaşandı ve bu adı aldı. Ancak ağın kendi para birimine hala Matic Coin deniliyor.
Polygon Nasıl Çalışır?
“Matic coin ne işe yarar?” diye merak edenler için Polygon’un Ethereum blockchain’indeki tüm sorunları çözmeyi hedeflediğini söylemek basit kaçar. Polygon’un bunu nasıl başardığını da anlatmak gerek.
“Polygon Nedir?” bölümümüzün başlangıcında verdiğimiz örneği hatırlayın. Ethereum satın aldığınız o yeni, muhteşem telefon. Sorunlarla dolu evet ama yine de en popüler ve en yaygın kullanılan telefon. Çünkü hem saygın hem de tüm popüler uygulamaları destekliyor. Böyle başka bir telefon yok.
Polygon da bahsettiğimiz telefon için olan güncelleme. Kripto dünyasında Polygon’a “Layer-2 ölçeklendirme çözümü” deniyor. Karmaşık bir konu ama şöyle düşünebilirsiniz; Polygon, Ethereum ağındaki geliştiricilere ve son kullanıcılara ağına bağlanma ve ETH’nin sorunlarından kaçınma imkanı tanıyor.
Başka bir deyişle bir bilgisayar oyunu almak istediğinizi varsayın. Oyun Ethereum blockchain’inde ve satın almak için çok fazla ETH gerektiriyor. Fiyat çok yüksek olmasa da işlem ücretleri fiyatın iki katı! Aynı oyunu Matic coin’lerle satın alabilir, çok düşük işlem ücretleri ödeyebilir ve Ethereum blockchain’indeki tüm avantajlarıyla oyunu oynayabilirsiniz desem ne dersiniz?
Kulağa muhteşem geliyor değil mi? Böyle bir şey mümkün. “Polygon ağı nedir?” dendiğinde öne çıkan ana özelliklerinden biri bu! Sebebi de blockchain geliştirmesi açısından Polygon’un Ethereum’a benzer olması. İnternetteki bazı sitelerde Polygon’un çalışma şeklini tanımlamak için “EVM” ifadesi kullanılıyor. Bu ifadenin açılımı “Ethereum Virtual Machine”. Ethereum kodunun hayat verdiği ekosistemi tanımlıyor ancak üçüncü parti bir blockchain’e dayalı.
EVM fonksiyonelliği neden önemli? Farklı projelerin Blockchain’ler arasında neredeyse aralıksız geçişine izin veriyor. Örneğin önceden bahsettiğimiz oyunun geliştiricileri oyunu Ethereum blockchain’inden alıp Polygon’a transfer edebilir ve oyun aynı şekilde çalışır. Polygon’un sunduğu düşük gas ücretleri, inanılmaz hızlı işlemler gibi ek avantajlarla kullanılabilir. Polygon Ethereum’un ölçeklenmesine yardımcı oluyor!
Matic coin ne işe yarar dendiğinde Polygon’un öne çıkan ana hedeflerinden biri de bu! Layer-2 blockchain olduğundan Ethereum’a tüm işlemlerinde yardımcı olmayı ve böylelikle ana ağın ölçeklenmesine destek olmayı hedefliyor.
Polygon nasıl çalışır daha iyi anlayabilmeniz için bir örnek verelim. Ethereum blockchain’ini her saniye çok çeşitli işlemlerin gerçekleştiği ana, dev bir ağ olarak düşünün. Ağ o kadar büyük ki kalabalıklaşıyor ve az önce bahsettiğimizi sorunları yaşamaya başlıyor.
Devreye Polygon adlı çok daha küçük bir ağ giriyor. Ethereum’la iletişim kuruyor ve “Hey! Tüm büyük verileri bana yönlendir, çok daha küçük birimli veriler haline getirip sana geri göndereceğim!” diyor.
Proof-of-Stake oy birliği mekanizması kullanan Polygon’la bunu gerçekleştirmek mümkün. Böylelikle Ethereum ana ağının yükünü hafiflediyor. “Polygon nedir?” dendiğinde Layer-2 ölçeklendirme çözümü denmesinin sebebi bu. Ethereum’la çalışan çok daha küçük bir ağ. Hedefi bu büyük ağın işlemlerine yardımcı olmak!
Unutmadan altını çizelim; Polygon sadece “Ethereum için Layer-2 ölçeklendirme çözümü” olmaktan çok daha büyük büyük bir proje. Bizim gibi günlük kullanıcıların gördüğü ana fonksiyonellik bu olsa da Polygon geliştiricilere karmaşık, Ethereum temelli projeler üzerinde ulaşılabilir, çok zincir odaklı bir tarzda çalışabilme imkanı sunuyor. Tamamen farklı bir alan ve bu bölümün konusu değil. Kendi ayrı bölümünü oluşturabilecek bir konu. Polygon’un göründüğünden çok daha büyük bir proje olduğunu aklınızda bulundurmanız yeterli!
The Matic Coin
Yazımıza son vermeden önce “Matic coin ne işe yarar?” sorusu üzerinden son bir şey söylemek istiyorum. Daha önce de bahsettiğimiz üzere Matic coin Polygon blockchain’in kendi para birimi. Peki ne için kullanılıyor?
Matic bir utility token. Staking fonksiyonelliğine sahip. Yani Matic formunda pasif ödül kazanmak için stake edilebilir. Stake etmek hakkında daha fazla bilgi için bu bölüme göz atabilirsiniz!
Matic coin’in ikinci büyük amacı Polygon blockchain’indeki geliştiricileri ve kullanıcıları farklı işlemler gerçekleştirmeleri için teşvik etmek! Stake etmeyle işliyor ancak Polygon’a bilgisayımsal kaynak sağlıyorsanız ve ağda aktif bir geliştiriciyseniz Matic ödülleri kazanabilirsiniz!
Coin, blockchain’de işlem gerçekleştirdiğinizde işlem ücretlerini ödemek için de kullanılıyor.
Bölümün kaleme alındığı dönemde Matic’in piyasa değeri $4.4 milyar. Birim başına değeri de $0.64. En yüksek değerini Aralık 2021’de $2.88’le gördü. Coin şu anda stake etmek fonksiyonelliğinden dolayı enflasyonist mekaniklerine sahip. Ancak Polygon’un ardındaki ekip belli bir noktada coin’i deflasyonist yapmayı hedefliyor. Bu teorik olarak değerinin artmasına da yarımcı olabilir!
Özetle ister geliştirici ister kripto sever olun; “Polygon nedir?” dediğinizde karşınıza kesinlikle göz atmaya değer, ilginç bir proje çıkıyor. Özellikle de Ethereum’u seviyorsanız.