Bitcoin Nedir, Nasıl Çalışır?
Bitcoin nedir ve Bitcoin nasıl çalışır bu bölümde öğreneceksiniz!
Kripto para birimleri son on yılda çok popülerleşti. Günümüzde herkes kriptoları, DeFi’yi, NFT’leri ve benzer şeyleri biliyor. Zaman geçtikçe popülerlik artmaya devam ediyor. Daha fazla kişi kitlesel benimseme ve kriptoların günlük hayatımıza entegrasyonu hakkında konuşuyor!
Peki tüm bunlar nerede başladı? Bazı insanlar biliyor; Bitcoin’le. Ancak Bitcoin nedir gerçekten biliyor musunuz? En çok Bitcoin kime ait veya Bitcoin ne zaman oluşturuldu haberiniz var mı? “Bitcoin Nedir?” adlı bu bölümde tüm bu sorulara cevap bulacaksınız!
Okuyacağınız bu bölümde size Bitcoin nedir açıklayacağız. Bu efsanevi kripto para biriminin tarihi, özel kılan şey ve nasıl trilyon dolarlık bir sektör haline geldiği üzerine konuşacağız!
Daha fazla vakit kaybetmeden başlayalım!
Video Açıklayıcı
Video Açıklayıcı: Bitcoin Nedir, Nasıl Çalışır?
Okumak size göre değil mi? 'Bitcoin Nedir, Nasıl Çalışır?' video açıklayıcıyı izleyin
What is a Bitcoin & How Does it work? (Animated Explainer)
Bitcoin'in Tarihi
Bitcoin nedir öğrenmek ve Bitcoin nasıl çalışır anlamak için zamanda geriye, 2009’a gitmemiz gerekiyor. 2009’da Bitcoin oluşturuldu ve halka sunuldu.
Bitcoin’den önce “Beyaz bülten” adında bir şey yayınlandı. Belli bir kripto projesinin ardındaki tüm felsefeyi anlatan belgeye bu ad veriliyor. Günümüzde neredeyse tüm merkeziyetsiz finans platformları ve token’ları Beyaz bültenlere sahip. Bitcoin da bunlara dahil.
Peki Beyaz bülten neden bu kadar popüler? İki şey hakkında çok fazla bilgi veriyor; Bitcoin’i kimin çıkardığı (veya oluşturduğu) ve projenin amacı.
İnternet gizemlerini seviyorsanız “Satoshi Nakamoto” adını muhtemelen duymuşsunuzdur. Aslında bu Bitcoin’i yaratan kişi veya grubun rumuzu. Kimse gerçek adını bilmiyor. Hala KİMSE Bitcoin’i kim oluşturdu BİLMİYOR! Yıllar geçse de oluşturan kişi (veya kişiler) anonim kaldı. Basitlik açısından Satoshi ismiyle anacağım ancak bu bir kadın, bir grup insan veya bir organizasyon olabilir!
İlerleyen bölümlerde Bitcoin kime ait açıklarken Satoshi hakkında da bilgi vereceğiz. Gelin şimdi başka bir soruya bakalım; Bitcoin NEDEN oluşturuldu? Cevap çıktığı tarihte yatıyor olabilir.
2009 global olarak özel bir yıl değildi. Bitcoin 3 Ocak 2009’da çıkarıldı. Yılın başında. Yani proje bir yıl öncesinden oluşturuldu. 2008’de ne olduğunu anlatmama gerek yoktur herhalde.
Global finansal kriz. Bitcoin bu krizin sonucunda ortaya çıktı.
Bir kripto para birimi oluşturulduğunda blockchain’de ilk oluşturulan bloğa “Genesis block” denir. Blockchain’ler ve nasıl çalıştıkları hakkında daha fazla bilgi için Kripto 101 El Kitabındaki alakalı bölümlere baktığınızdan emin olun! Bitcoin nedir ve Bitcoin nasıl çalışır konusunda geri dönelim. Bitcoin gibi kripto para birimlerini oluşturan kişiler Genesis block’a insanların okuyabileceği bir mesaj bırakabiliyor. Satoshi Nakamoto bir mesaj bıraktı:
The Times 03/Jan/2009 Chancello on brink of second bailout for banks.
BTC’nin çıktığı günün The Times gazetesi başlığına bir referans bu. Başlıktan da anlaşıldığı üzere Birleşik Krallık’ın Başbakanı global finansal krizden sonra bankaları kurtardığı hakkında bilgi veriyor. Banka kurumları krizin ana unsurlarından biri olarak kabul edildiğinden olayın nereye gittiğini anlamışsınızdır.
Bitcoin ne için kullanılır veya Bitcoin ile ne alınır, Bitcoin neden oluşturuldu sorularına dönecek olursak cevap basit; ekonomik gücün bir kısmını bankalar ve devlet kurumlarından alıp sıradan insanların eline vermek. Bitcoin aslında hem tamamen gizli ve saydam hem de hiçbir tüzelliğe ait olmayan, yani %100 merkeziyetsiz bir dijital para türü olarak çıkarıldı.
Satoshi Nakaomoto’nun küresel ekonominin durumu ve büyük finans kurumlarının yarattıkları büyük krizlerden kaçınıp yükü masum insanların üzerine yıkacağı konularında endişeli olduğuna inanılıyor. Bitcoin tam olarak buna bir cevaptı. Kitlelerek ilk kez gerçekten kendi paralarına sahip olduğunu, hiçbir devlete bağlı olmadıklarını hissettirmenin bir yoluydu.
Tüm bunlar hakkında konuşunca “Bitcoin’i destekleyen ne? Enflasyon ve regülasyonlarla nasıl başa çıkıyor?” soruları akla geliyor. Bunlar başka bölümlerin konuları. Bu bölümde hedefimiz Bitcoin nedir ve nasıl fenomen haline geldi onu incelemek.
Bitcoin’in oluşturulmasına geri dönelim. Çıktıktan sonra Satoshi Nakamoto çeşitli forumlarda görülmeye devam etti. Kriptografi hayranıydı. Sürekli olarak benzer fikirlere sahip kişilerle konuşmalar yaparak Bitcoin fikrini ortaya çıkardı. Bitcoin ilk dijital para birimi oluşturma teşebbüsü değildi. Başarılı bir teşebbüstü.
Sonrasında Satoshi ortadan kayboldu. Şu anda kim olduğunu, hayatta olup olmadığını veya kripto dünyasında vakit geçirip geçirmediğini bilen yok. Belki de Bitcoin’in aktif bir üyesidir, kim bilir?
BTC’nin çıkışına dönelim. 2009’da Bitcoin’in fiyatı ne kadardı? Bir sentten çok daha azdı! BTC 2011 gibi fiyat yükselişi yaşamaya başladı, çıkışından iki yıl sonra. O zaman bile $1 ile birden fazla Bitcoin alınabiliyordu.
Muhtemelen 2010 yılında 10.000 Bitcoin’e Papa John’s’dan iki pizza alan adam hikayesini duymuşsunuzdur. Güzel bir anı olan bu olay Bitcoin için de önemli bir olay. BTC’nin gerçek bir dünya nesnesi satın almak adına kullanıldığı ilk büyük olaylardan biri. Bu olay daha sonra o kadar önemli hale geldi ki artık her yıl Bitcoin Pizza günü kullanılıyor.
Günümüzde o pizzalar $200 milyon dolar değerinde olurdu. Düşününce gerçekten inanılmaz.
Tüm bunları duyunca insanın aklına “en çok Bitcoin kimde?” sorusu da geliyor. Bu noktada söylenebilecek iki önemli parti var.
ABD menşeli yazılım şirketi Microstrategy en büyük BTC balinası. Yaklaşık 130 bin BTC’ye sahip. Bitcoin nedir öğrendiğinizde bu oran gerçekten akıllara durgunluk veriyor!
Sorunun bir cevabı daha var. Satoshi Nakamoto’nun en çok BTC sahibi olan kişi olduğu söyleniyor. Hesaplamalar doğruysa Satoshi cüzdanlarında hala 1.1 milyon Bitcoin’e sahip.
Bitcoin’in geçmişine bakıp küçük olayı atlarsak popülerliği ve fiyatının yıllar geçtikçe arttığını görüyoruz. İlk büyük kripto patlaması 2017’de yaşandı. Sonrasında da Kripto Kışı fiyat düşükleri ve birkaç yıllık durgunluk yaşandı.
Günümüzde Bitcoin neredeyse $400 milyar değerinde (piyasa değeri olarak). Kripto para sektörünün geri kalanını saymıyorum bile. BTC merkeziyetsiz finans, NFT’ler, kripto oyunlar ve yeni finans formu için bir yol açtı. Tüm bunların önemi çok fazla!
Bitcoin’in Geleceği
Bitcoin’in genel tarihi ve arka planı üzerine konuştuğumuza göre sıra geldi bu kripto para biriminin potansiyel geleceğine bakmaya. Bunun için Bitcoin’in nasıl çalıştığını bilmek gerekiyor.
Daha önce de söylediğimiz üzere BTC tamamen merkeziyetsiz ve anonimlik koruyan bir yapıya sahip. Yani iki parti arasında blockchain’de görünür şekilde kripto para takası yapılabilir ve bu anonim kalabilir.
Bunlar Bitcoin cüzdanları yardımıyla yapılıyor. Bitcoin adresi nedir bilmiyorsanız bu bir cüzdan adresi anlamına geliyor. Blockchain’de sizi tanımlamak için kullanılan özel harfler ve numaralar dizisi denebilir. Alım satım yapıtğınızda veya arkadaşınıza BTC gönderdiğinizde sadece cüzdan adresiniz görünür. İnsanlara BU cüzdanın size ait olduğunu söylemediğiniz sürece kimse bilemez! Tabii ki genel anlamda.
Merkeziyetsiz yapı başka bir önemli faktör. Bitcoin herhangi bir özel veya devlet tüzelliğine ait değil. Yani tek bir kırılma noktası yok. Böylelikle daha adil, daha saydam bir finansal sistem ortaya çıkıyor.
Merkeziyetsiz yapı ve anonimlik hakkında daha fazla şey öğrenmek isterseniz her iki konu hakkında da bölüm var, göz atabilirsiniz!
Artık Bitcoin nedir, nasıl çalışır, ne için kullanılır, Bitcoin ile ne alınır biliyorsunuz. Peki Bitcoin’in geleceği nasıl?
Kimse bilmiyor! Bitcoin’in tarihine bakarsak bu kripto para biriminin hiçbir yere gitmediğini söyleyebiliriz.
Yıllar geçtikçe binlerce yeni kripto projesi ortaya çıktı ve sektördeki büyük isimler haline geldi. Bu süre boyunca Bitcoin hep 1 numaralı kripto varlık olarak kaldı. Hem piyasa açısından hem de insanların aklında. Hatta buna “Bitcoin maximalism” deniyor.
Zaman geçtikçe Bitcoin madenciliği daha da zor hale geliyor. Bu kripto varlığın sadece 21 milyonluk hard cap’i var (var olacak toplam Bitcoin miktarı) ve bulunması giderek zorlaşan bir varlık. Buna rağmen talep daha da artıyor.
Bitcoin’i gelecekte bekleyen zorluklara rağmen bir nokta açık; bu kripto para birimi olmasaydı bunların hiçbirini yazmazdık, siz de okumazdınız. İnsanlar Bitcoin ile ne alınır diye merak etmezdi. “Bitcoin kime ait?” sorusunu sormazdı. DeFi veya diğer kriptolar en azından bildiğimiz formunda yer almazlardı. Sektörün büyümesiyle birçok kişi uzun ve heyecan dolu bir maceranın başında olduğumuzu düşünüyor.