Immutable Nedir?
Hadi Immutable anlamını, kriptodaki tanımını, immutable Nedir ve diğer tüm ayrıntılı gerçekleri öğrenelim.
Değişmezlik (Immutability) blockchain teknolojilerinin ana özelliklerinden biridir. Immutable veri oluşturulduktan sonra herhangi biri tarafından değiştirilemez.
Blockchain teknolojisi değişmezlik prensibine dayanır. Tüm ağ node’ları devam etmeden önce verinin doğruluğu konusunda hemfikir olmak zorundadır. Blockchain’in parçası olduktan sonra veri kayıtlarının hiç kimse tarafından değiştirilemeyeceğinden emin olmak adına blockchain dağıtık defter teknolojisi şeklinde işler.
Blockchain kontrat, satın alım ve satış gibi tüm işlemler kaydedilip zincire eklendikten sonra geçmişe dönük olarak tüm diğer blokları değiştirmeden belli bir blokta değişiklik yapılamayacak şekilde geliştirildi. Her blokta önceki bloğa bağlı veri bulunur. Böylelikle değiştirilmiş veriyle tüm verinin değiştirilmesi gerekir.
Blockchain kriptografik özetleme sayesinde immutable haldedir. Bu şifreleme yöntemi girdi olarak düz yazı kullanır ve çıktı olarak eşsiz bir hash değeri oluşturur. Hash’lerin uzunluğu girdinin özellikleri fark etmeksizin her zaman sabittir.
Hash algoritmasını geriye çevirmek inanılmaz zordur. Bir kullanıcı bir kelimeye veya cümleye SHA-256 hash algoritması uygularsa karşılığında 256-bit onaltılık kod alır. Onaltılık kodun uzunluğu 32 karakterdir. Herhangi bir veriye SHA-256 algoritması uygulamak her zaman 32 karakterlik bir çıktı verir.
Hash’ler veri bütünlüğünü sürdürmek için dijital imzalar olarak kullanılabilir. Veri bir ağa aktarıldığında hash değeri dijital parmak işlevi görebilir. Gönderici aynı veriyi geri alırsa ilk parmak iziyle uyumlu olup olmadığını belirlemek için hash hesaplanabilir. Uyumsuzluk varsa işlem sırasında verinin kurcalandığı anlamına gelir.
Değişmezlik, yani immutable yapı verilerin kurcalanmayacağı garantisi değildir. Ancak veriye yapılan herhangi bir değişikliğin ciddi sonuçları olacağından emin olur.
Değişmezliğin avantajlarından bazıları şöyle:
-
Verilerin bozulabildiği veya yok edilebildiği geleneksel veri tabanı sistemlerinin aksine blockchain’de tüm değişikliklerin ağ node’ları tarafından benimsenmesi gerekir. Bu da veri kaybı riskini azaltır;
-
Değişmezlik veri bütünlüğü sağlar. Kullanıcılar zincirin bütünlüğünü doğrulamak adına hash oranını yeniden hesaplayabilir;
-
Değişmezlik organizasyonların denetim işlemini basitleştiren kesin defterler oluşturmasına izin verir.