Zcash vs Monero: Kapsamlı İnceleme

Zcash vs Monero tartışmasını masaya yatıracağımız bu rehberde her iki coin hakkında da ayrıntılı bilgi sahibi olacaksınız! Geçmişlerini ve ekiplerini, hedeflerindeki ve teknik yönlerindeki farklılıkları öğrenerek ikisi arasında bir tercih yapabilir hale geleceksiniz. İlginç ve birbirine oldukça benzer bu iki coin hakkında aşağıdaki şeyleri inceleyeceğiz:

• İki projeyle ilgili temel bilgiler.
• Anonim olmak neden önemli?
• Monero blockchain’inin tarihi.
• Zcash blockchain’inin tarihi.
• Her iki kripto para biriminin amacı.
• İşlem hızları.
• Monero ve Zcash’in mevcut kabul görme oranları.
• Her iki blockchain’de de işlem gerçekleştirme ücreti.
• Projelerin yaşadığı ölçeklenebilirlik sorunları.
• Ekiplere genel bakış.
• Zcash ve Monero’nun piyasa geçmişi.

Zcash vs Monero rehberini okumayı tamamladığınızda yukarıda sayılanlar hakkında oldukça iyi bir fikre sahip olmuş olacaksınız. Tüm bu bilgiler size hangisine yatırım yapacağınıza karar verme konusunda yardımcı olacak.

Lafı daha fazla uzatmadan Zcash vs Monero rehberimize hemen başlayalım. Anlatılacak çok şey var!

Did you know?

Kriptoyla daha zeki ve daha zengin mi olmak istiyorsunuz?

Abone Olun - Her hafta yeni açıklayıcı kripto videoları yayınlıyoruz!

Blockchain Transaction Easily Explained! (Animated)

YOUTUBE'DA

ABONE OL

Kripto Para Birimlerinin Ana Unsurları

Zcash vs Monero rehberimize her iki coin’in de öncesinden başlayacağız. Bitcoin blockchain’i ilk yayınlandığında Bitcoin’in anonim doğasıyla ilgili pek çok yazı yayınlandı. Silk Road adlı dark web piyasasında tercih edilen para birimi oldu.

Şu Anda Etkin Olan Güncel Teklifler:

Silk Road kullanıcılarına yasa dışı malları ve hizmetleri online olarak satışa sunan çoğu hizmetten ilkidir. Bu yüzden gizli ve takip edilemez bir para birimi kullanmak çok önemliydi. Maalesef çoğu kimse için Bitcoin böyle değil.

Bitcoin blockchain’i (işlem veri tabanı) tamamen halka açık. Karmaşık gizlilik önlemleri almayanlar kolaylıkla takip edilebilir. İşlemleri gerçekleştiren kişileri kimliklerine ulaşılabilir.

Bitcoin işlemlerinin neredeyse tamamen anonim olabileceği doğru olsa da bunun için fazladan pek çok güvenlik önlemi almak gerekiyor. Bu önlemler ortalama bir kullanıcı için oldukça karmaşık. Zcash ve Monero’nun geliştiricileri de bu sebepten yola çıkarak farklı ve daha gizli bir kripto para birimi ihtiyacını karşılamak istiyor.

Neden Anonim Olmalı?

Ana konumuz olan Zcash vs Monero’ya gelmeden önce bir kişinin işlem gerçekleştirmeden önce neden kimliğini gizli tutmak isteyebileceğinden bahsedeceğim. Pek çok sebep var. Bazıları etik olarak sorgulanabilir. Sebepler şöyle:

• Yasadışı görülen maddeleri satın almak için. Bu ilaç veya eğlence olarak kullanılabilir. Örneğin tıbbi marijuana dünyanın bazı yerlerinde tamamen yasalken bazılarında değil. Gizlilik coin’ler, insanların bu madddelere potansiyel olarak tehlikeli kişilerle yüz yüze gelmeden erişmesini sağlıyor. Satın alım gerçekleştirirken alıcının kimliğini koruyor.
• Yasadışı eylemler içeren hizmetlere ödeme yapmak için. Bu hacker’lar tarafından kullanılan kötü amaçlı yazılımlar olabilir. Kötü amaçlı olmayan şeyler de olabilir. Kötü amaçlı anonim para birimi kullanmanın içerisinde kumar oynamanın yasadışı olduğu yerlerde kumar oynamak ve serbest dolaşımla alakalı hizmetler için insanlara ödeme yapmak yer alıyor. Buna örnek olarak bir homoseksüelin Suudi Arabistan gibi baskıcı bir rejimle yönetilen bir ülkeden kaçmak istemesi denebilir.
• Değiştirilebilirlik. Bitcoin blockchain’inin bir diğer sorunu da bir Bitcoin’in kimler tarafından kullanıldığının görüntülenebilmesi. Bunun sorun olmasının sebebi bazı satıcıların Bitcoin’in geçmişine bakarak yasa dışı olduğu takdirde kabul etmemesi. Hem Monero hem de Zcash de kimse bir coin’in yasadışı kullanılıp kullanılmadığını anlayamıyor. Zcash’in dediği gibi: “Tüm coin’ler eşit yaratılmıştır”.

Temel Bilgilere Dönüş…

Anonim para birimi kullanma sebeplerini öğrendiğinize göre Zcash vs Monero karşılaştırmasına geri dönelim. Her iki coin’in de kullanıcılarına sunduğu gizlilik hakkında bilgi verdiğini söylemiştim. Ancak iki proje arasında hem bazı benzerlikler var hem de farklılıklar.

Ayrıntılarına dalmadan önce Monero nedir ve Zcash nedir gibi sorularla iki kripto para biriminin de geçmişine bir yakından bakalım.

Monero Nedir?

Moneron 2014’te oluşturuldu. İlk adı BitMonero’ydu. Sonra basitleştirmek için kısaltılarak Monero yapıldı.

Monero aslında Bytecoin adlı eski bir kripto para biriminin fork’u. Bytecoin’in yayınlanmadan önce %80’inin madenciliğinin yapıldığına dair tartışmalar oldu. Projeden bazı geliştiriciler ve topluluk üyeleri bunu kabul etmedi. Bu yüzden 2014 yılında Bytecoin fork’landı. Bu fork şu anda bildiğimiz Monero’yu oluşturdu.

Monero, Bitcoin’den farklı bir protokol kullanıyor. Adı CryptoNote. CryptoNote pek çok işlemi gruplayarak çalışıyor. Bu sayede göndericilerin işlemlerle bağıntısını sağlamak imkansızlaşıyor. Daha önce bir Bitcoin mixing hizmeti duyduysanız onlardan biri gibi düşünebilirsiniz.

Bitcoin gibi Monero da işlemlerin onaylanmasında Proof of Work modelini kullanıyor. Proof of Work bilgisayımsal gücün Monero blockchain’ini güncellemesini gerektiriyor. Bunu sağlayan ve yeni işlem blokları oluşturan bilgisayar sistemleri işlem ücretleri ve yeni çıkarılmış coin’ler olarak ödül kazanıyor.

Zcash Nedir?

Zcash, Monero’dan sonra 2016’da oluşturuldu. Proje ilk olarak Zerocoin olarak başladı. Sonra bu Zerocash sistemine dönüştürüldü. En sonunda şu anki bildiğimiz kripto para birimi adıyla Zcash oldu.

Zcash aslında Bitcoin kod temelinin bir fork’u. Yani Monero’dan çok Bitcoin’e benziyor. Zcash ekibinin Bitcoin kod temeline yaptığı değişikliklerden biri zk-SNARKS adlı sıfır bilgi kanıtını eklemek oldu. Teknik bilgilere çok dalmadan şöyle açıklayayım; zk-SNARKS göndericinin ve alıcının adreslerini ve işlem miktarını gizlemek için kullanılabilir.

Monero gibi Zcash de varsayılan olarak gizli değil. Kullanıcılar ödemelerini gizli yapma seçeneğini seçmek zorunda. Halka açık ödemeler de gerçekleştirebilirler. Bu yönü Bitcoin’e oldukça benzer şekilde çalışıyor.

Zcash kendi ekibinde de ödül sağlıyor. Kuruluşlarından bu yanaki ilk dört yıl için (2020’ye kadar) blok ödüllerinin %20’si geliştiricilere, yatırımcılara ve kar amacı gütmeyen bir kuruluşa gidiyor.

Zcash vs Monero: Temel ve Teknik Özellikleri

Zcash vs Monero karşılaştırmasına başlayalım. İlk durak hedefler.

Did you know?

Kriptoyla daha zeki ve daha zengin mi olmak istiyorsunuz?

Abone Olun - Her hafta yeni açıklayıcı kripto videoları yayınlıyoruz!

What is a Crypto Mining Pool? Is it Worth it? (Beginner-Friendly)

YOUTUBE'DA

ABONE OL

Hedefler

Monero’nun ve Zcash’in hedefi sadece kripto para birimi olarak kullanılmak. Yani projenin ardındaki geliştiriciler coin’lerin ödemelerde kullanılmasını istiyor.

Zcash’te işlemler göndericinin talebine göre özel veya halka açık olabiliyor. Monero’da sadece gizli seçeneği mevcut.

Gizli işlemlerin amacı daha önce de belirttiğim gibi kullanıcıların kimliğini korumak. Başkalarının gözlerinden uzak olarak para harcayabilmenin hak olduğunu düşünen insanlar var.

Hız

Zcash vs Monero rehberimizde şimdi her iki blockchain’in de hızına bakacağız.

Monero blockchain’inin blok süresi iki dakika. Yani her iki dakikada bir yeni bloklar oluşturuluyor. Bu yönüyle Bitcoin işlemlerinden beş kat daha hızlı.

Zcash coin’in blok süresi yaklaşık 2.5 dakika. Bitcoin’den dört kat hızlı ama Monero işlemlerinden biraz yavaş.

Zcash blockchain’de hız ağın ne kadar yoğun olduğuna göre değişebiliyor. Sizinle aynı anda işlem gerçekleştirmeye çalışan pek çok insan varsa işleminiz doğrudan ilk bloğa girmeyebilir. Hatta birkaç blok beklemesi gerekebilir. Ayrıca unutmamak lazım ki gizli işlemler her blokta daha fazla yer kaplıyor. Ağ sadece gizli işlemler gerçekleştiriyor olsaydı ağ hızı saniye başına 6 işlem olurdu. Herhangi bir gizlilik olmayan bloklarda saniye başına 26 işlem gerçekleştiriliyor.

Monero bu konuda biraz farklı çalışıyor. Dinamik blok boyutu sınırına sahip. Yani ağdaki talebe göre bloklar genişleyip küçülebiliyor. Her bloğun boyutu önceki 100 bloğa göre belirleniyor. Ağda çok fazla işlem varsa blok boyutu yavaşça artıyor ve ağa daha fazla kapasite sağlanıyor. Bazıları Monero’nun saniyede 1700 işlem gerçekleştirebileceğini iddia ediyor. Ancak bu hiç test edilmedi. Bunun gerçekleşmesi için ağdaki nodların inanılmaz bir belllek gücüne sahip olması gerekiyor.

Kabul Görme

Zcash vs Monero karşılaştırmasında farklılık yaratan konulardan biri iki projenin de kabul görme düzeyleri. Monero dark web’de Zcash’ten fazla kullanıcı buluyor. Bunun sebebi şu anda Monero kullanımının Zcash’ten çok daha kolay olması. Bu para birimi için az sayıda güvenilir cüzdan bulunuyor. Ancak genç bir kripto para birimi olduğundan yakında bunun değişebileceğini söyleyebiliriz.

Monero dark web’de Kuzey Kore gibi devletlerde uluslararası yaptırımlardan kaçınmak isteyenler ve hack grupları tarafından kullanılabiliyor. Madenciliğinin basit bilgisayar sistemleri tarafından yapılabilmesi de farklı kullanım alanlarına yol açtı.

Tarayıcı Üzerinden Madencilik ve Crypto-Jacking

Monero’nun kabul gördüğü alanlardan biri de tarayıcı üzerinden madencilik. bunun sebebi Monero’nun GPU veya CPU kullanılarak madenciliğinin yapılabilmesi. Tarayıcı üzerinden madencilik bir internet tarayıcısı ile madencilik yazılımı çalıştırmaya deniyor. Oldukça kolay ama verimli değil. Ancak yüzlerce veya binlerce bilgisayarın kendi elektriğiyle sizin yerinize madencilik yapmasını sağlarsanız oldukça karlı olabiliyor.

Not: CPU Central Processing Unit’dir (Ana İşlemci Birimi). Tüm bilgisayarlarda bir CPU bulunuyor. Bilgisayarın beyni olarak düşünebilirsiniz. GPU ise Graphics Processing Unit’dir (Grafik İşleme Birimi). Üst düzey oyun bilgisayarları GPU kullanır. CPU’lardan daha güçlüdürler. Gerektiğinde PC oyunlarındaki yüksek kalite görselleri görüntülemek için kullanılır. GPU’lar CPU’lardan daha verimli madencilik yapabilir.

Online Yayıncılık

Bazı içerik yayıncıları için tarayıcı üzerinden madencilik ziyaretçilerini reklamlarla bunaltmadan para kazanmanın bir yolu. Siteye para yardımı olmak için belli ölçüde ziyaretçinin bilgisayımsal gücünün kullanılacağı belirtilmişse bunun kimseye bir zarar yok. Kullanıcı kalıp site için madencilik yapıp yapmayacağına karar verebiliyor.

Crypto-Jacking

Bazı yayıncılar kullanıcılara kendileri için kripto para birimi madenciliği yapacakları konusunda dürüst davranmıyor. Ayrıca bazı indirme sitelerinde kullanıcıların indireceği dosyaların içerisinde gizli Monero madenciliği yazılımı bulunuyor. Madencilik yazılımının bilgisayar sahibinin izni olmadan kullanılmasına crypto-jacking deniyor. Zcash vs Monero karşılaştırmasında Monero anonim özelliklerinden ve CPU/GPU’larla madencilik yapılabildiğinden dolayı daha fazla tercih ediliyor.

Tarayıcı Üzerinden Madencilik ve Hayırseverlik

Tarayıcı üzerinden madencilik hayırseverlik işleri için de kullanılıyor. UNICEF Hopepage adlı bir site yayınladı. Hopepage’in amacı kullanıcıların siteyi ziyaret edip UNICEF için kendi bilgisayımsal güçleriyle Monero madenciliği yapıp bağışta bulunabilmesi.

Site yüklendiğinde madenciliği başlatma seçeneği açık şekilde belirtiliyor. Sonrasında ziyaretçiye ne kadar bilgisayımsal güç bağışlamak istediği soruluyor. Kullanıcı bilgisayarında birtakım işler gerçekleştiriyorsa sadece %20’lik bir bağışta bulunabiliyor. Sitelerde dolaşıp bilgisayarı az kullanıyorlarsa %80’e kadar bağışta da bulunabiliyorlar. Şu anda Hopepage’e 18000 kişi bağışta bulunuyor!

Kabul Görme Sorunları

Japon Financial Security Agency (FSA - Ekonomi Güvenliği Teşkilatı), 18 Haziran 2018’de gizlilik coin’lerine yasaklar getirileceğini açıkladı. Monero ve Zcash dahil olmak üzere, DASH ve Augur’un REP coin’i de hedef alındı. FSA böyle bir yaptırımda bulunmasının sebebinin kripto para birimlerinin yasadışı uygulamalarda kullanılmasını zorlaştırmak olduğunu açıkladı.

Daha fazla ülke Japonya’nın aldığı kararı izlerse gizlilik odaklı coin’lerin kabul görme oranında ciddi düşüşler olabilir.

Zcash vs Monero karşılaştırmasında Zcash işlemleri gizli olmak zorunda olmadığı için gizlilik coin’leri savaşında bu adımda Monero’ya karşı üstünlük sağlayabilir. Gelecekte bazı olası düzenleme sorunlarından kaçınabilir ve çeşitli ülkelerdeki “müşterinizi tanıyın” gerekliliğine sadık kalabilir.

Ücretler

Zcash vs Monero rehberimizin yazıldı dönemde Monero’daki işlem ücreti ortalama 90 sent. Bu oran Monero’nun fiyatıyla birlikte ciddi değişimler yaşadı. En yüksek olduğu dönemde Monero gönderme ücreti 20$’den fazlaydı! Sonuç olarak Monero da Bitcoin’le aynı ölçeklenebilirlik sorunlarını yaşıyor.

Ortama Zcash ücreti ise oldukça düşük. Sadece 0.0001 ZEC. Yazımızın yazıldığı dönemde sadece 2 sent! Bitinfocharts.com’a göre Zcash’in ilk yayınlanmasından bu yana ücret hep çok düşük seviyelerde kaldı.

Ölçeklenebilirlik

Blockchain ölçeklenebilirliği tüm kripto para birimi dünyasında en fazla sıkıntısı çekilen sorunlardan biri. Bir dijital para biriminin VISA gibi global ölçekli rakiplerle yarışabilmesi için ağların şu anda sahip olduğu işlem hacminden çok daha fazlasını gerçekleştirmesi gerekiyor.

Monero ölçeklenebilirlik sorunlarının üstesinden blok boyutu sınırıyla gelmeye çalışıyor. Ancak geçmişteki inanılmaz ücret oranlarına bakıldığında ağın tüm dünya tarafından kullanılması için yeterli değil.

Zcash’te ölçeklenebilirlik sorunların Bitcoin’den daha da kötü. Gizli işlemler blokta Bitcoin’de olduğundan daha fazla yer kapladığı için herkes anonim işlem yapmaya kalkarsa işlem ücretlerinde resmen yarış başlıyor. 2017’nin ilkbaharında Bitcoin’in başına gelen buydu. Ancak şu anda böyle bir şeyin Zcash’in başına gelmesi için yeterli talep yok.

Ekipler

Zcash vs Monero karşılaştırması yapıyorsak projelerin ardındaki ekiplere de tabii ki bakmak lazım. Rehberimizde sıra geldi ekiplere!

Monero Ekibi

Monero ekibi çoğunlukla bir sır. Projedeki iki baş geliştirici biliniyor. Geri kalanı takma isimlerle çalışıyor.

Riccardo “fluffypony” Spagni projenin lideri ve en fazla açıklama yapan geliştirici. Spagni, Monero dahil çeşitli kripto para birimi projeleri üzerinde çalıştığı Güney Afrika’da yaşıyor. Twitter’da @fluffypony adı altında oldukça aktif. Eğitimi lojistik ve enformatik üzerine. Ayrıca yazılım geliştirici olarak pek çok yıllık bir deneyime sahip.

Spagni’ye ekibinde Francisco “ArticMine” Cabañas ve takma isimlerden uzun bir geliştirici listesi eşlik ediyor. Ekip hakkında çok az şey biliniyor.

Zcash Ekibi

Zcash ekibi çok daha fazla bilgi paylaşıyor. Projenin CEO’su ve kurucusu Zooko Wilcox. Kriptografi ve veri güvenliği alanında 20 yıldan fazla deneyime sahip bir geliştirici. Twitter’da @zooko adı altında oldukça aktif.

Zooko’nun ekibinde bir grup deneyimli bilim adamı yer alıyor. İlki teknisyen Ben-Sasson. Eli, Israel Institute of Technology’de saygın bir öğretim üyesi. Tasarım ve proof sistemleri uygulamada uzman.

Bir diğer ekip üyesi Alessandro Chiesa. Chiesa, Berkeley University Bilgisayar Bilimleri departmanı üyesi. Massachusetts Institute of Technology’de PhD yapmış.

Bu üçüne uzunca bir teknisyen ve bilgisayar bilimi uzmanı eşlik ediyor. Pazarlama ekibi bulunmuyor. Bu durum Zcash’in gelecekteki kabul görme oranını potansiyel olarak sınırlayabilir.

İlginç bir şekilde kripto para birimleri dünyasının bazı büyük isimleri Zcash projesi için danışmanlık yapıyor. Ana ekibe yardım edenler arasında Gavin Andresen, Vitalik Buterin, Arthur Breitman ve Dana Syrcuse yer alıyor.

İyi Yönler

• Çok düşük işlem ücretleri
• Olağanüstü işlevsellik
• Mobil ticaret uygulaması

Ana Özellikler

• Çok rekabetçi işlem ücretleri
• Sezgisel mobil uygulama
• 100 kata kadar kaldıraç

En İyi Borsaların Tüm Kuponlarını Gör

İyi Yönler

• Önde gelen bir borsa platformu
• Alım satım yapılabilecek 500'den fazla farklı kripto para birimi
• İki faktörlü kimlik doğrulama

Ana Özellikler

• 500'den fazla farklı kripto para birimi
• Güçlü güvenlik
• Düşük para çekme ücretleri

En İyi Borsaların Tüm Kuponlarını Gör

İyi Yönler

• İleri düzey özellikler
• Birden fazla takaslanabilir varlık sınıfı
• Makul ücretler

Ana Özellikler

En İyi Borsaların Tüm Kuponlarını Gör

Şimdiye Kadarki Piyasa Geçmişleri

Monero

Monero, 2014’teki meşhur ayı piyasasında (karamsar) yayınlandı. İlk yıllarında değeri dolara karşı sabit kaldı. İki yönde de büyük hareketlilik yaşamadı.

Tüm kripto para birimleri piyasası 2016’nın ikinci bölümünde iyimserleşmeye başlayınca Monero da yükseliş yaşamaya başladı. 2017’de bu hızlandı. Yıl ortasında Monero da diğer çoğu dijital değer gibi patlama yaşadı.

Monero coin, değerinin zirvesine 2018’in başlarında ulaştı. Bitcoin ve birçok diğer kripto para birimi de aynı dönemde en yüksek zamanlarını yaşadı. Monero en yüksek zamanında coin başına 500$’a yakındı.

O zamandan bu zamana iniş çıkışlar yaşayarak düşmeye devam etti. Zcash vs Monero yazısının yazıldığı şu dönemlerde (29 Haziran 2018) Monero coin’in fiyatı 120$ civarında.

Aşağıdan Monero’nun tüm piyasa geçmişine göz atabilirsiniz.

Zcash

Zcash fiyat geçmişi Monero’yla (ve diğer pek çok kripto para birimi ile) benzerlik gösteriyor. Aşağıdaki görselden de gördüğünüz gibi yayınlandığında iki yöne de ufak hareketlilikler yaşadı. Ancak yükseliş dönemi Monero’dan biraz daha sonra başladı.

2017’nin ortalarında değeri dolar karşısında arttı. Fiyatı Bitcoin’le birlikte tutarlı ilerledi. Bitcoin düştüğünde Zcash de düştü. İşte bu yüzden Zcash’in Bitcoin’e karşı performansını gösteren turuncu çizgi şu ana kadar düz devam etti.

Aşağıdan Zcash’in fiyat geçmişini inceleyebilirsiniz.

En Sevilen Bulgular

Alakalı konular hakkında kapsamlı bilgi mi arıyorsunuz? Sizin için benzer yazılar topladık. Göz atın!

Kripto Para Birimleri

Kripto Token Nedir? Coin ile Aynı Şey midir?

NFT'ler

Dijital Sanat Satışlarınızı Artıracak 6 Etkili NFT Pazarlama Stratejisi

Kripto Para Birimleri

Ethereum Fiyat Tahmini 2024 

Zcash vs Monero: Karşılaştırma Tablosu

En Trend Bulgular

Kripto Para Borsalarıyla alakalı kapsamlı yazılarımızı, rehberlerimizi ve eğitici yazılarımızı inceleyin. Bilgi sahibi olun ve buna göre karar verin!

Kripto Para Birimleri

Bitcoin Madenciliği

Kripto Para Birimleri

Bitcoin Yatırımı Nasıl Yapılır: Bitcoin İyi Bir Yatırım mı?

Kripto Para Birimleri

Ethereum Fork: Tüm Bilmeniz Gerekenler!

Zcash vs Monero: Son Sözler

Zcash vs Monero karşılaştırma yazımızın sonuna geldik! Umarım eğlenceli ve bilgi verici bir yazı olmuştur. Rehberde pek çok bilgiye yer verdik. Özetle şunları işledik:

• Zcash nedir, Monero nedir.
• Amaçları.
• İşlem hızları.
• Kabul görme oranları.
• Yüzleştikleri ölçeklenebilirlik sorunları.
• Piyasa geçmişleri.

Artık bilgi sahibi olduğunuza göre Zcash vs Monero tartışması hakkında ne düşünüyorsunuz? İkisinden birinin gelecekte önemli bir gizlilik coin’ine dönüşebileceğini düşünüyor musunuz? İkisi birlikte var olabilir mi? Düşüncelerinizi yorumlar bölümünde bize yazın!

Bu sitede yayınlanan içerik herhangi bir finans, yatırım, alım satım veya başka bir türde tavsiye verme amacı taşımaz. BitDegree.org herhangi bir kripto para türünü almanız, satmanız veya saklamanız için sizi desteklemez ya da tavsiyede bulunmaz. Finansal yatırım kararları vermeden önce finans danışmanınıza danışın.