"Kripto Para Ne Demek?" adlı rehberimize hoş geldiniz.
Sorunun kısa ve kolay cevabı Binance veya Kraken gibi belirli borsalardan alabileceğiniz ve takaslayabileceğiniz merkeziyetsiz dijital paradır. Peki bu tam olarak ne anlama geliyor ve nasıl işliyor?
Kripto para ne demek öğreneceğiniz rehberimizde kripto para hakkındaki tüm sorulara yanıt vereceğim. Blockchain nedir? Kripto para madenciliği nedir ve nasıl yapılır? Kripto paralar nasıl ortaya çıkı ve gelecek için neden önemli? Rehberimizi okumayı tamamladığınızda blockchain nasıl çalışır bileceksiniz.
Kripto para dünyası o kadar hızlı ilerliyor ki kaybedecek vakit yok. Hadi başlayalım!
Yeni ve bilmediğim bir kelime duyduğumda sözlüğüme bakarım. Kripto para çoğu insan için yeni bir kelime olduğundan gelin kripto para ne demek bir bakalım...
Did you know?
Kriptoyla daha zeki ve daha zengin mi olmak istiyorsunuz?
Abone Olun - Her hafta yeni açıklayıcı kripto videoları yayınlıyoruz!
How to Trade NFTs Safely? (Animated Explainer For Beginners)
İçindekiler
- 1. Kripto Para Nasıl İşler?
- 2. Kriptonun Tanımı
- 3. Kripto Paranın Kökeni
- 4. Bitcoin'i Hikayesi
- 5. Blockchain Nedir?
- 6. Blockchain Nasıl Çalışır?
- 7. Kripto Para Madenciliği Nedir?
- 8. Kripto Para Madenciliği Neden Yapılıyor?
- 9. Kripto Paraları Kullanmak
- 10. Kripto Para Birimlerinin Yükselişi!
- 11. Kripto Para Alım Satımı
- 12. Kripto Para Birimleri Dünyayı Kurtarabilir Mi?
- 13. Son Sözler: Kripto Para Ne Demek?
Kripto Para Nasıl İşler?
Şu Anda Etkin Olan Güncel Teklifler:
$30,000 BONUS
Bybit Holiday Deal
Take advantage of this limited-time Bybit Holiday deal - complete quick tasks & claim up to $30,000! Use Bybit referral code (43654) while registering.
MADENCİLİKMadenciler blockchain'de bir sonraki bloğu yerleştirmek için yapbozu ilk çözmeye ve ödülk kazanmaya çalışır. |
|
BORSABorsa kripto para alıp satılan veya takas edilen bir yerdir (genellikle bir site). |
|
CÜZDANLARKripto para cüzdanları açık ve özel anahtahları saklayan yazılım programlarıdır. Kullanıcıların birbirine dijital para göndermesini ve bakiyesini görüntülemesini mümkün kılarlar. |
|
Kriptonun Tanımı
İşte her kripto paranın kripto para olarak anılması için uyması gereken altı şeyin listesi:
1. Dijital: Kripto para sadece bilgisayarlarda bulunuyor. Kağıt ya da madeni para yok. Fort Knox'ta veya Bank of England'da kripto rezervi yok!
2. Merkezi Olmayan Yapı: Kripto para birimleri merkezi bir bilgisayara veya sunucuya sahip değildir. Binlerce bilgisayardan oluşan (genellikle) bir ağda dağıtılmışlardır. Merkezi sunucuya sahip olmayan ağlar merkezi olmayan ağlardır.
3. Eşler Arası: Kripto para birimleri internette insandan insana gönderilir. Kullanıcılar bankalar, PayPal veya Facebook aracılığıyla iletişime geçmez. Doğrudan birbirleriyle bağlantı kurarlar. Bankalar, PayPal ve Facebook güvenilir üçüncü partilerdir. Kripto paralarda güvenilir üçüncü parti yoktur! Not: Güvenilir üçüncü partiler denmesinin sebebi insanların kişiler bilgilerinin hizmet amacıyla kullanılmasında bu üçüncü parti hizmet sağlayıcılarına güvenmesidir. Örneğin bankaya paramızla güveniriz, Facebook'a tatil fotoğraflarımızla güvenilir!
4. Takma Ad: Yani kripto para sahibi olma ve kullanma konusunda herhangi bir kişisel bilgi paylaşmanıza gerek yok. Kimin kripto para sahibi olabileceği ve kullanabileceği hakkında bir kural yok. 4chan gibi bir sitede paylaşım yapmaya benzer.
5. Güven Gerektirmez: Güvenilen üçüncü parti olmaması kullanıcıların sistemin işleyişine güvenmek zorunda olmadığı anlamına gelir. Kullanıcılar her zaman paralarının ve bilgilerinin tam kontrolüne sahiptir.
6. Şifreli: Her kullanıcı başka kullanıcılarına kendi bilgilerine erişmesini engelleyen özel kodlara sahiptir. Buna kriptografi denir ve hacklenmesi neredeyse imkansızdır. Kripto tanımının kripto kısmı da buradan gelir. Kripto gizli anlamına gelmektedir. Bilgiler kriptografiyle gizlendiğinde şifrelenir.
7. Global: Ülkeler kendi para birimlerine itibari para adını verir. Dünya çevresine itibari para yollamak zordur. Kripto para birimleri dünya çevresine kolaylıkla gönderilebilir. Kripto paralar sınırları olmayan para birimleridir!
Kriptonın tanımı kripto para ne demek anlamak konusunda muhteşem bir başlangıç. Sırada kripto paranın ne zaman ve neden ortaya çıktığı var. "Kripto para neyi başarmaya çalışıyor?".
Kripto Paranın Kökeni
1990'ların başında çoğu insan interneti anlamakta zorluk çekiyordu. Ancak ne kadar güçlü bir araç olduğunu anlayan bazı akıllı kimseler vardı.
Cypherpunk adı bu akıllı kişilerin bazıları devletlerin ve şirketlerin hayatlarımız üzerinde çok fazla güce sahip olduğunu düşündü. Dünyadaki insanlara daha fazla özgürlük sağlamak adına interneti kullanmak istediler. Kriptografiyi kullanarak cypherpunk'lar internet kullanıcılarının paraları ve bilgileri üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmalarını istediler. Anlayacağınız üzere cypherpunk'lar üçüncü partilere hiç güvenmiyordu!
Cypherpunk varın yapılacaklar listesinin ilk sırasında dijital para vardı. DigiCash ve Cybercash dijital para sistemi oluşturma girişimleriydi. Kripto para birimlerinin sahip olması gereken altı özellikten bazılarına sahiptiler ancak ikisinde de hepsi yoktu. 90'ların sonunda ikisi de başarısız oldu.
İlk tamamen merkezi olmayan dijital para sistemi çıkana kadar dünyanın 2009'a kadar beklemesi gerekti. Oluşturan kişi cypherpunk'ların başarısızlığının farkındaydı ve daha iyisi olabileceğini düşünüyordu. Adı Satoshi Nakamoto'ydu ve oluşturduğu paranın adı Bitcoin'di.
Kripto para ne demek öğrenmek için Bitcoin'i de öğrenmek gerek...
Bitcoin'i Hikayesi
Kimse Satoshi Nakamoto'nun kim olduğunu bilmiyor. Bir erkek, kadın veya bir grup insan olabilir. Satoshi Nakamoto sadece kripto forumlarında ve e-postalar aracılığıyla konuştu.
2008'in sonunda Nakamoto Bitcoin'in beyaz bültenini yayınladı. Bitcoin nedir ve nasıl çalışır açıklıyordu. Gelecekte tasarlanacak diğer kripto parlara model oldu.
12 Ocak 2009'da Satoshi Nakamoto ilk Bitcoin işlemini gerçekleştirdi. Hal Finney adlı bir programlayıcıya 10 BTC yolladı. 2011'de Satoshi Nakamoto ortadan kayboldu. Ardında dünyanın ilk kripto para birimini bıraktı.
Bitcoin ne kadar önemli olabileceğini gören kullanıcılar arasında popülerleşti. Nisan 2011'de bir Bitcoin bir ABD doları (USD) değerindeydi.
Aralık 2017'de bir Bicoin 22000 dolardan daha değerliydi! Şu anda bir Bitcoin'in fiyatı 7576,24 USD. Yine de oldukça iyi bir kazanç değil mi?
İlginç Bir Bilgi
2010'da bir programcı dünyanın ilk gerçek Bitcoin işlemlerinden biri olarak 10000 BTC'ye iki pizza aldı. Bugün 10000 BTC'nin değeri yaklaşık $38.1 milyon. Karın doyurmak için büyük bir fiyat.
Diğer dijital para sistemleri başarısız olurken Bitcoin başarılı oldu. Peki neden? Kripto para neyi farklı yaptı? İtibari paraya kıyasla kripto para ne demek diye incelediğinizde blockchain teknolojisi karşınıza çıkıyor. Bakalım nasıl çalışıyormuş...
Blockchain Nedir?
Tüm kripto para birimleri sistemlerinden üçüncü partileri çıkarmak için dağıık defter teknolojisini (DLT) kullanıyor. DLT'ler işlem bilgilerinin kaydedildiği paylaşımlı veri tabanlarıdır. Çoğu kripto para biriminin kullandığı DLT'ye blockchain teknolojisi adı veriliyor. İlk blockchain Satoshi Nakamoto tarafından Bitcoin için tasarlandı.
Blockchain belli bir kripto para birimini kullanarak yapılan her işlemin veri tabanıdır. Blok adı verilen bilgi grupları veri tabanına tek tek eklenir ve çok uzun bir liste oluşturur. Bir blockchain doğrusal bir block zinciridir! Bilgi blockchain'e eklendiğinde silinemez veya değiştirilemez. Sonsuza kadar blockchain'de kalır ve kimse göremez.
Tüm veri tabanı nod adı verilen binlerce bilgisayardan oluşan bir ağda saklanır. Yeni veriler sadece ağdaki yarıdan fazla bilgisayarın doğrulaması ve onayıyla blockchain'e eklenebilir. Buna oy birliği adı verilir. Oy birliği fikri kripto para birimlerini normal bankacılıktan ayıran en büyük farklardan biridir.
Normal bir bankada işlem verileri bankanın içerisinde saklanır. Banka çalışanları geçersiz işlemlerin yapılmamasından emin olur. Buna doğrulama denir. Örneğin;
George, Michael ve Jackson'a 10'a dolar borçlanır. George'n hesabında sadece 10 USD vardır. Michael ve Jackson'a aynı anda 10 USD göndermeye karar verir. Banka çalışanı George'un olmayan parayı yollamaya çalışığını fark eder. İşlemin gerçekleşmesini engeller.
Banka George'un bir dolandırıcılık türü olan mükerrer harcama yapmasını önler. Bankalar mükerrer harcamayı önlemek için milyonlarca dolar harcar. Mükerrer harcama konusunda kripto para ne demek ve kripto para işlemleri nasıl onaylanıyor? Hatırlarsanız bankalardaki gibi çalışanların olmadığını söylemiştik.
Blockchain Nasıl Çalışır?
Kripto para işlemleri madencilik adı verilen bir işlemle doğrulanır. Peki "Blockhain nasıl çalışır?" sorusuna cevap olan kripto para madenciliği nedir?
Kripto Para Madenciliği Nedir?
Kripto para madenciliği akla kazma kürek almayı getirse de daha çok muhasebeciliğe benziyor. Madenciler işlemleri mümkün kılan özel bir görev yerine getirir. Madencilikle Blockchain nasıl açılır sorusuna bir örnekle cevap verelim.
1. George'un Michael'a 10 BTC borcu vardır. George Bitcoin ağına Michael'a 10 BTC göndereceğini bildirir.
2. Madenciler bilgiyi alır ve şifreler. Buna hashing denir. Bu bilgiye başka işlem bilgileri eklenir ve hash'lenir. Bir blok oluşturana kadar bilgi eklenip hash'lenir.
3. Madenciler yeni bloğu blockchain'e eklemeden önce şifreli kodu tahmin etmek veya bloğu hash'lemek için yarışır. Kodu doğru tahmin eden şanslı madenci yeni bloğu blockchain'e ekliyor.
4. Ağdaki tüm diğer nodlar yeni bloktaki işlemleri doğruluyor. Tüm blockchain'i yeni bilgileri doğruluğu için kontrol ediyorlar. Sorun yoksa yeni blok geçerlidir ve kazanan madenci yeni bloğu blockchain'e ekler. Buna doğrulama denir.
5. Michael, George'dan 10 BTC'sini alır.
Kripto para madenciliği çok fazla bilgisayar gücü kullanır, bu yüzden madenciler yaptıkları işten dolayı ödüllendiriliyor. Bitcoin ağında yeni bilgi bloklarını doğrulayan madencilere 12.5 yeni Bitcoin veriliyor. İşte bu yüzden buna madencilik deniyor. Altın veya kömür yerine madenciler yeni Bitcoin kazıyor!
Kripto Para Madenciliği Neden Yapılıyor?
Bitcoin gibi kripto para ağlarının yeni işlemleri onaylama ve doğrulama yoludur. Bankalar gibi merkezi muhasebeye güven ihtiyacı duymadan mükerrer harcamayı önler. Kripto para blockchain'leri güven veya insanlar güvenlik altına alınmaz. Bilgisayarların yaptığı matematikle güvenlik altına alınır.
Blockchain nedir ve Blockchain nasıl çalışır merak edenler Blockchain rehberimize göz atabilir.
"Kripto para ne demek?" konulu yazımız için sıra geldi bir kripto para ağına nasıl katılacağınıza...
Kripto Paraları Kullanmak
Kripto para kullanmak itibari para kullanmaya benzemez. Kripto parayı elinizle tutamazsınız ve bir kripto para hesabı açamazsınız. Kripto para sadece blockchain'de var olur. Kullanıcılar açık ve özel anahtar adlı kodları kullanarak kripto paralarına erişir.
E-posta göndermeye benzer. Biri site e-posta göndermek isterse ona e-posta adresinizi söylersiniz. Biri kripto para göndermek istediğinde ona açık anahtarınızı söylüyorsunuz.
E-postalarınızı okumak veya e-posta göndermek istediğinizde e-posta şifrenizi girmeniz gerekiyor. Özel anahtarlar da bu şekilde çalışır. Özel anahtarlar kripto paralar için şifreler gibidir. Açık anahtarlar herkes tarafından görüntülenebilir ancak özel anahtarlar sadece sizin tarafınızdan bilinmeli. "Kripto Para Ne Demek?" rehberimizden öğreneceğiniz bir bilgi varsa özel anahtarlarınızı saklamanın inanılmaz önemli olduğudur!
Özel ve açık anaharlar cüzdanlarda saklanır. Kripto cüzdanları online, offline, yazılım, donanım veya hatta kağıt şeklinde olabilir. Bazıları ücretsiz indirilebilir veya siteler tarafından hostlanabilir. Bazıları daha pahalıdır. Örneğin donanım cüzdanlarının fiyatı yüz dolara yakındır. Kripto para kullanırken birçok farklı cüzdan kullanabilirsiniz.
Özel ve açık anahtarlara sahip olan kişi kriptonun da sahibi olur bu yüzdne cüzdanınıza sahip çıkın! Kripto paralar hatırlarsanız takma ad üzerinden işler. Anahtarlara sahip olmazsanız kriptonun size ait olduğunu ispatlamanın yolu yoktur.
"Kripto Para Ne Demek?" rehberimizde ilk kripto paranın nasıl oluşturulduğundan ve nasıl işlediğinden bahsettim. Kripto paranın nasıl saklandığını ve kullanıldığını da anlattım. Sıra geldi Bitcoin'in çıkışından bu yana ortaya çıkan diğer kripto paralara bakmaya...
Kripto Para Birimlerinin Yükselişi!
Bitcoin insanların paraya bakışını değiştirdi. Bitcoin çıktığından beri yüzlerce başka kripto para ortaya çıktı ve hepsi dünyayı değiştirmek istiyor!
"Kripto para ne demek?" sorusu sorulduğunda Bitcoin haricinde ortaya çıkan kripto paralardan bazıları şöyle:
- Litecoin, Bitcoin'e benzer ancak işlemler dört kat hızlı gerçekleşir. Litecoin madenciliği Bitcoin madenciliğinden daha kolay olduğundan kullanıcılar daha zayıf bilgisayarlarla madenci olabiliyor.
- Ethereum, Bitcoin'den çok daha ileri düzey bir blockchain teknolojisi kullanıyor. Bazen bu Blockchain 2.0 olarak adlandırılıyor. Ethereum kullanıcılarının blockchain'de kendi merkezi olmayan uygulamalarını tasarlamasına ve oluşturmasına imkan sunuyor. Bitcoin bankaların yerini almak istiyorsa Ethereum geri kalan her şeyin yerini almka istiyor. Ethereum geliştiricileri Facebook, Amazon, Twitter veya Google gibi merkezi uygulamalar oluşturabilirler! Platform bir kripto para biriminden çok daha fazlası. Peki artık kripto para değilse gerçek anlamda kripto para ne demek? Ethereum demek! Merkezi olmayan uygulamalar oluşturmak ve hostlamak için blockchain teknolojisi kullanan bir platform!
İLGİNÇ BİR BİLGİ
Ethereum 2015'te tanıtılmasında bu yana inanılmaz bir hızla değer kazandı. Şu anda piyasa değeri olarak en değerli 2. kripto para birimi. Sadece geçen yıl %2.226 değer kazandı. Erken yatırımcılar için dev bir kazanç.
Ethereum hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak ister misiniz? Ethereum Nedir? rehberime göz atabilirsiniz.
- IOTA özel bir kripto para birimi. Blockchain'i yok! IOTA Tangle adlı bir DLT kullanıyor. Yeni işlemleri madenciler değil kullanıcılar onaylıyor... Bir kullanıcı Tangle kullanarak ödeme yapmak istediğinde başka iki kullanıcının işlemini doğrulaması gerekiyor. Ancak sonrasında ödemesi gerçekleştiriliyor. Öğretmen yerine öğrencilerin birbirinin ödevini kontrol etmesi gibi. Tangle'ın Bitcoin, Litecoin ve Ethereum'dan çok daha hızlı olacağı düşünülüyor! O garip geldiyse bir de şunu dinleyin; IOTA insanlar tarafından kullanılması için tasarlanmamış! Internet of Things için tasarlanmış. Yani internete bağlı herhangi bir makine için. IOTA IoT'nin birbiriyle iletişim kurmasına yardımcı oluyor. IOTA aslında Internet of Things Application'ın açılımı. Olaya bakın! Gelecekte sürücüsüz araçlar benzin istasyonuna gitmek için IOTA kullanacak, benzin dolduracak ve ödeme yapacak. Hiçbir insan dahil olmadan.
Kripto para birimleri sadece banka kullanmadan para göndermek için kullanılmıyor. Pek çok işlevleri var. Kripto para birimleri borsalarda alınıp satılabiliyor. Peki kripto para alım satımı nedir?
Kripto Para Alım Satımı
Kripto para alım satımı büyük bir sektöre dönüştü. Dünyadaki tüm kripto para birimlerinin toplam değeri 350 milyar dolardan fazla. Her gün 17 milyar dolar değerinde kripto para alınıp satılıyor!
Kripto para piyasası heyecan verici bir yer. Alım satım yapan kişiler milyonlar kazanıp hepsini kaybedebiliyor. Bir gecede kazanılan kriptolar aynı hızda elden çıkabiliyor. Yeni başlayanlara tavsiyem sadece kaybetmeyi göze aldığınız kadar yatırım yapmanız. Kulağa anneanneniz gibi gelsem de bu doğru!
Kripto alım satımı teknolojini desteklemenin bir yolu olarak kullanılmalı, hızlı bir şekilde zengin olmak için değil!
"Kripto Para Ne Demek?" adlı rehberimizi okuyarak artık kriptolar hakkında daha çok şey biliyorsunuz. Geriye tek bir şey kaldı. Kripto para dünyaya ne yapacak?
Kripto Para Birimleri Dünyayı Kurtarabilir Mi?
Kripto paraların eleştirildiği pek çok yön var. Bazıları sadece bir heyecan olduğunu dile getiriyor. Bu kişiler için kötü bir haberim var. Kripto para hiçbir yere gitmiyor ve dünyayı iyi bir yer haline getirecek.
Merkezi kurumlar bizi hayal kırıklığına uğrattı.
- 2008'de bankalar vergi ödeyenlerin sırtına trilyonlarca dolar yükledi ve dünya ekonomisinin çöküşüne neden oldu.
- Kredi kontrol kurumu Equifax 2017'de 140.000.000'dan fazla kullanıcısının kişisel verilerini kaybetti.
- Bu yıl Facebook kullanıcı verilerini satmaktan dolayı özür dilemeye zorlandı.
Kripto para birimleri insanlara başka bir seçenek sunuyor.
Suriye, Yemen ve Libya gibi ülkeler iç savaşlara karşı vatandaşlarını korumada başarısız oldu.
Suriye insanları için kripto para ne demek? UN Aid'in yüzde otuzu üçüncü parti yozlaşmasına kaybedildiğinden UNICEF Suriyeli çocuklara bağış toplamak için Ethereum'u kullanıyor.
Dünyada yaklaşık 2 milyar kişi banka hesabına sahip değil. On Afganlıdan biri banka hizmetlerine erişemiyor, çoğu kadın. Afgan kadınlar için kripto para ne demek? Özgürlük demek. Bitcoin Afganistan'daki kadınlara ilk kez finansal özgürlük sunuyor.
Blockchain teknolojisi dünyadaki çoğu yozlaşmış ülkede seçimler için kullanılabilir. Sudan veya Myanmar insanı için kripto para ne demek? Ses demek. Şiddet veya gözdağı korkusu olmadan serbest seçimler yapılabilir.
Kripto para biirmleri dünyayı daha adil, daha güvenli ve daha barışçıl bir yere dönüştürmeye yardımcı olabilir.
Son Sözler: Kripto Para Ne Demek?
Kripto para ne demek ve kriptolar nasıl işler öğrendiniz. Nasıl saklayacağınızı ve nerede alım satım yapacağınızı biliyorsunuz. Ancak kriptoları anlamak blockchain'leri ve madenciliği anlamaktan çok daha fazlası. Kripto para ne demek bilmek bu teknolojilerin sizin için neler yapabileceğini kavramaktır.
Kripto para birimleri hayatımızı değiştirme gücüne sahip. Paranızın ve bilgilerinizin kontrolünü geri alabilirsiniz. Bazı insanlar görmezden gelip kaybolmasını umuyor. Bazıları da partiye katılıyor. Siz hangisi olacaksınız?
Rehberimizde kripto paralarla ilgili bilmeniz gereken her şeyi anlattım.
Sıra sizde...
Sizin için kripto para ne demek?
Bu sitede yayınlanan içerik herhangi bir finans, yatırım, alım satım veya başka bir türde tavsiye verme amacı taşımaz. BitDegree.org herhangi bir kripto para türünü almanız, satmanız veya saklamanız için sizi desteklemez ya da tavsiyede bulunmaz. Finansal yatırım kararları vermeden önce finans danışmanınıza danışın.