Hangi kripto para alınmalı sorusuna cevap verdiğimiz bu rehber size Ethereum ve Litecoin arasındaki farkı anlatmak için hazırlandı. Ethereum kısmında Ethereum nedir, diğer blockchain tabanlı kripto paralardan fazla kullanım alanları oluşturmak için Ethereum akıllı kontratları nasıl kullanır, Ethereum’un tarihi ve Enterprise Ethereum Alliance’dan bahsedeceğiz.
Ethereum’dan sonra Litecoin’e geçeceğiz. Litecoin’i anlamak daha kolay bu yüzden anlatılacak daha az şey var. Litecoin nedir, Litecoin’in tarihi ve oluşturulma amacını açıklayacağız.
Açıklamalardan sonra hangi kripto para alınmalı yazımızın Litecoin ve Ethereum karşılaştırması kısmına geçeceğiz. Bu kısımda her iki kripto para biriminin ardındaki farklı teknolojileri de ele alacağız. Litecoin ve Ethereum karşılaştırma tablosu da ekledim.
Son olarak da her iki teknolojinin ödeme yöntemlerine bakacağız. Böylelikle Litecoin ve Ethereum karşılaşmasına para birimi açısından ele almış olacağız. İşlem sürelerini, dijital birimlerin ücretlerini kıyaslayacağız. Hangi kripto para alınmalı yazısı online ürün ve hizmetler için hangi para birimini seçeceğinize kara verirken size yardımcı olacak.
İpucu: Her iki krito para birimine de aşinaysanız ve sadece karşılaştırmalarını görmek istiyorsanız Litecoin ve Ethereum: Teknoloji Karşılaştırması bölümüne geçebilirsiniz.
Hangi kripto para alınmalı rehberini tamamladıktan sonra şunları anlayacaksınız:
- Ethereum ve Litecoin arasındaki farklar
- Her birinin avantajları ve dezavantajları
- Tarihleri
- Neden oluşturuldukları
- Litecoin ve Ethereum kullanımına kısa bir özet
En sonda da hangi kripto para alınmalı sorusuna cevap veren bir özet.
Gelin daha fazla vakit kaybetmeden hemen başlayalım!
Did you know?
Kriptoyla daha zeki ve daha zengin mi olmak istiyorsunuz?
Abone Olun - Her hafta yeni açıklayıcı kripto videoları yayınlıyoruz!
What is a Cryptocurrency: For Beginners (Animated Explainer)
İçindekiler
- 1. Litecoin ve Ethereum: Ethereum Nedir?
- 1.1. Akıllı Kontratlar
- 1.2. Ethereum’un Tarihi
- 1.3. Enterprise Ethereum Alliance
- 2. Litecoin ve Ethereum: Litecoin Nedir?
- 2.1. Litecoin’in Tarihi
- 3. Litecoin ve Ethereum: Teknoloji Karşılaştırması
- 3.1. Litecoin ve Ethereum: Veriler
- 4. Ethereum ve Litecoin: Fiyatlar
- 5. Ethereum ve Litecoin: Ödemeler
- 6. Litecoin ve Ethereum: Hangi Kripto Para Alınmalı - Son
Litecoin ve Ethereum: Ethereum Nedir?
Ethereum, geliştiricilere üzerinde merkezi olmayan uygulamalar oluşturmasına (dApp’ler) izin veren halka açık bir blockchain’dir. Bitcoin blockchain’i gibi Ethereum da kendi coin veya para birimine sahip. Adı Ether (ETH). Çoğu insan Ethereum ifadesini hem para birimini hem de ağın kendisini dile getirmek adına yanlış bir şekilde kullanıyor.
Şu Anda Etkin Olan Güncel Teklifler:
$30,000 BONUS
Bybit Holiday Deal
Take advantage of this limited-time Bybit Holiday deal - complete quick tasks & claim up to $30,000! Use Bybit referral code (43654) while registering.
Şu anda Ethereum ağı PoW (Proof-of-Work) protokolüyle güvencelenmiş durumda. Bitcoin’de de durum aynı. PoW karmaşık matematik problemlerini çözmek için ileri düzey bilgisayarlar gerektiriyor.
Bu bilgisayarlar madenci olarak biliniyor. Kripto dünyasına aşinaysanız madenciler ifadesini daha önce duymuşsunuzdur!
Madenciler Ethereum blockchain’inde (matematik problemlerini çözerek) işlem bloklarını doğrular ve hizmetlerinin karşılığında Ether alırlar. Ayrıca blockchain’e girişlerin ağ kurallarına uygun olarak yapılıp yapılmadığını da kontrol ederler. Sistem oldukça güvenlidir ve madencilik fazla talepkar olduğundan çok fazla miktarda elektrik kullanırlar.
Ether, Bitcoin gibi alıp satılabilen bir birim olarak kullanılabilir. Belli şeyleri ödemek için de kullanılabilir. Ancak Bitcoin’den farklı olarak dApp’ler içerisindeki belli özellikleri çalıştırmak için de kullanılabilir. Örneğin Ethereum blockchain’inde bir token oluşturmak veya bir kullanıcının ya da geliştiricinin akıllı kontrat kullanması için ağa Ether (ETH) ödemesi yapması gerekir.
Akıllı Kontratlar
Ethereum ağı akıllı kontratlar oluşturabildiği için de Bitcoin’den farklıdır. Akıllı kontratları programlanabilir para olarak düşünebilirsiniz. Akıllı kontratlar bilgisayar kodlarıyla oluşturulmuş programlardır. Kullanıcıların aracı kullanmadan birbiri arasında değer transferi yapmasını sağlar. Akıllı kontratlar, kontrat şartları yerine getirildiğinde otomatik olarak varlığı aktarır.
Akıllı kontrata basit bir örnek geliştiricilerin Ethereum blockchain’inde ilk dijital para arzı yapmasıdır. İlk Dijital Para Arzı (ICO) yeni bir fikre para toplamak adına akıllı kontratları ve kripto para birimi kullanmanın bir yoludur.
Fikrin ardındaki şirket bir tanıtım yazısı oluşturarak planlarını açıklar ve uygulama tarafından kullanılacak token’ı satın almaya ilgilenecek kişilere seslenir.
Not: Bazı token’lar fikir için oluşturulan uygulamada bir kullanımı yoktur. Finansal gelir vb. şeyler için kullanılır, ancak hepsi bu şekilde değildir. Uygulama için herhangi bir kullanımı olmayanlar “güvenlik token’ları”, kullanımı olanlar ise fayda token’ları olarak bilinir. Aralarında belirgin bir çizgi yoktur. Hatta bazı fayda token’ları güvenlik token’ı özellikleri taşır.
Token’lar Ethereum ağı kullanılarak oluşturulan bir akıllı kontratla kilit altına alınır. Akıllı kontrat alınan her bir Ether birimi için belli bir miktarda token ödeneceğini belirtir.
Ether alınınca token’lar bağışçının adresine gönderilir. Token’ların gönderilmesine herhangi bir üçüncü parti gerekmez. Her şey bilgisayar koduyla gerçekleştirilir!
Bazı akıllı kontratlar kullanan taraflar anlaştıktan sonra değiştirilmesi imkansız olacak şekilde tasarlanır. Birçok farklı işlem türünde aracıyı ortadan kaldırmak için kullanılabilir. Buna iyi bir örnek ev satışıdır…
Tapu belgeleri el değiştirdiği zaman kontrata uyulduğundan emin olmak için devlet dairelerine ihtiyaç duyulur. Akıllı kontratlar kullanılarak süreçteki avukat ihtiyacı ortadan kalkar.
Hangi kripto para alınmalı yazımızda şimdi sıra geldi Ethereum’un tarihine.
Ethereum’un Tarihi
Ethereum fikri 2013’e kadar gidiyor. Genç bir kripto para uzmanı ve kodlayıcı olan Vitalik Buterin Bitcoin’in sadece güvenli dijital para sisteminden daha fazlası olması gerektiğine inanıyor. Bitcoin üzerine uygulamalar yapılabilecek izin verecek bir programlama dili eklenmesini savunuyordu. Bitcoin topluluğu genel olarak hemfikir olmadı. Bu da Buterin’i kendi blockchain’ini kurmaya itti.
2014’ün başında Ethereum projesi duyuruldu. Buterin’e Mihai Alisie, Anthony Di Iorio ve Charles Hoskinson katıldı. Bu ilk Ethereum ekibi 2014 boyunca Ethereum Switzerland GmbH şirketi adıyla fikir üzerinde çalıştı. Ayrıca kar gütmeyen bir organizasyon olan Ethereum Foundation’ı kurdular.
Proje Temmuz 2015’te yayınlandı. Vakfın önceden “madenlenmiş” ve potansiyel yatırımcılara satılmak için bekleyen 11.9 milyon ETH’si bulunuyordu. İlk ICO örneklerinden biri buydu. Yatırım yapmak isteyenler vakfa BTC gönderek karşılığında bir miktar yeni Ether coin’lerinden aldılar.
Bu aşamada her coin’in 1$’dan az bir değeri bulunuyordu. Eğer ilk bağışçılar ellerinde tutmaya devam ettiyse yatırımlarından çok mutlulardır.
Ethereum sürekli değişen bir yazılımı platformudur. Yazılımın ilk sürümleri sorunlu ve dengesizdi. Mart 2016’da ilk dengeli sürüm ortaya çıktı. “Homestead” adı verildi.
Homestead’i Ekim 2017 yılında Ethereum yazılım platformunun şimdiki sürümü olan Metropolis izledi.
Son sürüm “Serenity” adıyla bilinecek. Serenity’de şu anda işlemlerin kontrolü için kullanılan Proof-of-Work (PoW) sistemi yerinde Proof of Stake (PoS) sistemine geçilecek.
Proof of Stake sisteminde büyük oranda bilgisayar ve elektrik gücü kullanmak yerine ellerinde büyük miktarda Ether bulunduran kişiler işlemleri kontrol edecek.
Eğer bir kişi ağ kurallarına herhangi bir şekilde uymazsa (mesela birine aynı miktarda ETH’yi iki kez yollarlarsa) kendi birimlerini ortaya koyan o kişi Ether’ini kaybedecek. Böylelikle kuralların uyulması sağlanacak.
Enterprise Ethereum Alliance
2017 sırasında Ethereum’da heyecanlı bir ortam oluşmaya başladı çünkü Enterprise Ethereum Alliance (EEA) duyuruldu. EEA birçok farklı şirketten oluşuyor. Pek çoğu aile adları. Bu şirketler Ethereum yazılım platformunun kendi sektörlerini nasıl faydalı hale getireceğiniz düşündükleri için bu ittifağa eklendiler.
Toyota, Samsung, Microsoft, JP Morgan, Intel ve Deloitte gibi isimlerin projeyle ilgilenmesi Ether token’a talebi arttırmış oldu.
2017 Ocak ayının başlarında bir ETH 8$’ken 2017 Aralık ayında 800$ olmuştu. Ocak 2018’de bu rakam 1400$’ı gördü!
Aşağıdaki resimlerden de görebileceğiniz gibi Enterprise Ethereum sitesinde oldukça çarpıcı isimler mevcut. Üstelik hepsi sadece ekonomik veya teknolojik alanlardan değil!
Litecoin ve Ethereum: Litecoin Nedir?
Litecoin Ethereum’dan oldukça farklı. Bitcoin’le Ethereum’dan daha fazla ortak yönleri var.
Litecoin en doğru anlamıyla bir dijital para birimi. Ethereum yazılım platformunun aksine Litecoin’de uygulama geliştirme için ikinci bir katman bulunmuyor. Bu yüzden tek kullanım alanı para birimi olarak geçiyor.
Bitcoin ve Ethereum gibi Litecoin’de eşler arası ve tamamen açık kaynaklı. Yani herhangi bir kişi yazılım kodunu indirebilir, ağa katılabilir ve Litecoin madenciliği yapabilir.
Litecoin’in Tarihi
Hangi kripto para alınmalı yazımızın bu kısmında kısaca Litecoin’in tarihinden bahsedeceğiz.
Litecoin Ekim 2011 yılında eski Google çalışanı Charlie Lee tarafından yayınlandı. Bitcoin’le benzerlikleri de aslında bir Bitcoin fork’u olmasından geliyor.
Fork, Proof-of-Work blockchain madencilerinin bir güncellemeyi kabul etmemesinden kaynaklanır. Anlaşma sağlanamazsa güncelleme fork haline gelir. Yazılımı güncelleyen madenciler artık fork madenlerler. Güncellemeyi yapmayanlar orijinal olanı madenlemeye devam ederler. Yani blockchain bölünmüştür.
Litecoin bu şekilde hayata geçti. Charlie Lee bir Bitcoin güncellemesi yayınladı ancak yeteri sayıda madenci güncellemeyi indirmedi. Böylelikle güncelleme/form Litecoin haline geldi.
Lee daha önce Fairbrix isimli bir altcoin’de de yer almıştır. Bu da daha önce yayınlanan bir altcoin olan Tenebrix’in daha iyi sürümü olarak tasarlanmıştır. Ancak topluluktan birçok kişi anonim Tenebrix kurucularının yazılım yayınlanmadan önce kendileri için milyonlarca coin madenlediğinden şikayet etti!
Lee’nin Fairbrix’i ağda madencilik yapmak için sadece CPU’lara (normal bilgisayarlar) izin verecek şekilde tasarlanmıştır. Fikrin amacı Bitcoin’den daha daha merkezi olmayan bir sistem oluşturmaktı. Çünkü her bilgisayarda bir CPU bulunuyordu bu yüzden bilgisayarı olan herkes bir kripo para birimi madencisi haline gelebilecekti.
Fairbrix’teki bazı özellikler Lee’nin bir sonraki projesi olan Litecoin’de aktarılacaktı. Ancak programlama kodunda sorunlar vardı. Bu sorunlar Fairbrix coin’inin daha yayınlanmadan yok olmasına neden oldu.
Lee ise hala Bitcoin’in daha iyi ve daha kullanılabilir bir sürümünü yapabileceğini düşünüyordu. Fairbrix’te yaptığı şeylerin çoğunu aldı ve Bitcoin kodunun çeşitli bölümlerini hatalı kısımları yamaması için kopyaladı.
Başlangıçta Litecoin, Bitcoin’in daha iyi, hızlı ve ucuz sürümü olarak tasarlanmıştı. Farklı bir proof of work sistemi kullanmak CPU kullanarak Litecoin madenciliği yapmayı Bitcoin’den daha kolay hale getiriyordu. Ancak daha ileri düzey sistemlerin de para birimi madenciliği yapabileceği ortaya çıktı. Günümüzde Bitcoin gibi Litecoin de çoğunlukla ASIC’ler isimli belli bilgisayar sistemleri tarafından madenleniyor.
2017 Mayıs’ında Litecoin Segregated Witness isimli bir yazılım güncellemesi gerçekleştirdi. Güncelleme Bitcoin içi oluşturulmuştu ama BTC topluluğu içinde gerçekleşen çatışmalar üzerinde Litecoin kadar erken anlaşılamayacağı anlamına geliyordu.
Segregated Witness’ın (veya kısaca SegWit) ardındaki fikir işlem verilerini bölmekti. Sadece gerekli veriler blockchain’de saklanacaktı. Bu her bloğa daha fazla işlem sığdırılabileceği ve ağın gerçekleştirebileceği saniye başına işlem sayısının artacağı anlamına geliyordu.
Daha hızlı işlemler fikri, Litecoin’i işlemlerde pahalı hale gelen Bitcoin’den küçük ödemeler için daha uygun hale getiriyordu. SegWit ilerde Bitcoin blockchain’i için de aktive edilebilirdi.
İlk gerçekleştirilmiş Lightning Network ve atomic swap işlemleri de Litecoin’de gerçekleşti. Lightning Network, küçük işlemlerin blockchain dışında yapılmasını sağlayan bir yazılım güncellemesidir. Blockchain işlemlerinden daha az güvenli olsa da Lightning Network işlemleri blockchain’leri kahve almak gibi küçük ödemelere daha uygun hale getiriyor.
Atomic swap ise bir kripto para birimini başka bir birimle merkezi sisteme gerek duymadan takas etmeye yarıyan yeni bir yöntem. Atomic swap’lar, sürekli hack’lenen ve insanların paralarını kaybetmesine neden olan borsalara ihtiyacı azaltmak için düşünüldü.
Bu iki güncelleme hem Litecoine hem de Bitcoin’e daha fazla işlevsellik kazandıracak.
Bugün Lee Bitcoin ve Litecoine birbirine rakip olmaktan çok birbiriyle çalışıyor olarak görüyor. Litecoin’in toplam piyasa değeri Bitcoin’inkinden düşün olduğu için Litecoin’de yeni yazılım güncellemeleri deneme riski çok daha az. Bu sayede Litecoin büyük kardeşi için bir test ağı olarak hareket ediyor.
En Sevilen Bulgular
Alakalı konular hakkında kapsamlı bilgi mi arıyorsunuz? Sizin için benzer yazılar topladık. Göz atın!
Litecoin ve Ethereum: Teknoloji Karşılaştırması
Hangi kripto para alınmalı yazımızın karşılaştırma bölümüne sonunda geldik! Litecoin ve Ethereum birbirinden oldukça farklı blockchain projeleridir. Daha önce de belirttiğim gibi Litecoin Bitcoin’e çok benzer ama daha hızlı ve ucuz olan bir ödeme sistemidir.
Ethereum ise kendi programlama diline sahip merkezi olmayan bir bilgisayar sistemidir. Bu sayede geliştiriciler akıllı kontratlar kullanarak merkezi olmayan uygulamalar geliştirebilirler.
Hem Litecoin’in hem de Ethereum’un işlem süreleri Bitcoin’inkinden daha hızlıdır. Litecoin ağında her 2.5 dakikada bir yeni bloklar oluşturulur. Ethereum’un blockchain’i çok daha hızlıdır; her 10 ila 20 saniye arası yeni blocklar oluşturulur.
Did you know?
Kriptoyla daha zeki ve daha zengin mi olmak istiyorsunuz?
Abone Olun - Her hafta yeni açıklayıcı kripto videoları yayınlıyoruz!
What Are Oracles in Crypto? (Beginner Friendly Animation)
- Çok düşük işlem ücretleri
- Olağanüstü işlevsellik
- Mobil ticaret uygulaması
- Çok rekabetçi işlem ücretleri
- Sezgisel mobil uygulama
- 100 kata kadar kaldıraç
- Önde gelen bir borsa platformu
- Alım satım yapılabilecek 500'den fazla farklı kripto para birimi
- İki faktörlü kimlik doğrulama
- 500'den fazla farklı kripto para birimi
- Güçlü güvenlik
- Düşük para çekme ücretleri
- İleri düzey özellikler
- Birden fazla takaslanabilir varlık sınıfı
- Makul ücretler
Litecoin ve Ethereum: Veriler
Aşağıdaki tablo 20 Mart 2018 tarihindeki bilgilere göre oluşturulmuştur. Çoğu değer zamanla değişiklik gösterecektir.
| Ethereum | Litecoin | |
| Toplam Coin Tedariği | Belirsiz | 84.000.000 |
| Mevcut Tedarik | 98.310.400 | 55.714.900 |
| Ortalama İşlem Ücreti | 0.21$ | 0.21$ |
| Ortalama Block Süresi | 10-20 Saniye | 2.5 Dakika |
| Proof-of-Work Algoritması | Ethash | Scrypt |
| Asıl Kullanım Alanı | dApp'ler Oluşturma | Ödemeler ve Bitcoin için test ağı |
| Kurucu | Vitalik Buterin | Charlie Lee |
Ethereum ve Litecoin: Fiyatlar
Hangi kripto para alınmalı yazımızda geldik fiyat karşılaştırmasına. Ethereum ve Litecoin fiyatları arasında fark olduğunu anlamışsınızdır. Bunun sebebi her birine yapılan toplam yatırım miktarının farklı olmasıdır. Ayrıca her iki para birimdeki ünite sayısı da farklıdır. Fiyatlar piyasadaki toplam para miktarı (veya toplam piyasa değeri) ele alınıp mevcut ünite sayısına bölünerek hesaplanır. Bu da ünite başına farklı bir fiyatla sonuçlanır.
Etherem’un piyasa değeri Litecoin’inkinden beş kat büyük olsa da fiyat ETH’ninkinden beş kat daha azdır. Bunun sebebi Litecoin’den çok daha fazla Ether bulunmasıdır.
Coinmarketcap’e veya herhangi bir fiyat karşılaştırma sitesinde baktığınızda piyasadaki toplam paranın “market cap” (piyasa değeri) sütununda temsil edildiğini görürsünüz. Ethereum’un piyasa değerini yeşil, Litecoin’in piyasa değerini ise kırmızı okla aşağıdaki resimde gösterdim:
Bir sonraki resimde ise mevcut dolaşan arzı gösterdim. Madencilikle yeni coin’ler ortaya çıkarıldıkça bu rakamlar da zamanla değişecek.
Yine Ethereum için yeşil, Litecoin içinse kırmızı oku kullandım:
Ethereum ve Litecoin: Ödemeler
Çok daha kısa blok oluşturma hızı bulunduğundan Ethereum ödeme hızında Litecoin’den daha hızlı. Ancak durum her zaman böyle değil. Ethereum saniye başına çok daha fazla işlem gerçekleştiren karmaşık bir sistem olduğu için ağ kolaylıkla dolabiliyor.
2017’nin sonlarında ortaya çıkan Ethereum tabanlı popüler alım satım oyunu CryptoKitties örneğini ele alalım. O kadar popülerdi ki dijital kedilerin işlemleri blockchain’deki tüm alanı doldurdu. Çok şeker olsalar da CryptoKitties ağda gerçek ödemeler veya dApp’ler oluşturmak isteyen kişiler arasında popüler değildi!
Litecoin blockchain’i sadece ödemeler hakkındaki verileri sakladığından kullanıcılar işlem yaparken gecikmelerle daha az karşılaşıyor. Ancak her iki blockchain de o gün az daha sakinse Ethereum daha hızlı olacaktır.
Ödemeler için Litecoin kullanmak potansiyel olarak dünyayı değiştiren uygulamaları oluşturmak için kullanılan Ethereum’u kullanmaktan daha mantıklı. Ağı geliştiriciler için açık tutmak iyi bir fikir.
En Trend Bulgular
Kripto Para Borsalarıyla alakalı kapsamlı yazılarımızı, rehberlerimizi ve eğitici yazılarımızı inceleyin. Bilgi sahibi olun ve buna göre karar verin!
Litecoin ve Ethereum: Hangi Kripto Para Alınmalı - Son
Litecoin ve Ethereum - Hangi Kripto Para Alınmalı yazımızın sonuna geldik!
Umarım piyasa değeri en büyük kripto paralar arasında yer alan bu iki birim için yazdığım Hangi Kripto Para Alınmalı yazısı size işinize yarayacak bilgiler sağlamıştır. Artık Ethereum nedir, Litecoin nedir, tarihleri nelerdir ve kimler tarafından geliştirildiler biliyorsunuz.
Her iki kripto para birimi arasındaki teknolojik farklardan da haberdarsınıza. Ödemeler hakkında da hangi kripto para alınmalı sorusuna da yanıtınız var.
Hangi Kripto Para Alınmalı rehberinin hepsini okuduysanız iki kripto para birimi arasında pek bir rekabet olmadığının da farkına varmışsınızdır. İkisinin de farklı işlevleri var. Bu yüzden hangi kripto para alınmalı sorusuna yanıtınızı ne yapacağınıza göre karar vermeniz gerekiyor çünkü bu iki birim kol kola girip gezintiye bile çıkabilir!
Öğrendiğiniz yeni bilgilerle geleceğin Litecoin ve Ethereum için ne getireceğini düşünüyorsunuz? Bize yazın!
Bu sitede yayınlanan içerik herhangi bir finans, yatırım, alım satım veya başka bir türde tavsiye verme amacı taşımaz. BitDegree.org herhangi bir kripto para türünü almanız, satmanız veya saklamanız için sizi desteklemez ya da tavsiyede bulunmaz. Finansal yatırım kararları vermeden önce finans danışmanınıza danışın.
Makale Uzmanları ve Analistleri Hakkında
