Merhaba kripto fanları! Yeni başlayanlar için hazırlanmış olan Zilliqa ICO rehberime hoş geldiniz.
Piyasaya sürekli, tonlarca yeni kripto paralar geliyor. Bu kadar para olunca hangilerinin meşru olduğunu anlamak zor olabilir. Eğer yeni bir paranın meşru olup olmadığını bilmek istersem dört temel unsura bakarım:
- Ekip: Üreticiler teknolojinin süper yıldızları mı yoksa umutsuz acemiler mi?
- Teknoloji: Kripto para yeni ve heyecan verici bir şey yapıyor mu yoksa bu bir Bitcoin soygunu mu?
- Kripto paranın Topluluğu: Kripto paranın pek çok hayranı ve iyi bir geliştirme topluluğu var mı?
- Kripto paranın gerçek dünyadaki değeri: Bu kripto para işe yarar mı? Dünyanın ona ihtiyacı var mı?
Eğer yeni bir kripto para her bir soruyu "evet" olarak yanıtlayabiliyorsa muhtemelen yasaldır. Bakalım Zilliqa coin testi geçiyor mu? Zilliqa ICO bununla nasıl bir ilgiye sahip? İnceleyelim…
Bu rehberde Zilliqa’nın ekibini, teknolojisinı, topluluğunu, ve gerçek dünyadaki değerinı inceliyor olacağım. Bunu okumayı bitirdiğinizde yılın en heyecan verici kripto para birimlerinden biri hakkında bilinmeye değer her şeyi öğrenmiş olacaksınız.
Temel şeyler ile başlayacağım. Zilliqa nedir ve nereden gelmiştir?
Matthew Mežinskis
ArchInvest'te Kurumsal Finans Uzmanı
Kripto para birimlerinin ortaya çıkışı mevcut para sistemine meydan okuyor mu?
Evet. İşte bu nedenle, yaklaşık 10 yıldır CBDC'lerin "rekabetçi teknolojisini" araştırıyorlar. Elbette bu, farklı ambalajlar içinde aynı eski güvene dayalı sistemdir. Kripto para, insan etkileşiminin tüm çerçevesini değiştirerek merkezi mutemetlere olan ihtiyacı büyük ölçüde ortadan kaldırıyor.
Did you know?
Kriptoyla daha zeki ve daha zengin mi olmak istiyorsunuz?
Abone Olun - Her hafta yeni açıklayıcı kripto videoları yayınlıyoruz!
What is Aurora in Crypto? NEAR Protocol Token Explained (ANIMATED)
İçindekiler
Zilliqa Nedir?
Zilliqa, 2017 yılında bilgisayar bilimcileri ve akademisyenler tarafından oluşturuldu. Ekip California Üniversitesinden Prateek Saxena tarafından ve Singapore üniversitesinden Xinshu Dong ve Armit Kumar tarafından yönetilmekteydi. Ekibin kripto konusunda çok fazla deneyimi olmasa da Kyber gibi hali hazırda bilinen şirketlerin danışmanlarının desteğine sahiplerdi.
Web sitesi Zilliqa'yı yeni nesil yüksek verimli bir blokzincir platformu olarak tanımlıyor. Peki bunun anlamı nedir? Özetle Zilliqa daha hızlı ve daha gelişmiş bir blokzinciridir. Bitcoin ilk nesil kripto para birimiydi. Ethereum gibi platformlar ikinci nesil iken, IOTA ve Zilliqa gibi yeni platformlar ise üçüncü nesildir.
Üçüncü nesil platformlar eski kripto paraları etkilemiş bazı problemleri çözmeye çalışıyorlar. Zilliqa’nın çözmek için uğraştığı ana sorun ölçeklenebilirliktir.
Zilliqa ölçeklenebilirlik sorununu birazdan bahsedecek olduğum sharding (parçalama) isimli sistem ile çözmeyi umut ediyor. Zilliqa kripto topluluğunda oldukça heyecan uyandıran sharding sistemini kullanan ilk platformdur. Heyecan 2017 de planlanmamış bir Zilliqa ICO çıkışını da beraberinde getirdi.
En Sevilen Bulgular
Alakalı konular hakkında kapsamlı bilgi mi arıyorsunuz? Sizin için benzer yazılar topladık. Göz atın!
Zilliqa ICO
2017’nin sonunda Zilliqa 20 milyon ABD doları değerinde özel finansman sağladı. Bu, platformu geliştirmek için bir koin halka arzı (ICO) gerekmediği anlamına geliyordu.
Yine de ekip Zillaqa için koin halka arzı düzenledi. Çünkü pek çok insan projeye dahil olmak istedi. Zilliqa ön para teklifi 27 Aralık 2017 ve 4 Ocak 2018 aralığında 22 milyon ABD dolarına yükseldi.
Bunu yazdığım sırada (13.06.18) Zilliqa ana ağı henüz başlatılmadı. Bu platformun hala inşa edilmekte ve test aşamasında olduğunu gösterir. Bu yaşanırken Zilliqa parası (ZIL) Ethereum ana zincirine dayanmakta ve Ethereum’un ağında inşa edilen yeni paralar için kurduğu kurallara uymakta. Bu sebeple Zilliqa parası ERC-20 jetonu olarak bilinir. Bu ERC-20 jetonları Zilliqa ana ağı canlı hale geldiğinde Zilliqa blok zincirine aktarılacaktır.
Zilliqa’nın nasıl işlediğine daha yakından bakmadan önce Zilliqa ICO sayesinde piyasada ne kadar iyi performans sağladığını göstermek istiyorum.
Zilliqa Piyasa İstatistikleri
Zilliqa Market Cap Chart | Source: coinmarketcap
Son 24 saatte 50 milyon USD'dan fazla Zilliqa coin alındı ve satıldı. Henüz piyasaya sürülmemiş bir platforma göre hiç de fena bir rakam değil. Zilliqa’nın piyasadaki toplam değeri şu anda 630 milyon USD.
0.0038 dolardı. 0.0085 dolar civarında.
Zilliqa ICO sırasında her bir jetonun fiyatı 0.0038 USD idi. Bugün bir Zilliqa'nın değeri 0.085 USD civarında. Bu Zilliqa fiyatının 6 ay önceki ön para teklifi zamanından 20 kat daha yüksek olduğunu gösterir.
12.6 bilyondur. Halihazırda 7.35 27.
Zilliqa’nın toplam tedarik sınırı 12.6 milyar. Halihazırda 7.35 milyardan fazla koin sirkülasyon halinde. Zilliqa’nın fiyatı tüm tedariği sirkülasyon halindeyken ve ana ağı canlı hale geldikten sonra daha da yükselmesi olası bir durumdur (Bu finansal bir tavsiye değil, sadece bir tahmindir). Zilliqa piyasadaki 27. en büyük kripto para birimidir. Bu yüzden platform piyasaya sürüldükten sonra nerede sıralanacağını görmek ilginç olacaktır.
Artık Zilliqa’nın ne olduğunu biliyorsunuz. Peki Zilliqa piyasaya sürüldüğünde ne yapacak, ve nasıl işleyecek? Bu soruları yanıtlandırmak için Zilliqa’nın teknolojisine göz atmalıyız.
İşlemler Nasıl Oluyor?
Zilliqa’nın teknolojisi’nde neyin bu kadar özel olduğunu anlamak için, önce çözmeye çalıştığı sorunları anlamalısınız. İşlemlerin daha az gelişmiş bir kripto para birimi ağında nasıl çalıştığına bakalım. Örnek olarak Bitcoin'i kullanacağım:
Bitcoin transactions
Patty Selma’ya 10 bitcoin (BTC) göndermek istiyor. İşlemin Bitcoin ağında nasıl işleyeceğine bakalım.
- Patty transfer talebini düğüm adı verilen binlerce bilgisayardan oluşan Bitcoin ağına duyurur.
Not: Düğümler tüm bitcoin blok zincirini tutan ve yapılan işlemleri doğrulamak için bilgi işlem gücüne katkıda bulunan bilgisayarlardır. Blok zincirinde şimdiye kadar yapılmış her Bitcoin işleminin bir veritabanı vardır. - Patty'nin talebi madenciler adı verilen özel düğümler tarafından şifrelenir ve diğer kullanıcılardan gelen işlem bilgileriyle karıştırılır.
Not: Şifreleme bilgisayar kodu ile bilgi saklama işlemidir. - Madenciler artık Bitcoin protokolü tarafından tamamlanan bloğa verilen kod numarasını tahmin etmek için birbirleriyle yarışırlar.
- Blok bilgileri ağdaki tüm düğümlere duyurulur. Düğümlerin yarıdan fazlası bloğun geçerli olduğunu onaylarsa, blokzincirine yüklenebilir.
- Patty’den Selma’ya 10 Bitcoin ulaştı.
Bu süreç her Bitcoin işlemi için gerçekleşir ve oldukça uzun bir zaman alır. Ortalama bir Bitcoin işlem süresi 10-15 dakikadır fakat bir saatten fazla da zaman alabilir. İşte bu daha önceden bahsetmiş olduğum ölçeklenebilirlik sorunudur.
Bitcoin ağı saniyede sadece 3-7 arası işlem (Tx/s) işleyebilir. Ethereum’da bile Tx/s sadece 20-30. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Visa gibi ödeme sağlayıcıları ortalama 2000 Tx/s işlese de bu sayı 24,000 Tx/s kadar yüksek olabilir!
Bitcoin ve Ethereum gibi ağlar büyüdükçe yavaşlar. Unutmayın her düğüm bir bloğun geçerli olup olmadığına karar vermede yer alır. Ağdaki düğüm sayısı arttıkça karara varmak da bir o kadar uzun sürecektir.
Peki Zilliqa neyi farklı yapıyor? Bu sorunun cevabı sharding (parçalama)'dir…
Parçalama Nedir?
Zilliqa ICO parçalamayı ölçeklenebilirlik sorununu ortadan kaldırmak için kullanmayı umut ediyor. Parçalama Zilliqa ağını shard (parça) adı verilen düğüm gruplarına ayırır. Her bir parça 600 düğümden oluşur. Parçalar mini blok zinciri ağları gibi çalışır.
Parçalar işlemleri bir grup olarak değil, birbirinden ayrı olarak işlerler. Bu çok daha fazla işlemin işlenmesine izin verir. Aynı zamanda ağın büyüdükçe işlemleri daha hızlı işleyeceği anlamına gelir. Parça sayısı arttıkça işlenebilecek işlem sayısı da artar.
Zilliqa 2017 Ekim ayındaki özel test ağında 3 parça (1800 düğüm) kullanarak 1,218 işledi. 3,600 düğüm veya 6 parça kullanarak Zilliqa test ağı 2,488 Tx/s işledi. Zilliqa’nın herkese açık test ağında işlem hızı biraz daha az etkileyicidir. Testnet v1.0 üzerinde çalışan 961 düğüme sahip ve 100 Tx/s biraz üstünde işlem üretir. Yine de bu hala Bitcoin’den on kat daha hızlı!
Yani parçalanma işlem işlemeyi çok daha hızlı hale getirir fakat sistemin bu konuda problemleri vardır. Şimdi problemlerin neler olduğunu ve Zilliqa’nın bunlarla nasıl başa çıktığını açıklayacağım.
Parçalama ile alakalı sorunlar
Parçalamanın en büyük sorunu blok zincirini düğümden gruplar haline böldüğünüzde, içinde depolanan bilgiyi de bölüyor olmanızdır. Her bir Bitcoin düğümünün bütün blok zincirini içerdiğini hatırlayın. Bu işlemleri işlemek için başka herhangi bir bilgiye ihtiyaçları olmadığı anlamına gelir.
Parçalardaki düğümler sadece bazı blok zincirlerini içerir. Bu ihtiyaç duydukları tüm bilgileri alabilmek için diğer düğümlerle iletişim kurmaları gerektiği anlamına gelir. Bu binlerce bilgisayardan oluşan bir ağda çok karmaşık hale gelebilir.
Bunu şu şekilde düşünün. Bir kitabı alın ve ikiye bölün. Bir yarısını Patty’e diğer yarısını ise Selma’ya verin. Şimdi Patty hikayenin sadece başını biliyorken Selma ise sonunu biliyor olacak. Bütün hikayeyi öğrenebilmek için Patty ve Selma’nın birbiriyle konuşması gerekecek.
Bütün bir blok zincirini paylaşmak, bütün bir kütüphaneyi dağıtmak, Almanya’nın üzerine sayfaları dökmek ve insanlardan onu tekrar bir araya getirmelerini istemek gibidir. Çok fazla enerji ve iletişim gerekirdi. Öyle değil mi?
Zilliqa bu sorunu hibrit bir anlaşma mekanizmasıyla çözüyor. Endişelenmeyin, göründüğünden daha basit!
Zilliqa Hibrit Anlaşma Mekanizması
Anlaşma mekanizması ağ tarafından anlaşmaya varmak için kullanılan bir sistemdir. Fikirbirliği anlaşma, mekanizma ise sistem anlamına gelir.
Bitcoin anlaşma mekanizması bir işlemin gerçekleşmesi için tüm düğümlerin yarıdan fazlasının onaylamasını gerektirir. Zilliqa anlaşmaya varmak için iki katman uzlaşma mekanizması kullanır. Hibrit kelimesinin anlamı budur.
- Parça katmanı: Bütün blok bilgisi parça katmanında işlenmez. Parçalar sadece mikro blok adı verilen blok parçalarını işler. Parça katmanındaki düğümlerin sadece az bir bilgiye ulaşmaları gerekir. Bu sebeple diğer parçalarla iletişim kurmaları gerekmez.
- DS katmanı: Rastgele seçilmiş küçük bir düğüm grubu DS komitesi olarak isimlendirilir. Grup makro blokları bir bütün blokta birleştirir ve geçerli olup olmadığı konusunda bir anlaşmaya varır. Bu düğümlerin tüm blok zincirine erişimi vardır. Böylece her blokta son kararı verebilirler.
Bir ağ bu mekanizmayı kullanarak anlaşmaya vardığında düğümler arasında çatala yol açan bir anlaşmazlık olmaz. Buna kesinlik denir ve ağın işlemleri hızlı ve verimli bir şekilde işlemesine yardımcı olur. Bu şekilde anlaşmaya varmak, Bitcoin ve Ethereum gibi blok zincirlerin kullandığı sistemlerden daha az bilgisayar gücü kullanır.
Artık Zilliqa’nın çok özel bir teknolojisi olduğunu biliyorsunuz. Fakat bunu kim ve ne için kullanacak?
Zilliqa Nasıl Kullanılabilir?
Zilliqa ICO’dan beri kripto topluluğu Zilliqa ağının ortaya koyduğu hizmetleri sunabilecek mi görmeyi istiyor. Fakat Zilliqa‘yı kullanmaktan en çok kim yararlanacak? Zilliqa halka açık bir blok zinciridir. Yani herkes onu kullanabilir. Ancak platform çoğunlukla yüksek hacimli akıllı sözleşmeler ve dApp’ler geliştirmek isteyen kullanıcılara hitap edicek.
Piyasada başarılı şekilde çalışması için yüksek işlem hızları gerektiren akıllı sözleşmeleri ve dAppleri destekleyebilecek bir platform açığı var. Zilliqa ana ağı canlı hale geldiğinde Facebook veye Twitter gibi büyük bir sosyal medya dApp’ine ev sahipliği yapabilir. Aynı zamanda reklam kampanyalarını ve ödeme işleme hizmetlerini destekleme potansiyeline sahiptir.
Platformun Zilliqa ICO tarafından kanıtlanmış büyük bir potansiyeli vardır. İşlem hızı testleri daha da fazla insanı heyecanlandırmış ve geliştirme ekibinin dikkatini çekmiştir. Zilliqa blok zinciri piyasaya sürüldüğünde oldukça meşgul olacak olabilir.
Kullanıcıların yeni platformlarla ilgili en büyük endişelerinden biri güvenliktir. Peki Zilliqa güvenlikle ilgili ne yapıyor?
Zilliqa Güvenli Mi?
Blok zincirleri Google veya Visa gibi merkezi veri depolama kullanan ağlarla karşılaştırıldığında oldukça güvenlidir. Bir blok zinciri binlerce sistemden oluşur. Blok zincirini ele geçirmek istediğinizde üstündeki düğümlerin yarısından fazlasını kontrol etmesi gerekir.
Zilliqa’nın iki özgün güvenlik özelliği vardır:
- Hibrit anlaşma mekanizması (HCM): Zilliqa’nın ilk hibrit anlaşma mekanizması katmanı düğümlerin kimliğini doğrular. Bu Sybil saldırılarının gerçekleşmesini engeller.
Not: Sybil saldırısı bir bilgisayar korsanının bir ağın kontrolünü ele geçirmek veya geçersiz işlemler göndermek için çok sayıda farklı düğüm olarak tehlike teşkil etmesidir.
Hibrit anlaşma mekanizmasının ikinci katmanı işlemleri sonuçlandırır. Bu sayede ağda herhangi bir sert çatal oluşmaz.
- Scilla: Zilliqa’nın Scilla adında kendine ait bir kod dili vardır. Scilla sadece geliştiricilerin Zilliqa ağında güvenli bir şekilde çalışacak yazılımlar oluşturmasına izin verir. Kullanıcılar onu kullanarak yazılan akıllı sözleşmelere güvenebilirler.
Genel anlamda Zilliqa güvenli bir platformdur, fakat hala geliştirilmekte olduğunu unutmamak gerekir. Bu demektir ki henüz güvenli şekilde yapılamayan bazı şeyler mevcuttur. Platformun kötüye kullanılmasını önlemek için geliştirmeler yapılması gerekmektedir.
Nasıl Kötüye Kullanılabilir?
Zilliqa şu anda bir akıllı üstlenici dApp’inin yalnızca en basit parçalarını çalıştırabilir. Bütün akıllı sözleşmeleri yönetmek, parçalar arasında fazla miktarda iletişim gerektirir.
Eğer Zilliqa bütün akıllı sözleşmeleri parçalama kullanarak yönetmeye çalışırsa, o zaman sözleşmeler farklı parçaların farklı katmanlarında olabilir. Bu bilgisayar korsanlarının blok zinciri üzerinde değişiklik yapmalarına izin verir. Eğer platform tüm potansiyeline ulaşacaksa, bu gibi sorunları piyasaya sürülmeden önce çözmeleri gerekecek.
Bu tüm kripto para birimlerinin karşılaştığı bir sorundur. Platformlar ağlarını saldırı riskine sokmadan, mümkün olduğunca fazla özellik eklemek isterler. Kripto para birimlerinin güvenli bir şekilde ölçeklenip ölçeklenemeyeceği önümüzdeki birkaç sene içinde tüm piyasa için çok önemli olacak.
Zilliqa ile ilgili ne düşünüyorsunuz? Testi geçebildi mi? İnceleyelim…
Zilliqa: Avantajlar ve Dezavantajlar
Avantajlar
✓ Yeni teknolojiye sahip: Zilliqa parçalama teknolojisini kullanan ilk platformdur. Bu onu piyasanın geri kalanının önüne koyar. Bu ölçeklenebilirlik problemini çözmek için tasarlanmış, tamamen yeni bir tür blok zinciridir. Zilliqa gibi üçüncü nesil platformlar kripto paranın geleceğinde büyük kazananlar olabilir.
✓ Güçlü bir topluluğu var: Platformun pek çok hayranı var. Zilliqa ICO sadece ona çok fazla talep olduğu için oluştu. Bu Zilliqa ICO, kripto topluluğunun blok zinciri teknolojisinin bir sonraki gelişme aşamasına geçtiğini görmeye hazır olduğunu gösterir.
Dezavantajlar
✗ Tecrübesiz bir takım var: Zilliqa’nın kurucuları iş adamları değil, akademisyenlerdir. Zilliqa’nın teknolojisi piyasanın geri kalanının ilerisinde fakat işi değil. OmiseGo gibi diğer platformların gerçek dünyadaki kuruluşlarla çok daha güçlü bağlantıları vardır. Eğer Zilliqa en büyük kripto paraların arasında yer almak istiyorsa, yapacağı bazı ciddi işler var.
✗ Hala geliştirme aşamasında: Ana ağın piyasaya sürümü 2018’in ortalarında olmalıydı. Fakat şuanda Eylülden önce gerçekleşmeyecekmiş gibi görünüyor. Zilliqa’nın piyasaya sürülene kadar nasıl bir gerçek dünya değeri olacağını söylemek neredeyse imkansız. Ancak o zaman ne tür akıllı sözleşmeleri ve dAppleri destekleyecek ve hangi hızda olacak göreceğiz. Zilliqa geliştirilme aşamasında ne kadar süre kalırsa, diğer platformların ona yetişme şansı artacak. Örneğin Ethereum şuanda ölçeklenebilirlik sorunu üstünde çalışıyor.
İşte benim yeni başlayanlar için Zilliqa ICO rehberim bu kadar. Son birkaç düşünce ile sizleri baş başa bırakıyorum.
En Trend Bulgular
Kripto Para Borsalarıyla alakalı kapsamlı yazılarımızı, rehberlerimizi ve eğitici yazılarımızı inceleyin. Bilgi sahibi olun ve buna göre karar verin!
Son Düşünceler
Zilliqa heyecan uyandıran yeni bir kripto para birimi, ve şuanda onun hakkında pek çok insanınkinden fazla düşünceye sahipsiniz. Nereden geldiğini ve neler yapabildiğini biliyorsunuz. Aynı zamanda Zilliqa ICO ve parçalamanın gücünü de biliyorsunuz.
2018 Zilliqa için büyük bir sene olacak. Kripto topluluğu platformun potansiyel olarak neler yapabileceği hakkında pek çok şey duydu. Şimdi ise kanıtını görmek istiyoruz.
Zilliqa ana ağı yayınlandığında, ölçeklenebilirlik ve işlem hızı hakkındaki bütün sorular cevaplanmış olacak. Zilliqa’nın heyecanı ödüllendirilecek mi? Sizin de tahmininiz benimki kadar iyi. Önümüzdeki birkaç ay içinde kriptoda pek çok şey olabilir.
Kripto topluluğunun üçüncü nesli Zilliqa gibi platformlar tarafından yönetiliyor. Bizi nereye götüreceklerini görmek için sabırsızlanıyorum!
Siz Zilliqa hakkında heyecanlı mısınız? Yoksa hakkında yazmam gerektiğini düşündüğünüz başka bir üçüncü nesil blok zinciri projesi var mı?
Makale Uzmanları ve Analistleri Hakkında
