Kripto para birimleri dünyasında fork nadiren gerçekleşen bir olay olarak görülür. Bazıları planlı gerçekleşir bazılarıysa olağanüstü durumların sonucudur. Gerçekleştiklerinde büyük değişimleri beraberinde getirirler. Bu rehberde Ethereum fork hakkında bilgi sahibi olacaksınız.
Öncelikle fork’lar hakkında genel bir tanımlama öğreneceksiniz (nedir, neden olur gibi). Sonrasında birden fazla Ethereum fork neden gerçekleşti, neleri değiştirdi öğreneceksiniz. Gelecekte nelerin beklediğini keşfedeceksiniz.
Did you know?
Kriptoyla daha zeki ve daha zengin mi olmak istiyorsunuz?
Abone Olun - Her hafta yeni açıklayıcı kripto videoları yayınlıyoruz!
What is Fantom? | Animated FTM Explainer
İçindekiler
Fork Nedir?
Kripto para birimleri dünyasında fork, belli bir para biriminin protokolünde gerçekleşen bir değişim olarak bilinir. Bu tür bir değişim önceki blokların sürümünü geçerli, şimdiki sürümü ise geçerli kılar (veya tersi olur).
Şu Anda Etkin Olan Güncel Teklifler:
$30,000 BONUS
Bybit Holiday Deal
Take advantage of this limited-time Bybit Holiday deal - complete quick tasks & claim up to $30,000! Use Bybit referral code (43654) while registering.
İki türlü fork vardır; Soft fork ve hard fork.
Soft fork adından da anlayacağınız üzere hard fork’ların yumuşatılmış sürümüdür. Hafif olarak adlandırılırlar çünkü protokolün çevresindeki herhangi bir şeyi değişmekler. Soft fork’lar belli bakım işleri gerçekleştirmek, kozmetik açıdan düzenleme yapmak veya blockchain’in çevresindeki bazı kurallarda değişikliğe gitmek için alakalı kripto para birimi geliştiricileri veya yaratıcıları tarafından uygulanabilir.
Bazı daha popüler ve sık gerçekleşen soft fork’lar belli bir bloğun boyutunu değiştirir. Geliştiriciler tarafından madencilik işlemlerini pürüzsüz hale getirmek için kullanılır (“Proof of Work” oybirliği modelini kullanan bir kripto para birimi için böyle). Bu fork’lar geçicidir. Bazı madenciler uygular bazı madenciler değişikliği reddeder ve coin’in eski sürümlerinin madenciliği yapar.
Hard fork’lar ise bambaşka bir hikaye.
Hard fork’lar belli bir kripto para birimi üzerinde büyük değişikliklere yol açar. Kripto para biriminin protokolünü değiştirir. Protokolün daha eski sürümlerini geçersiz kılar. Eski sürüm yaşamaya devam edecekse yeni sürümden ayrılması gerekir. İlerleyen paragraflarda birkaç Ethereum fork hakkında bilgi alacaksınız.
Hard fork’lar genellikle olağanüstü koşullarda uygulanır. Nadiren planlanırlar. Çoğu zaman ihtiyaçtan ortaya çıkarlar. Normal çalışan bir kripto para biriminde hard fork uygulanması genelde meşru bir sebep olmadığından olağan bir durumdur. Burada anahtar kelime “genelde”dir. Birazdan Ethereum’un bir istisna olduğunu göreceksiniz.
Terminolojiyi öyle ya da böyle öğrendiğinize göre sıra geldi asıl konuya: Ethereum fork
Ethereum Hard Fork’ları
Hard Ethereum fork üzerinde bu kadar durmanın sebebi Ethereum’a göz ardı edilemeyecek şekilde zarar vermesidir.
Ethereum Classic, EtherZero ve Metropolis üzerinde duracağımızın ana Ethereum fork örnekleri olacak.
Ethereum Classic
Gerçekleşen ilk hard Ethereum fork bu olmuştur. En çok tartışmalara yol açan da yine Ethereum Classic’tir.
Belli bir zaman önce Ethereum’un ardındaki ekip Ethereum’un kullandığı decentralized autonomous organization’ın (DAO) hacklendiğini fark etti. Çalınan kriptoların kurtarılması için hızla hard fork gerçekleştirme kararı alındı ama bir miktar tepki de gördü.
Ethereum destekçileri ve hayranları ikiye bölündü. Bir taraf ekibin hızlı karar almasından dolayı mutluydu. Hard fork geliştiricilerin dersini aldığını ve gelecekte benzer sızıntılara karşı daha iyi hazırlanacağı anlamına geliyordu.
Ancak pek çok insan hard fork’u kabul etmedi. “Merkezi olmayan” yapının bozulduğunu savundular. Bu grup bir kripto para biriminin merkezi olmayan bir yapıda kalması için hiçbir şekilde karışılmaması gerektiğine aksi takdirde dalgalanmalara yol açıp gelecek için bir beyan ortaya konmuş olacağına inanıyordu.
Nihayetinde Ethereum’un geliştiricileri hard fork gerçekleştirdi. Sonucunda kripto para birimi ikiye bölündü.
İnsanların çoğu bölünmeyi kabul etmeyip Ethereum classic olarak bilinen Ethereum’un eski sürümüyle devam etti. Günümüzde kripto para birimi topluluğunda bir grup insan doğru karar alındığını düşünüyor. Başka bir grup insan ise hala Ethereum Classic’i savunuyor.
Ether Zero
Başka bir meşhur Ethereum fork da EtherZero’dur. Ethereum Classic kadar olağanüstü bir fork değildir. Bu fork devrimden çok ilerlemeyi hedeflemiştir.
EtherZero, Ethereum ağında gerçekleşen işlem hızlarını geliştirmeyi hedefliyor. Bu Ethereum fork ayrıca işlemleri tamamen ücretsiz hale getirmeyi amaçlıyor.
Kripto para birimleri dünyasında çoğu kişi bu hedefleri oldukça cüretkar görüyor. EtherZero da bir “Proof of Work” modelli for. Yani madencilik yapmanın tek etkili yolu GPU kullanmak. Gelecekte bu Ethereum fork bir masternode (“Proof of Stake”) sistemini uygulamaya koyma planları yapıyor.
Metropolis
Metropolis bir Ethereum fork’u. Bu fork herhangi bir olağanüstü durumla ortaya çıkmadı. Varolan Ethereum blockchain’ini geliştirme planının bir parçası.
Metropolis üç aşamadan oluyor. Şu anda “Constantinople” aşaması aktif (Byzantium tamamlanmış sayılıyor).
Metropolis Ethereum fork’un bazı özellikleri geliştirmeyi hedefliyor. Bunlardan ilki Metropolis Ethereum fork kapsamında gizlilikle alakalı pek çok özelliğin elden geçirilmesi. Ethereum ağındaki mevcut gizlilik ayarları ve seçenekleri o kadar kötü olmasa da yeni özellikler güncel olmasını sağlayacak ve işlemlere daha fazla gizlilik sağlayacak.
Metropolis Ethereum fork kapsamında hedeflenen büyük değişimlerden biri de mevcut “Proof of Work” modeli yerine “Proof of Stake” oybirliği modeline geçilmesi.
Bu gerçekleştirilirse Ethereum madenciliği ortadan kalkacak. Bunun yerine Ethereum blockchain’inde gerçekleştirilen işlemlerin otomatik olarak onaylanması için Ethereum coin’lerinizle bahis koymanız gerekecek. Karşılığında da belli bir gelir elde edeceksiniz.
Ethereum madenciliği (GPU, CPU, ASIC, Bulut) kripto para birimi hayranları arasında oldukça popüler bir aktivite. Bu yüzden sürekli tartışma konusu. PoS sistemi teoride ağda gerçekleşen işlemleri hızlandırsa da değişim piyasada çok fazla madencilik donanımının boşa çıkması anlamına geliyor. Bu da madencilik teçhizatı bileşenlerinin fiyatında zarar verici bir değişime yol açabilir.
Ethereum Metropolis fork’un iki aşaması şöyle:
Byzantium, Ethereum platformunu daha güvenli ve daha optimize yapmayı amaçladı. Bu aşama adım adım tamamlandı. Asıl hedef ağa daha güvenli ve daha akıcı kullanım sağlamaktı.
Constantinople, Byzantium’daki süreçleri tamamlayıp daha büyük bir hedefe odaklanmayı amaçlıyor: Ethereum blockchain’ini PoW’den PoS sistemine geçişine hazırlık. Bu başlı başına büyük bir hedef ve harekete geçilmesi için belli bir zaman gerekiyor.
- Çok düşük işlem ücretleri
- Olağanüstü işlevsellik
- Mobil ticaret uygulaması
- Çok rekabetçi işlem ücretleri
- Sezgisel mobil uygulama
- 100 kata kadar kaldıraç
- Önde gelen bir borsa platformu
- Alım satım yapılabilecek 500'den fazla farklı kripto para birimi
- İki faktörlü kimlik doğrulama
- 500'den fazla farklı kripto para birimi
- Güçlü güvenlik
- Düşük para çekme ücretleri
- İleri düzey özellikler
- Birden fazla takaslanabilir varlık sınıfı
- Makul ücretler
Serenity
Ethereum Serenity Ethereum gelişiminin son büyük adımı olarak görülüyor. Serenity’nin tek bir hedefi var. Ethereum blockchain’ini PoW’den PoS’e geçirmek.
Byzantium ve Constantinople iki ana hazırlık aşaması. Bu sürede bazı işlemler sisteme geçişe hazırlığı başlatmak için Proof of Stake oybirliği modeliyle yapılacak.
Ethereum Serenity Ethereum için büyük bir adım çünkü insanların kripto para madenciliğine kullandığı hemen hemen her şeyi değiştirecek. Ethereum’un yol haritasına göre “saf PoS”e geçiş 2023 yılı içerisinde gerçekleşecek.
Ethereum Fork Özet
Ethereum fork rehberinde neler işlediğiniz bu bölümde sizin için derlendi.
Belli bir kripto para birimi blockchain’inde gerçekleştirilen fork’lar o kriptonun bazı yönlerini değiştirmeyi hedefler. İki türlü fork vardır; soft fork ve hard fork.
Soft fork’ta küçük değişiklikler yapılırken hard fork’larda büyük değişiklikler gerçekleşir.
Ethereum’un ömrü boyunca üç büyük Ethereum fork işlemi gerçekleşti (ve gerçekleşmeye devam edecek). Bunlar Ethereum Classic, EtherZero ve Metropolis.
Metropolis Ethereum fork, Ethereum’u Proof of Work modelinden Proof of Stake modeline geçişine hazırlamayı hedefliyor.
Serenity yukarıda bahsedilen görevi tamamlamada son adım olacak ve 2023’da gerçekleştirilecek.
Son Sözler
Kripto para birimleri dünyası sürekli olarak ilerlemenin ve gelişmenin farklı/yeni yollarını buluyor. Bu teknolojik açıdan veya bilgisel açıdan olabiliyor.
Kripto para birimi fork’ları genellikle kripto topluluklarında sürekli tartışmalar yaratıyor. Aslında fork’un neyi geliştirdiği veya değiştirdiğine dayansa da niyet ne olursa olsun insan iki gruba bölünüyor; beğenenler ve beğenmeyenler.
Soft fork’lar genellikle hard fork’lardan daha kolay kabul ediliyor. Bunun sebebi çoğunlukla blockchain’in içerisinde temel olarak herhangi bir şey değiştirmemesi. Hatta bazı insanlar soft fork’ları seviyor.
Hard fork’lar ise sürekli tartışmalar yaratıyor. Yapılması beklenen değişiklikler hiçbir zaman tek taraflı reaksiyon almıyor.
Ethereum fork’ları enteresan. Üç hard fork da Ethereum için çok önemli dönüm noktaları. Ethereum Classic tabii ki de en çok tartışılan. Bu hard fork dünya çevresinden kripto toplulukları içerisinden büyük felsefi yartışmalarına yol açtı. İlk kez merkezi olmayan yapı konusu enine boyuna tartışıldı.
Ethereum Classic ne kadar tartışma çıkarıyorsa Metropolis Ethereum fork o kadar önem taşıyor.
Ethereum Serenity işleme girdiği zaman kimse ekonomiye ne olacağını kestiremiyor. Bir anda GPU, ASIC ve diğer madencilik araçlarıyla çalışan binlerce teçhizatın kullanımı sona erecek.
İnsanlar çoğu zaman böyle büyük değişikliklere hazır olmuyor. Doğal olarak kripto madencilerinin bir kısmı boşluğa düşecek ve çıkış arayacak. GPU’larını satacak, teçhizatını kiraya verecek, hatta belki Ethereum’u gözden çıkarıp diğer kripto para birimlerinin madenciliğine başlayacak.
Son kısım muhtemelen Ethereum için en kötü senaryo. Her kripto para birimi insanlar kullandığında değer taşır. Kullanıcı sayısı azalırsa kriptonun kullanımı ve fiyatı düşüş yaşayabilir.
İşte bu yüzden bu Ethereum fork için yapılan hazırlık ve harcanan emek çok. Serenity gelecek yıla kadar çıkmayacak. Geliştirici ekip de bu hard fork’un ortaya çıkardığı bazı geri tepmelerin hafiflemesini umuyor.
Ethereum ekibinin ana hedeflerinden biri Proof of Stake sisteminin Proof of Work’e kıyasla ne kadar hızlı ve verimli olduğunu göstermek. PoW sisteminin eksi yönlerini (elektrik, soğutma ve cihaz ücretleri, büyük ve açık bir alan ihtiyacı vs.) ortadan kaldırmak. Ayrıca ne kadar fazla bahis yapılırsa o kadar fazla kazanç elde ediliyor. Bu da insanları alım satım yapmaya teşvik ediyor.
Bu sitede yayınlanan içerik herhangi bir finans, yatırım, alım satım veya başka bir türde tavsiye verme amacı taşımaz. BitDegree.org herhangi bir kripto para türünü almanız, satmanız veya saklamanız için sizi desteklemez ya da tavsiyede bulunmaz. Finansal yatırım kararları vermeden önce finans danışmanınıza danışın.