Ücretsiz Airdrop Sezon 7 BAŞLADI! Eğlenceli soruları yanıtlayın veya basit görevleri tamamlayarak $30000 BitDegree ödül havuzundan ödül kazanın. Şimdi Katıl ! 🔥
Kripto ve blok zinciri alanını keşfetmek için yeterince zaman harcarsanız, kendinize dApp ne demek ve elbette dApp'in ne anlama geldiğini sormanız uzun sürmeyecektir. Bu terim yalnızca birkaç yıldır kullanılıyor olsa da bu kısa süre içinde muazzam bir ilgi gördü ve bütün sektörün son derece önemli bir parçası haline geldi.
dApp'ler, kripto para ve blok zinciri teknolojisinin yeniden tanımlanmasında etkili olmuş ve yükselen Web3 ortamında bir köşe taşı haline gelen bir araçtır. Bu nedenle göz ardı edilmeleri son derece zor olabilir. Ne var ki bu alandaki en devrimci fikirleri anlamak karmaşık bir süreçtir. Bu yüzden yeni başlayanlar için bu kavrama süreci başlı başına göz korkutucu olabilir.
Bununla birlikte dApp ne demek diye öğrenmek için şimdiden daha iyi bir zaman yok çünkü bunu yapmak önümüzdeki aylarda ve yıllarda internette gelecekte karşılaşacağımız gelişmeler hakkında bilgi sahibi olmanıza yardımcı olacaktır. Bunun temel nedeni dApp'lerin kesinlikle kalıcı olması ve giderek artan sayıda geliştiricinin zamanlarını dApp'lara ayırmasıdır. Ayrıca şu anda piyasadaki en iyi dApp'ler BitDegree'nin kendi dApp izleyicisi aracılığıyla kolayca bulunabilir ve analiz edilebilir.

Biliyor muydunuz?
Abone Olun - Her hafta yeni açıklayıcı kripto videoları yayınlıyoruz!
What is a Crypto Wallet? (Explained With Animation)

İçindekiler
dApp Ne Demek?
Bir dApps nedir sorusunu cevaplayabilmemiz için en temelde dApp'in ne anlama geldiğini bilmemiz gerekir. dApp anlamı nedir? Bu, merkezi olmayan uygulama teriminin kısaltmasıdır. Ancak herhangi bir bağlam olmadan bu başka bir soruya bizi götürüyor: Merkezi olmayan uygulama nedir? Esasen bu hepsi farklı kişilere ait olan çeşitli ve dağıtılmış bilgisayarlarda çalışan herhangi bir uygulama veya programa deniyor.
Şu Anda Etkin Olan Güncel Teklifler:Head to BitDegree Missions, gather as many Bits as possible & claim your stake of the $30,000 Prize Pool! Don't waste your time & start collecting Bits by completing Missions and referring friends.
Tipik olarak bu, bir dApp'in bir blok zinciri üzerinde çalıştığı anlamına gelir çünkü bunlar dağıtılmış ve merkezi olmayan ağların altın standardıdır. Bu nedenle neredeyse her zaman blok zinciri endüstrisi ile ilişkilendirilirler. Ben de dApp'lerin ne olduğu konusunu öncelikle bu şekilde açıklayacağım. Teknik olarak bir dApp'in farklı türde bir merkezi olmayan ağ üzerinde ya da farklı yollarla var olabileceği unutulmamalıdır.
Örneğin bir web tarayıcısı olan Tor ve bir dosya dağıtım programı olan Bittorent gibi blok zinciri tabanlı olmayan dApp'ler piyasada mevcuttur. Uygulama kelimesini ne kadar gevşek kullanmak istediğinize bağlı olarak, IPFS (veya Gezegenler Arası Dosya Sistemi) de bir dApp olarak sayılabilir. Bunların hiçbiri çalışmak için blok zinciri kullanmaz. Bununla birlikte, bunlar esasen kuralın istisnası ve değerlendirmemizdeki aykırı değerlerdir, bu nedenle çoğunlukla blok zinciri ile ilgili dApp'lere bağlı kalacağım.
dApp'leri geleneksel ve merkezi muadillerinden ayıran en büyük özelliklerden biri özerk olarak çalışmalarıdır, yani hiçbir varlık onları kontrol edemez ya da kapatamaz. Bunun nedeni, dağıtık bir ağ üzerinde çalışmaları ve bu nedenle üzerinde çalışan herhangi bir uygulamayı durdurmak isteyen birinin tüm ağın kontrolünü ele geçirmesi gerekmesidir.
Bir dApp'e giden web sitesi bir gün engellenmiş ya da kapatılmış olsa bile bu durum insanların onu kullanmasını engellemeyecektir. Bunun nedeni altta yatan teknoloji ve mimarinin hala mükemmel bir şekilde çalışacak olmasıdır. Daha doğrusu araçlarına ana web sitesi dışında başka bir yöntemle erişmenin bir yolu olsaydı, o zaman hala çalışır durumda olurdu. Bu anlamda dApp'ler sansür karşıtı araçlar olarak son derece iyi işlev görmektedir.
Daha büyük bir ağa bağlı olmanın gerektirdiği bir özellik olarak dApp'lerin hepsinin online çalıştığını yani çalışmak için bir internet bağlantısına ihtiyaç duyduklarını belirtmek gerekir. Bunun nedeni depolama ve işleme süreçleri küresel olarak paylaşıldığı için internet olmadan işlevsel olamayacak olmalarıdır. Bu da çoğu dApp'e bir web sitesi bağlantısı ya da internet bağlantısı gerektiren bir mobil uygulama aracılığıyla erişilebileceği anlamına geliyor.
Bu aynı zamanda dApp ne demek sorusunun, her ikisi de birbiriyle ilişkili olduğundan, genellikle Web3 teknolojileri hakkında bazı söylemler içerdiği anlamına gelir. Örneğin, insanların Web3 dünyasının bir parçası olduğunu düşündüğü birçok web sitesi ve araç aslında dApp'tir. Çünkü Web3 internette merkezi olmayan ve özerk faaliyetler üzerine odaklanmaktadır. Bu da çok fazla noktada birbirleriyle kesiştikleri anlamına geliyor.
Çoğu dApp'in bir diğer özelliği de açık kaynaklı olmalarıdır. Bu bir zorunluluk olmasa da BitDegree'nin dApp izleyicisinde bulabilecekleriniz gibi birçok popüler dApp ya tamamen ya da kısmen açık kaynaklıdır. Bunun ana nedeni block zinciri endüstrisinin şeffaflığa ve topluluk katılımına büyük önem vermesi ve pek çok projenin toplumu faaliyetlerine daha fazla dahil etmenin bir yolu olarak açık kaynaklı bir modeli tercih etmesidir.
Genel olarak merkezi olmayan uygulamalar anlamına gelen dApp'ler, küresel olarak dağıtılmış bilgisayar ağlarına bağlanan çevrimiçi programlardır. Tipik olarak bu, blok zincirleri üzerinde çalıştıkları ve özerk işlev ve dünya çapında dağıtım gibi aynı ideolojik ve teknik özelliklerin çoğunu paylaştıkları için Web3 alanıyla da iç içe oldukları anlamına gelir. Ancak bu dApp ne demek konusunu sadece yüzeysel olarak açıklıyor!
dApp'ler Blockchain Üzerinde Nasıl Çalışır?
dApps nedir sorusuna odaklanırken bir programın blok zinciri üzerinde tam olarak nasıl çalışabileceği sorusuyla yüz yüze gelmemek mümkün değildir. Bunun nedeni blok zinciri teknolojisinin dApp ekosistemini büyük ölçüde desteklemesidir çünkü bunlar bir ağı dağıtmanın dünya üzerinde bulunan mevcut en iyi yoludur.
Blok zinciri endüstrisine ne kadar aşina olduğunuza bağlı olarak blok zinciri üzerinde çalışan bir dApp fikri size ya çok sıradan ya da biraz şaşırtıcı gelecektir. Eğer blok zinciri teknolojisinin Bitcoin ve Litecoin'in işleyişinde olduğu gibi yalnızca finansal işlemlerin gönderilmesiyle ilgili olduğunu düşünüyorsanız bu fikri kavramak oldukça kafa karıştırıcı olabilir. Ancak gerçekte blok zincirleri çok yönlüdür ve çok çeşitli projeleri yürütmek için kullanılabilir.
Başta şöyle bir şey var k için tüm blok zincirlerinin aynı şekilde inşa edilmediğini ve bazılarının diğerlerinden daha çeşitli kullanım alanlarına sahip olduğunu belirtmek gerekir. Yalnızca para göndermek ve almak için tasarlanmış bir blok zinciri muhtemelen bir dApp çalıştıramayacaktır. Bununla birlikte, merkezi olmayan bir uygulamanın ne olduğu sorusuna nasıl yanıt verdiğinize bağlı olarak, bu blok zincirlerinin kendi başlarına dApp olduğunu söyleyebiliriz.
Bunu anlamak için bir ağın kendisini merkezi olmayan bir uygulamaya eşitlemeniz gerekir. Bu da garip veya alışılmadık bir durum değildir. Aslında bazı kişiler Bitcoin'in ilk blok zinciri tabanlı dApp olduğunu iddia etmektedir. Ancak bu tam olarak benim yazımın konusu değil çünkü biz blok zincirlerine kendi başlarına dApp'ler olarak bakmıyoruz, daha ziyade blok zincirlerinin üzerinde çalışan dApp'lere bakıyoruz.
Bunun gerçekleşmesi için çok çeşitli faaliyetleri destekleyebilecek bir blok zincirine ihtiyacınız var. Bunlar blok zinciri ekosistemleri olarak adlandırılır ve Ethereum, Solana, Binance Chain ve NEAR Protokolü gibi ağları içerir. Polygon ve Optimism gibi önceden var olan diğer zincirlerin üzerinde çalışan, onlara daha fazla yardımcı program sağlayan ve verimliliği artırabilen blok zincirleri de vardır. Bunlar Katman-2 zincirleridir.
Bu blok zincirlerinin bir dizi eylemi kolaylaştırabilmesi, geliştiricilerin bunlar üzerinde dApp'ler, yani farklı araçlar ve programlar oluşturabileceği anlamına geliyor. dApp ne demek diye cevaplandırmadan önce blok zincirleriyle alakalarını anlamak gerekir. Bunu yapmak için geliştiriciler bir araç yaratacak ve daha sonra aracın üzerine inşa etmeyi seçtikleri blok zinciri ekosistemine doğrudan bağlanmasını sağlayacaktır. Ancak bulmacanın çok önemli bir parçasını hala kaçırıyoruz. Bir blok zinciri üzerinde geliştirme yapmak için akıllı sözleşmeler kullanmanız ve oluşturmanız gerekir.
Akıllı Sözleşmelerin Önemi
Tüm blok zinciri ekosistemlerinin ortak bir noktası vardır: Akıllı sözleşmeleri desteklerler. Akıllı sözleşme, ilgili taraflar belirli koşulları yerine getirdikten sonra belirli bir eylemi ya da kod parçasını otomatik olarak yürütmek için yapılan bir anlaşmadır. Bunlar bir dizi farklı koşulu ya da parametreyi destekleyebilir ancak çoğu belirli verilerin ya da varlıkların belirli bir yere gönderilip gönderilmediğini kontrol ederek çalışır. Bu, dApp anlamı ne olduğunu öğrenirken anlamanız gereken önemli bir bilgidir.
Akıllı sözleşmeler dApp'lerin bel kemiğidir. Yani çoğu dApp onlarsız var olamaz. İnsanların diğer insanlarla eşzamansız olarak belirli eylemleri gerçekleştirmesine ve kolektif eylemlerinin istenen sonuçları doğurmasına olanak tanırlar. Bir anlamda akıllı sözleşmeler iki kişinin kararlarını birbirine bağlayan bir tür yapıştırıcı görevi görürler. Merkezi olmayan uygulama nedir sorusunun cevabını öğrenmeye doğru bizi yönlendirir.
Bunu açıklamanın en iyi yolu DEX'lere ya da merkezi olmayan borsalara bakmaktır. Bunlar çok yaygın bir dApp türüdür yani sektörün büyük bir bölümünü oluştururlar. Bir DEX kullanırken genellikle belirli bir miktarda kripto parayı başka bir kripto para ile takas etmek istediğinizi belirtirsiniz. Perde arkasında bu bilgi akıllı bir kontrata iletilir ve kontrat da bu aralıkta alım satım yapmaya açık bir alıcı bulduğunda bu alım satımı gerçekleştirir.
Binance DEX'te ve diğer bir dizi başka DEX'te gerçekleşen olay tam olarak budur. Bunlar, insanların birbirleriyle özerk ve bağımsız bir şekilde alım satım yapabildiği, akıllı sözleşmelerin tüm ağır işleri üstlendiği ve teknik yönleri ele aldığı durumları sağlar. Akıllı sözleşmeler, merkeziyetsiz dosya depolama, NFT'ler ve blok zincir alanları (Unstoppable Domains tarafından sağlananlar gibi) gibi diğer dijital varlık türleri için pazar yerleri için kullanılır. Hatta oyunların oluşturulmasını kolaylaştırmak için bile kullanılabilir. dApp ne demek anlamaya çalıştığımız bu yazımızda bunlardan bahsetmemek olmaz.
Esasen son derece çok yönlüdürler ve sağlam bir blok zinciri ekosistemi seçtiğiniz sürece, sınırsız olasılık sunarlar. Daha da iyisi, blockchain endüstrisi olgunlaştıkça akıllı sözleşmelerin yapabildikleri de fazlalaşmakta. Yani gelecekte akıllı sözleşmeler daha da güçlü dApp'lerin var olmasına izin verecek.
dApp'ler Neden Önemli?
Merkezi olmayan bir uygulamanın ya da bir dApp'ın ne olduğunu anlamaya çalışırken bunları bir bağlama oturtmak ve önemlerini açıklamak bize fayda sağlayacaktır. Bazı insanlara göre internetin bir sonraki dalgası olarak görülen Web3 endüstrisinin kalbinde dApp'ların olduğunu ne kadar vurgulasak az olacaktır. dApp ne demek en iyi bu şekilde anlaşılabilir. Bu aslında çevrimiçi dünyamızın işleyiş ve davranış biçimiyle iç içe geçme potansiyeline sahip oldukları anlamına geliyor.
Bunun nedeni Web3'ün temel ilkelerinin aynı zamanda dApp dünyasının da önemli yönleri olmasıdır. Örneğin, yukarıda da belirtildiği gibi özerklik, her iki kavram için de büyük bir unsurudur. dApp'ler, yaratıcılarının onlar üzerinde tam kontrole sahip olmaması ve hatta onları kapatmayı veya kapatmayı seçememesi anlamında özerktir. Web3 özerkliğe değer verir çünkü tamamen aracılar tarafından durdurulamayan deneyimler ortaya koymayı hedefler.
Web3 araçları ve fikirleri genellikle üçüncü taraflardan bağımsız hareket etme ve davranma yönüyle ilgilidir. dApps nedir ve Web3 ile alakası nedir açıklamaya çalışayım. Bu, birçok dApp'in çalışma şekline çok açık bir şekilde benzemektedir. Sadece bu da değil, dApp'ler ve Web3'ün her ikisi de birbirine bağlılığa son derece yüksek derecede değer verir; yani paylaşılan bir ağın üyelerinin birlikte çalışabilmesi ve eşler arası bir şekilde bilgi ve kaynak ticareti yapabilmesi son derece önemlidir. Eşler arası etkileşim dApp ne demek konusunun iyi bir bölümünü oluşturmaktadır.
Belki de dApp'lerin önemini örneklemenin en iyi yolu birçok web sitesi ve projenin Web3 alanına girerken kendi dApp'lerini tercih ettiklerini belirtmektir. Bunlardan birinden daha önce bahsetmiştik: Binance DEX. Coinbase de DEX teknolojileriyle entegre oluyor. Her iki şirket de her zaman kripto odaklı olmuştur ancak şimdi merkezi olmayan ağlar alanına da yayılıyorlar.
dApp'lerin ciddiyetini ve gerekliliğini vurgulamanın başka bir yolu daha var. Özerk ve dağılmış yapıları, hükümetler ya da kötü niyetli kuruluşlar tarafından kapatılmaya karşı doğal olarak dirençli oldukları anlamına gelir. Bu, Çin ve Nijerya gibi bilgi ve kaynak akışının bazen durdurulduğu ülkeler için önemli. Bu gibi yerlerde dApp'ler insanların bilgilendirilmesine ve paranın vatandaşlar arasında dolaşmaya devam etmesine yardımcı olur.
dApp Türleri
dApp ne demek sorusu her zaman piyasadaki dApp türleri hakkında bir tartışmaya yol açacaktır. Çok çeşitli araç ve programların mevcut olduğu dApp alanı oldukça çeşitlidir. Açık ara en çok bilinen dApp türleri finansal ya da alım satım amaçlı dApp'lardır. Bunlar, geleneksel ticaret platformlarına çok benzer şekilde çalışan basit emir defteri programları olabileceği gibi daha otomatik de olabilir.
Otomatik bir dApp alım satım platformu iki farklı katılımcı arasında alım satım yapmak ve akıllı sözleşmeler aracılığıyla bağlanmak yerine, uygulamanın kendisi tarafından çalıştırılan bir bota karşı alım satım yaptığınız bir yerdir. Bunlar otomatik piyasa yapıcılar (AMM) olarak adlandırılır ve merkeziyetsiz ticaret dünyasının temel taşlarından biridir. Merkezi olmayan uygulama nedir sorusunun borsayla ilgili olan kısmında iyi bir yere sahiptirler.
Özetle, AMM'ler kripto paraları tek bir akıllı sözleşmede depolayarak ve daha sonra bu fonları kendi kripto paralarını bunlarla takas etmek isteyebilecek herhangi bir yatırımcı için hazır hale getirmek suretiyle çalışır. DEX dünyasının ilk aşamalarında çok yeni oldukları için etkili oldular çünkü yeni olmaları onların herhangi bir dApp'ın yeterli trafiğe ve likiditeye saip olması zor olduğu için sipraiş defterleri işe yaramaması konusunda avantaj sağladı.
Buna yakından bağlı olarak NFT'ler gibi diğer dijital varlıklar için dApp pazar yerleri bulunmaktadır. dApp ne demek sorusu burada NFT ile ilişkileniyor. Bunlar işlevsellikleri bakımından merkezi NFT pazar yerlerine çok benzer. Tek farkları üzerlerinde otoriter bir kontrol olmamasıdır. Pek çok kişi resimsel NFT'ler veya Unstoppable Domains tarafından sağlananlara benzer alan adları gibi ürünleri satın almak için bunları tercih ediyor çünkü ellerinden geldiğince merkezi olmayan teknolojileri desteklemeyi tercih ediyorlar.
dApp dünyasının bir diğer önemli unsuru da oyun sektörüdür. Akıllı sözleşmeler yeterince rafine ve güçlü hale geldikten sonra geliştiriciler bunlarla oyunlar inşa etmeye başladı. Bu oyunlarda genellikle finansal bir unsur bulunmaktadır ve bazı insanlar bunları bir tür kumar olarak görür. Ancak çoğu zaman benzersiz oyun mekanikleri oluşturmak için büyüleyici blok zinciri tabanlı unsurları ve değişik unsurları kullanmaktadırlar.
Bunların yanı sıra şu anda ortaya çıkmaya başlayan sosyal medya dApp'leri de var. Sosyal medya alanında dApp ne demek? Bunlar insanların söylemlerini kolaylaştırmak için üçüncü bir tarafa veya aracıya ihtiyaç duymadan birbirleriyle iletişim kurmalarına olanak tanıyan web siteleri veya mobil uygulamalardır. Bu, merkezi sosyal medya belirli insanların belirli şeyleri tartışmasını kolayca engelleyebildiğinden veya durdurabildiğinden, insanların bağlantıda kalmasına olanak tanıyan blok zinciri teknolojisinin harika bir örneğidir.
Bununla yakından bağlantılı olarak metaverse dApp'ler ortaya çıkmaktadır. Bunlar, insanların bir araya gelebileceği ve kaynakları birlikte paylaşabileceği sürükleyici blok zinciri tabanlı sanal alanlardır. Bazı açılardan sosyal medya ve oyun dApp'lerinin bir tür karışımı şeklindedirler çünkü genellikle sosyal ve iletişimsel hedeflerin yanı sıra oyunlaştırma yönlerini de kullanırlar.

Biliyor muydunuz?
Abone Olun - Her hafta yeni açıklayıcı kripto videoları yayınlıyoruz!
How to Pick the Right DeFi dApp? (Dos and Don’ts Explained)

dApp'lerin Faydaları
dApp'lerin sayısız fayda sağladığı açıkça görülmektedir. İnsanlar dApp ne demek diye sorduklarında bu faydaları sayarlar. Bunlardan bazılarını daha önce açıklamıştım. Örneğin, anti-sansür ve kapatılmaya karşı dirençten daha önce birkaç kez bahsedilmişti. Ancak kısıtlayıcı rejimlerin vatandaşlarının nasıl hareket ettiği ve işlev gördüğü üzerinde tam kontrol sahibi olmasını engellediği için bunun insani düzeyde ne kadar devrimci olduğunu ne kadar vurgulasak az.
Bu konuda bir diğer yönü de şeffaflık. Genellikle kendilerine bağlı halka açık defterleri olan blok zincirleri üzerinde çalıştıkları için dApp'ler belirli eylemlerin ele alınış biçiminde şeffaflık sunabilmektedir. Bunun nedeni insanların ilgili defterlere kolayca bakmasına ve bir dApp içinde meydana gelen herhangi bir gelişmeyi veya faaliyeti takip etmesine izin vermeleridir. Akıllı sözleşmeler başkaları tarafından da kolayca okunabilir.
Şeffaflık ise açık kaynak geliştirme arzusunu beraberinde getirir. Her dApp açık kaynaklı olmasa da birçoğu açık kaynaklıdır; bu da bir projeye katkıda bulunmak isteyen ya da her şeyin iyi çalıştığından emin olmak için bir projeyi kendileri denetlemek isteyen kişiler için harika bir şey. Web3 dünyasında denetim ve gerçek faaliyet gösterme konusunda bir hassasiyet olduğu için bu birçok geliştiriciyi dApp'lerini açık kaynaklı hale getirmeye teşvik eder.

- Güvenli ve güvenilir
- Düşük ücretler
- İyi sayıda itibari para birimi kabul ediliyor
- Saygın borsa
- Birden fazla itibari para çeşidi kabul ediliyor
- Nispeten düşük alım satım ücreleri

- Spot ve vadeli işlemler
- Vadeli demo alım satım portalı
- İşlem kopyalama araçları
- 2300'den fazla kripto varlık
- Demo vadeli işlemler
- İşlem kopyalama olanağı

- İleri düzey özellikler
- Birden fazla takaslanabilir varlık sınıfı
- Makul ücretler
dApp'lerin Zorlukları/Dezavantajları
DApp'in açılımı olan merkezi olmayan uygulamaların pek çok olumlu yanı olsa da, insanların bir dApp'e girmeden önce dikkat etmeleri gereken potansiyel olarak büyük bazı dezavantajlar da bulunmakta. Merkezi olmayan uygulama nedir değerlendirirken bunu göz önünde bulundurmak önemlidir. dApp ne demek anladığınızda öğreneceğiniz en büyük dezavantajlardan biri, çoğunun genellikle herhangi bir müşteri hizmeti veya desteğinden yoksun olmasıdır. Ya da en azından sorunlar ortaya çıktığında yardımcı olma yönleri oldukça sınırlıdır.
Bunun nedeni, dApp'lerin sağladığı muazzam miktarda özerklikle birlikte geliştiricilerin kullanıcı tabanlarına herhangi bir sorun giderme veya sorunlu davranış konusunda doğrudan yardımcı olma özelliği sunamamasıdır. Bunun nedeni geliştiricilerin genellikle belirli kullanıcılar ya da işlemler için hata ayıklayamaması çünkü bu tür değişiklikleri yapma güçleri ya da yetkileri yoktur. Geliştiriciler kullanıcıya özgü sorunları gidermek için tüm ağı değiştiremezler.
Bu özellikle Web3'e ya da genel olarak internete yeni başlayanlar için son derece rahatsız edici bir deneyim olabilir. Merkezi bir programda genellikle kullanıcı tarafında ortaya çıkan bir dizi sorunu ele alabilecek bir tür müşteri hizmetleri merkezi veya departmanı bulunur. Ama dApp'lerde bunun olması imkansızdır. Bu durum birçok dApp'in kullanıcı deneyimi açısından ilkel görünmesine yol açar çünkü bu alanda aktif olan front-end'den daha fazla back-end geliştiricisi bulunmaktadır.
Finansal alanda dApps nedir? Finansal dApp'ler söz konusu olduğunda bu durum özellikle sorunlu bir hal alır çünkü insanlar paralarının taşınmasında görünüşte keyfi ya da gereksiz sorunlar yaşandığında genellikle derin bir stres ve hayal kırıklığı yaşar. Doğal olarak para, hatalar olduğunda insanları tedirgin eder ve bu nedenle destek eksikliği, birçok insanı mali durumlarını saklamak, ticaret yapmak veya incelemek için dApp'leri kullanmaktan alıkoyabilir. dApp anlamı tam olarak nedir anlamak bu yüzden önemlidir.
İnsanlar dApp ne demek diye sorgularken karşılaştıkları bir başka büyük engel de bunlar üzerinde normal para birimlerini yeterince kullanamamalarıdır. Bunun nedeni dApp'lerin blok zinciri tabanlı olması ve dolayısıyla %100 tam olarak işleyebilecekleri tek varlığın blok zinciri tabanlı ve kriptografik olmasıdır. Bu nedenle kripto para birimleri ve NFT'ler genellikle desteklenir ancak itibari para, kriptografik olarak kolayca temsil edilemeyen çok farklı bir varlık türüdür.
Bunun için geçici çözümler var ama bunların hiçbiri hatasız ve nihai değil. Bu yöntemlerden biri, belirli itibari para birimlerinin fiyatlarına sabitlenmiş kripto para birimleri olan stablecoin'leri kullanmaktır. Bunlar kriptografiktir ve bu nedenle dApp'lerle uyumludur. Ancak değerleri bağımsız olmadığı için itibari para ile tam olarak aynı değildir, daha ziyade itibari parayı taklit etmek için tasarlanmıştır.
Diğer bir yöntem ise itibari paranın kullanılabilmesi için dApp'e bir miktar merkezileştirme eklemektir. Buna rampa denir ve bazı merkeziyetsiz oyunlar ve borsalar için yaygın olarak kullanılır. Bir miktar merkezileştirmenin eklenmesi bir dApp'ın tamamen özerk, şeffaf ve sansür karşıtı olmasını engelleyebilir. Ne var ki bunun sonucu olarak kripto ve blok zinciri alanı hakkında çok az şey bilen yeni gelenler için onları daha erişilebilir ve lezzetli hale getirecektir.
Popüler dApp'ler
Şu anda piyasada bulunan bazı popüler ve tanınmış dApp'lere bir göz atarak dApp'lerin ne olduğuna dair bu tartışmayı daha da bağlamsallaştırmaya yardımcı olalım. Bunları tanımlamanın en iyi yolu BitDegree'nin dApp izleyicisini ziyaret etmektir. Burada NFT'ler, oyunlar, DeFi araçları, kumar uygulamaları ve borsalar gibi çeşitli projeler gösterilmektedir.
Burada şu anda PancakeSwap'in en iyi dApp olduğunu görebiliyorum. Bu, Binance ağı üzerinde çalışan bir DEX'tir. Bunun altında ise bir bileşik getiri ve finansal borçlanma protokolü olan Oasis Uygulaması yer alıyor. Bunların her ikisi de DeFi uygulamaları olarak kategorize edilir. Aslında izleyicinin en üstünde temsil edilen dApp'lerin büyük çoğunluğu DeFi projeleri ve borsalarıdır.
Bununla birlikte, izleyicide kesinlikle diğer kategorilere ait dApp'ler var. Bunların en yükseği, açık kaynaklı bir metaverse projesi olan SecondLive adlı bir uygulamadır. İzleyicide en iyi performans gösteren bir başka oyun da güçlü metaverse unsurlara sahip olan Upland'dir.
dApps'in Geleceği
Şimdi, dApp ne demek sorusunu araştırırken gelecekte bu sektöre neler olabileceğini kısaca düşünmek için iyi bir zaman. Önümüzdeki aylarda ve yıllarda bu tür uygulamalarda meydana gelebilecek birçok potansiyel değişiklik ve dönüşüm var. Mesela, dApp piyasasının kalitesi ve çok yönlülüğünün, onu destekleyen akıllı sözleşmelerin yeteneklerine doğrudan bağlı olduğunu söylemek doğru olacaktır.
Bu, gelecekte daha karmaşık ve rafine akıllı sözleşmeler oluşturabilirsek, daha büyük dApp'ler oluşturabileceğimiz anlamına gelir. Bu, önceden var olan blok zinciri ekosistemlerinden ve akıllı sözleşme protokollerinden gelebilir ya da kendi akıllı sözleşme kuralları ve yapılarına sahip yeni blok zinciri ekosistemlerinden gelebilir.
Bu gelişmelerin ortaya çıkabileceği yerlerden biri DAG'lar ya da Yönlendirilmiş Asiklik Grafiklerdir. Bunlar standart blok zincirlerinin karmaşık alternatifleridir, ancak özetle, daha hızlı ve daha ölçeklenebilir olma eğiliminde olan daha verimli veritabanlarıdır. Bu iki özellik, daha hızlı çalışan akıllı sözleşmelerin yapılabileceği anlamına gelebilir, bu da daha hızlı çalışan dApp'ler için daha fazla şey yapabilir.
dApp alanında meydana gelmesi muhtemel bir diğer son derece önemli değişiklik de kullanıcı deneyiminde iyileştirmelerin yaşanacak olmasıdır. Ne yazık ki, piyasadaki dApp çeşitliliğine rağmen, özellikle blok zinciri teknolojilerinde yeni olan kişiler için bunları kullanıcı dostu hale getirme konusunda hala bir sorun var. Bununla birlikte, medyada Web3'e yönelik büyük itici güçle birlikte, bu alana giren kullanıcı deneyimi geliştiricilerinin sayısı giderek artıyor.
Bu da yakın gelecekte daha hoş deneyimlere ve estetiğe sahip, daha iyi görünümlü dApp'lerin ortaya çıkacağı anlamına geliyor. Bunun en belirgin faydası, yeni gelenler arasında daha az kafa karışıklığı yaşanacak olması ve hatta belki de daha güzel bir tasarım ve düzen sayesinde Web3 araçlarını tercih edenlerin sayısında artış yaşanacak olmasıdır.
Sonuç
Artık bir dApp ne demek konusunda sağlam bir kavrayışa sahip olmalısınız, yani merkezi olmayan bir uygulamanın ne olduğu sorusuna da cevap verebilirsiniz. dApp anlamı konusunda genel bir bilgiye sahipsiniz. Sadece bu değil, aynı zamanda onları Web3 alanında bu kadar etkili kılan şeyin ne olduğunu da anlamış olmalısınız. Blockchain teknolojisinin sınırlarını zorluyorlar ve bunu yaparken internetin şu anda işleyiş şeklini şekillendirmeye ve yeniden tanımlamaya yardımcı oluyorlar.
Bu, yalnızca kripto emektarları ve bu sektörde deneyimli kişiler için değil, aynı zamanda özellikle teknoloji meraklısı olmayan ve dApp ne demek bile bilmeyen kişiler için de büyük bir haber. Hatta birçok kişi dApp'in ne olduğunu bilmeden bu programları kullanacaktır. Bunun nedeni, blok zinciri teknolojisine ilişkin ön bilgimiz veya deneyimimiz ne olursa olsun, hepimizin çevrimiçi hareket etme şeklini değiştirmeye hazır olmalarıdır.
Merkezi olmayan uygulama nedir ya da dApp ne demek sorusunun cevabı oldukça uzun. Bunun nedeni, web'in işleyiş biçiminde muazzam değişiklikler yapabilen, son derece çeşitli ve çok yönlü bir teknoloji olmalarıdır. Binance ve Coinbase gibi kriptodaki büyük isimlerin dApp alanına ilgi göstermesiyle, zaman geçtikçe önemlerinin daha da artacağı kesin.
Bu sitede yayınlanan içerik herhangi bir finans, yatırım, alım satım veya başka bir türde tavsiye verme amacı taşımaz. BitDegree.org herhangi bir kripto para türünü almanız, satmanız veya saklamanız için sizi desteklemez ya da tavsiyede bulunmaz. Finansal yatırım kararları vermeden önce finans danışmanınıza danışın.