Monero'nun dünyadaki en popüler gizlilik odaklı kripto para birimi olarak görüldüğünü biliyor muydunuz? Şimdiye kadar Bitcoin ve Ethereum'u mutlak duymuşsunuzdur ancak farklı binlerce coin var. Her biri Bitcoin'e farklı geliştirmeler yaptığını iddia ediyor. Monero rehberi dahilinde bu coin'lerden birine göz atacağız!
Bazılarında işlemler daha ucuz, bazılarında daha hızlı. Ancak Monero'nun (neredeyse) benzersiz satış noktası tamamen anonim olmasıyla alakalı.
Doğru duydunuz! Oldukça yüksek teknoloji kriptografi sayesinde göndericinin, alıcının ve gönderilen Monero miktarının herhangi bir kişi tarafından görüntülenmesi imkansız. "Monero ne işe yarar?" gibi sorular ufak ufak aklınızda cevaplanmaya başlamıştır.
Monero, Kuzey Kore gibi ülkelerden gelen uluslararası yaptırımlardan kaçınmak veya Dark Web'te ödeme yapmak adına eşsiz bir kullanım sahip. Ancak yasal olmayan türde gizli bir para türüne sahip olmanın başka muhteşem sebepleri de var. Monero rehberi içerisinde hepsine değineceğiz.
Umarım "Monero Nedir?" sorusuna cevap vereceğimiz bu rehber olayı daha kolay anlamanıza yardımcı olur. Maalesef oldukça kafa karıştırıcı bir konu. Monero'nun tüm özelliklerini tam anlamak adına kriptografiyi iyi bilmeniz gerekiyor. Monero rehberi yeni başlayan kişileri hedef aldığından bu konular üzerinde kafanızın karışmaması adına çok durmayacağız!
"Monero nasıl saklanır?" gibi sorulara yanıt bulacağınız bu rehberi okumayı tamamladığınızda Monero nedir, gizlilik özellikleri nasıl çalışır, Bitcoin'den farkı nedir, Monero'nun şu anki değeri nedir, cüzdan kurulumu yapmanın en kolay yolu nedir (ve Monero nasıl alınır) gibi sorulara yanıt bulacak, Monero'nun avantajlarını ve dezavantajlarını öğreneceksiniz. Bitirmeden önce Monero'nun geleceği hakkında da birkaç fikir sunacağım.
Gelin Monero'nun tarihiyle rehberimize başlayalım!
BTC satın almak için en güvenli yeri mi arıyorsunuz? Aşağıda en güvenli platform olarak onaylanmış en iyi kripto para borsalarını bir araya getirdim.
İyi Yönler
- En gizlilik odaklı kripto paralardan biri
- Oldukça ölçeklenebilir
- İşlemler size geri bağdaştırılamaz
- Kripto para dünyasında saygın bir noktada
Kötü Yönler
- Başa çıkması biraz zor (saklama vs.)
- Çoğu cüzdan Monero'yu desteklemiyor
İçindekiler
- 1. Monero Nedir? Monero'unun Tarihi
- 2. Monero'yu Farklı Kılan Ne?
- 2.1. Gizlilik
- 2.2. Değiştirilebilirlik
- 2.3. Dinamik Ölçeklenebilirlik
- 2.4. ASIC Direnişi
- 2.5. Çoklu Anahtarlar
- 3. Monero ve Muhtemel Tedariki
- 4. Monero ve Geniş Kripto Para Piyasası
- 5. Monero Nasıl Saklanır?
- 5.1. XMR Saklamak
- 5.2. XMR Göndermek
- 6. Monero'nun Avantajları ve Dezavantajları
- 7. Gelecekte Monero
- 8. Son Sözler
Monero Nedir? Monero'unun Tarihi
Moneron'un geçmişini incelemek için farklı bir kripto para birimi olan Bytecoin'e bakmamız gerekiyor.
Bytecoin 2012'nin yazında çıktı. CryptoNote adı verilen teknolojiyle yazılan ilk dijital para birimiydi.
CryptoNote bugün gizlilik odaklı kripto para birimlerin çoğunun omurgası. Monero da bun dahil. CryptoNote coin'lerinin gizliliği açık anahtarların birlikte gruplandırılmasıyla sağlanıyor. Tek bir işlemde birden fazla anahtarı bir araya getirdiğinizde kimin gönderdiğini çözmek imkansız hale geliyor!
İşlemlerin imzalanması için "çember imzaların" kullanılması CryptoNote teknolojisinin anonimliğini sağlıyor.
Bytecoin anonim kripto para birimi olarak iyi bir denemeydi. Ancak ilk dağıtımında bazı sorunları vardı. Yayınlandıında coin'lerinin %80'inin madenciliğinin çoktan yapıldığını anlaşıldı.
Sonucunda yedi geliştiriciden oluşan bir grup Bytecoin blockchain'ini forkladı ve ortaya Bitmonero adlı yeni para birimi ortaya çıktı. Sonrasında bu Esperanto dilinde "coin" anlamında gelen Monero olarak kısaltıldı.
Monero'ya hayat veren yedi geliştiriden beşi kimliklerini gizli tutmaya karar verdi. Monero geliştiricilerinin sadece ikisi hakkında bilgi mevcut: Riccardo Spagni (şu an ana geliştirici) ve David Latapie Riccardo Spagni "Fluffypony" takma adıyla da biliniyor.
Monero'yu Farklı Kılan Ne?
Monero rehberi için Monero'da diğer pek çok kripto para biriminde bulunan benzerlik söyleyebiliriz. Açık kaynaklı bir proje olduğundan izin gerektirmeden girilebiliyor. İkinci bir özellik de dünyayı değiştirme potansiyeline sahip. Kripto para birimini kullanmanızı engelleyecek herhangi bir otorite yok.
Modern bankacılık hizmetlerine erişim olmayanların daha önce hiç olmayan bir şekilde dijital ekonomide yer alabilecekleri anlamına geliyor. Tek ihtiyacınız olan internet bağlantısı ve bağantı kuracak bir cihaz. Dünyanın çevresinde bankacılık hizmetlerine erişimi olmayıp akıllı telefonlara ve yerel Wi-Fi noktalarına erişimi bulunan milyonlarca kişi var. Hindistan "bankacılık hizmeti almayan" vatandaşların yer aldığı bir numaralı örneklerden biri.
Gizlilik
Monero'ya değer kaan şey sahip olduğu gizlilik özellikleri. Monero kripto para birimiyle yapılmış bir işleme kimse sizi ilişkilendirilemez. Bu da çeşitli sebeplerden dolayı gizliliği hakkında endişe edenler için favori para birimi olmasını sağlıyor. Bazısı öyle olsa da sebeplerin hepsi yasadışı değil.
Dindar bir aileye sahip homoseksüelsiniz diyelim. Sizin konumunuzda olan insanlarla tanışmak zor olabilir. Yasadışı olmasa da bazı dini gruplardaki homoseksüelliğe bakış genç bir insanı depresyona, belki daha da kötüsüne itebilir. Monero gibi bir kripto para birimi sosyal veya "çöpçatan" türündeki uygulamalarda kullanılabilir. Böyle bir durumda yasadışı olmasa da gizliliğe ihtiyaç duyulur.
Diyelim ki partnerinizle bir çocuğunuz oluyor. Doğduğunda çocuğunuz ağır bir epilepsi geçiriyor.
Çocuğunuzu korkunç bir geleneksel ilaç programından, dünya birkaç hap içirmelerden geçirdikten sonra haberlerde tıbbi marijuana hakkına bir haber görüyorsunuz. Dünyanın başka bir yerinde benzer bir durumdaki bir aileye çocuklarının ağır dozda tıbbi amaçlı marijuana izin veriliyor. Çocukta epileptik nöbetlerin anında geçtiği görülüyor.
Doğduğunuz yere göre böyle bir ilaca ulaşamamak kulağa yanlış geliyor. Monero size bu gibi durumlarda da yardımcı olabilir.
Değiştirilebilirlik
"Monero ne işe yarar?" diye merak edenlere söyleyebileceğimiz Monero'nun başka bir önemli özelliği de gizliliğinden dolayı tamamen değiştirilebilir olması. Merak etmeyin ne demek istediğimi biraz daha açacağım!
Bitcoin işlemlerini bir kullanıcıdan diğerine takip etmek mümkün. Kullanıcının Bitcoin'i nasıl kullandığına bağlı olarak kimlikleri hakkında bilgi sahibi olmasanız da her bir Bitcoin'i adresten adrese takip edebilirsiniz.
Yani bir kullanıcı bir Bitcoin'in suça karışıp karışmadığını anlayabilir. Para için hiç de ideal bir durum değil!
Örneklendirelim. Diyelim ki Open Bazaar gibi bir platformda tamamen yasal bir eşya sattınız ve ödeme olarak Bitcoin aldınız. Ancak sonradan bu Bitcoin'in daha önce madde satışında kullanıldığını öğrendiniz. Sizin için bu sorun olmayabilir. Ancak başka bir yerde kullanmaya çalıştığınızda alıcı kişi bu "kusurlu" coin'i istemeyebilir.
Monero rehberi içerisinde de ele alacağımız ileri düzey gizlilik özellikleri sayesinde kimse herhangi bir coin'in böyle işlemlere dahil olup olmadığını anlayamaz. Bir Monero coin'in geçmişte yaşanan bir suçla ilişkilendirilebilmesi neredeyse imkansız. Monero coin'lerla alakalı herhangi bir işlem geçmişi yok. Yani değiştirilebilirler!
Kripto para birimi tavsiyeleri isteyen çok kişi var. Kafanızı kullanırsanız gizlilik coin'lerinin (anonim işlemler) en iyi geleceğe sahip olduğunu görürsünüz. Monero (XMR), Verge (XVG) veya Zcash (ZEC) gibi coin'ler kaybedemez.
— John McAfee (@officialmcafee) 13 Aralık 2017
Güncel Bybit Kuponu Bulundu:
CLAIM $30,000
Bybit Cyber Monday Offer
Complete simple tasks & get your $30,000 Bybit Cyber Monday reward! Don't forget to use code 43654 to claim it.
Dinamik Ölçeklenebilirlik
"Monero nasıl alınır?" diye araştıranların karşılarına çıkan başka bir bilgi de Monero'nun Bitcoin'e kıyasla kendini geliştirdiği alanlardan birinin ölçeklenebilirlik olduğu. Özetle; ölçeklebilirlik ağın taleple ne kadar iyi büyüyebildiği anlamına geliyor. Blockchain tabanlı kripto paralar kısıtlıdır.
Geçmişten bu yana Bitcoin 1MB blok boyutu sınırına sahip. Yani Bitcoin ağında her 10 dakikada bir madenciliği yapılan her bir bloğa yerleştirilebilecek işlem verisi sadece 1MB boyutundadır.
Maalesef Bitcoin kullanarak aynı anda işlem yapmaya çalışan pek çok kullanıcı olduğunda blockchain işlem verileriyle doluyor. Bir bloğa sığmayan işlemler bir madencinin onları bloğa eklemesini bekliyor.
Madenciler en büyük ücreti ödeyen işlemleri dahil etmeyi seçtiğinden ağ çok kalabalıksa insanlar işlemlerinin dahil edilmesi için ödediği ücreti arttırabiliyor. 2017'nin baharında Bitcoin blockchain'inde tam da bu oldu. Bazı işlemlerin onaylanması için $30+ ücret gerekti!
Monero farklı. "Önceden ayarlanmış" bir blok boyut sınırı yok. Her blokta daha fazla işlem verisine olanak sağlasa da olumsuz bir tarafı da var; spam'ciler blockchain işlemlerini doldurabiliyor. Bu da dev bloklara sebebiyet veriyor.
Ancak Monero geliştiricileri bir blok ödül-ceza sistemi çıkardı. Son 100 bloğun ortalama boyutu alınmış durumda. Madencilerin üzerinde çalıştığı yeni blok önceki yüz bloğun ortalamasını geçiyorsa blok ödülü azalıyor. Bu da spam işlemleri azaltıyor çünkü madenciler büyük ceza içeren ve kar getirmeyen blokların madenciliğini yapmıyor.
Blok ödülü asla 0.3 XMR'ın altına düşmeyecek, bu da Monero enflasyonsuz bir kripto para haline getirecek; enflasyon 2023'de kabaca %1 olacak ve sürekli düşecek. Ancak nominal enflasyon dakika başına 0.3 XMR olarak kalacak. Yani madencilerin Monero madenciliği yapması ve blockchain'i güvende tutması için hep teşvik olacak..
Monero
ASIC Direnişi
Bitcoin'de fark edilen başka bir sorun da ağda madencilik yapmanın sadece özel madencilik ekipmanıyla karlı olması. Bu sistemler Application Specific Integrated Circuit çipleri adı verilen bileşenler kullanıyor. Pahalı olduklarından bu durum sadece en zengin olanın madencilik operasyonu gerçekleştirebileceği anlamına geliyor.
Monero rehberi için durum farklı. CrpytoNight adında Bitcoin'e alternatif bir hashing algoritması kullanıyor. CryptoNight, Monero madenciliğine uygun ASIC çiplerinin kazançsız olması için pek çok ileri düzey özellikten faydalanıyor.
Ayrıntılara girersek iş biraz karmaşıklaşır. Tek bilmeniz gereken Monero madenciliğinin CPU ve GPU'larla da karlı olduğu. Yani bu kripto para biriminin Bitcoin'den daha fazla merkezi olmayan bir yapıya bürünme potansiyeli var.
Çoklu Anahtarlar
Monero, Bitcoin ve Ethereum gibilerinden farklı bir anahtar sistemi kullanıyor. Bu para birimlerinde sadece bir çift anahtar var; açık anahtar ve özel anahtar. Monero açık görüntüleme anahtarıi özel görüntüleme anahtarı ve açık ve özel harcama anahtarları kullanıyor.
- Sadece gizli açık adresler kullanılıyor ve açık görüntüleme anahtarları oluşturuluyor..
- Blockchain'i kontrol edip alınan parayı doğrulamak için özel görüntüleme anahtarı gerekiyor.
- Bir işlemdeki imzanın doğrulanması için açık harcama anahtarı gerekiyor.
- Özel harcama anahtarları giden işlemlerin oluşturulması için kullanılıyor.
Biliyor Muydunuz?
Kripto Para Borsalarını Yan Yana Karşılaştırın
Tüm Kripto Para Borsaları benzer görünse de hepsi aynı DEĞİL!
Şu Anda Etkin Olan Güncel Teklifler:
CLAIM $30,000
Bybit Cyber Monday Offer
Complete simple tasks & get your $30,000 Bybit Cyber Monday reward! Don't forget to use code 43654 to claim it.
Monero ve Muhtemel Tedariki
Bitcoin'in aksine madenciliği yapılacak sabit bir Monero token sayısı yok. Enflasyonu az. İlk olarak 18.5 milyon coin olacak. Sonrasında bu tedarik ilk yılda %0.87 civarında artacak.
Oran her yıl düşüyor. İlk dağıtımın katlanmasının 117 yıl süreceği tahmin ediliyor. Bunu da ikiye katlarsanız 234 yıl ediyor.
Monero ve Geniş Kripto Para Piyasası
Tek bir XMR coin'inin fiyatı $101.25 dolar. Toplam piyasa kapitalizasyonunda Monero en popüler 12. para birimi olarak geçiyor.
Aşağıda Monero rehberi için coin'in çıkışından bu yana gösterdiği performans yer alıyor. Diğer çoğu kripto paranın gibi değeri Ocak 2018'de fırlamış ve sonrasında düşmüş. En yüksek değeri $480'di.
Monero Nasıl Saklanır?
Monero ne işe yarar sorusunun cevabını öğrendiğinizie göre bir de nasıl saklanacağına göz atalım. Monero saklamak oldukça sıkıntılı. Komut satırı kullanan bir cüzdan kullanmanız gerekiyor. Kulağa süslü gelse de kullanıcı dostu değil!
Neyse ki Monero saklamanın çok daha kolay bir yolu var!
www.mymonero.com sitesine girin.
1. "Create account" yazısına tıklayın.
2. Özel anahtar oturum açma bilgilerinizi güvende tutmanının önemini anlattığını için karşınıza çıkan sayfayı okuyun ve anlayın.
3. Özel oturum açma anahtarınızı yazın.
4. Anahtarın altındaki kutuya özel oturum açma anahtarınızı girin. Bu gerçekten not ettiğinizi kontrol etmek için. Aşağıda yer alan görsel boş bir hesap. Kontrol edebilirsiniz ancak zaman kaybı olacaktır!
İşte bu kadar! İlk Monero cüzdanınızı oluşturmuş oldunuz. Şimdi cüzdanınıza XMR coin'leri eklemek istediğinizi farz ederek bu işlemlerden bahsedeceğim.
XMR Saklamak
1. Account genel bakış ekranının üst kısmındaki adresi not alın.
2. Monero göndermek istediğiniz borsa hesabına gidin.
3. Borsanın para çekme bölümüne not aldığınız adresi girin.
4. Çekme işlemini tamamlamak için ekranda çıkan talimatları uygulayın. Bazı borsalar gerçekleştirdiğiniz işlemin onaylamanız için e-postayla gelen bağlantıya tıklamanızı isteyebilir.
5. Monero'yu arkadaşınız gönderiyorsa adresinizi göndermeniz yeterli. Onlar ne yapacaklarını bilirler!
Cüzdanınızdan Monero yollamak isterseniz Monero rehberi için onu da kaleme aldık.
XMR Göndermek
1. Önce "Send" yazısına tıklayın.
2. Monero göndermek istediğiniz adresi girin. Bunu bir borsadan, kişiden (arkadaş veya iş arkadaşı vb.) ya da Monero'yla ödeme kabul eden herhangi bir hizmetten alacaksınız.
3. "Amount" adlı kutuya göndermek istediğiniz miktarı girin.
4. İşlemin ne kadar gizli olacağını seçin. "Çember boyutu" ne kadar büyük olursa işlem ücreti de o kadar fazla olur.
5. "Send Payment" yazısına tıklayın.
İşte bu kadar. MyMonero wallet hakkında bilmeniz gerekenler bu kadar. Gördüğünüz üzere komut istemi cüzdanıyla cebelleşmekten çok daha kolay.
Depolama kısmını bitirmeden son bir şey ekleyeyim; Kasım 2018'den itibaren en popüler donanım cüzdanlarından biri olan Ledger Nano S ile birlikte Monero saklanabilir hale geldi. Monero böylelikle hem saklama hem de satın alma açısından çok daha kolay, hızlı ve akıcı bir yapıya büründü!
Monero'nun Avantajları ve Dezavantajları
Monero nasıl alınır merak edenlerin öncesinde araştırdığı bu para biriminin avantajlarını ve dezavantajlarını Monero rehberi için sıralayalım dedik.
Avantajlar
✓ En gizli kripto para birimlerinden biri.
✓ İşlemlerin bir kişi bağdaştırılması imkansız.
✓ İşlemleri izlemek imkansız.
✓ Blockchain'in sınırı yok. Dinamik ölçeklenebilir olması çok kullanıldığında ücretlerin dev oranlara yükselmemesini sağlıyor.
✓ İşlemleri kimin görüntüleyebileceğini seçmek mümkün. Örneğin vergi amaçlı belli bir miktar Monero'ya sahip olduğunuzu kanıtlamak isterseniz özel görüntüleme anahtarınızı ülkenizin vergi kurumuyla paylaşabilirsiniz. Bu da düzenleyicilerin Monero'yu yasaklamasını daha az olası hale getiriyor.
✓ Projede kendini adamış muhteşem bir geliştirici ekip çalışıyor.
Dezavantajlar
✗ ASIC karşıtı olmasına rağmen Monero'da madencilerin merkezileşme oranı yüksek. Hash rate'in kabaca %43'ü üç havuz tarafından kontrol ediliyor.
✗ Monero için geliştirilmiş çok fazla cüzdan yok. Donanım cüzdanlarında veya Jaxx gibi çoklu kripto çözümlerinde Monero için destek bulamayabilirsiniz.
✗ Tam olarak güvenli bir şekilde Monero saklamak diğer kripto para birimlerini saklamaktan daha zor. Topluluğun çoğu tarafından benimsenmemesinin sebebi bu olabilir.
✗ Bitcoin'den çıkmış olmadığından Monero'nun blockchain'iyle etkileşime geçen uygulamalar geliştirmek daha zor.
Gelecekte Monero
Monero rehberi yazımızın sonuna gelmişken geleceğe de ufak bir göz atalım. Artık hiçbir şeyin tam gizlilik sunmadığı bir dünyada Monero gibi gizlilik odaklı para birimlerine tabii ki de talep var. Gizlilik odaklı paraların hem yasal hem de yasal olmasa da etik olarak savunulabilir (yine de yasaları asla çiğnememelisiniz!) örneklerini verdim.
Monero, insanlara hiçbir otoriteden izin gerektirmeden dünya çevresinde neredeyse anında işlem yapma olanağı sunma potansiyeline sahip. Baskıcı rejimlere sahip ülkelerde özgürlüğü kovalamak için çok güçlü bir araç olarak kullanılabilir. Monero rehberi içinde de bunu anlatmaya çalıştık.
Tüm bunlar bir yana suçlular da Monero'nun gizlilik özelliklerinden faydalanıyor. Dark Web piyasalarına herhangi bir kişi tarafından erişilebiliyor. Suç teşkil eden öğeler satılabiliyor. Monero bu yasadışı sitelerde para birimi tercihi olarak hızla yer edindi.
Sadece bu da değil, Monero devletler tarafından Kuzey Kore'nin uluslararası yaptırımlarından kaçınmak için de kullanılıyor. İşte bu iki sebepten dolayı Monero yasadışı faaliyetlere ödeme imkanı sunulmasını hoş karşılamayan devletler tarafından saldırıya uğraması oldukça olası.
Biliyor Muydunuz?
Kripto Para Borsalarını Yan Yana Karşılaştırın
Tüm Kripto Para Borsaları benzer görünse de hepsi aynı DEĞİL!
Son Sözler
Monero rehberi yazımız bu kadar. Umarım en popüler gizlilik odaklı kripto para birimi hakkında çok şey öğrenmişsinizdir. Teknik kısımları minimumda tutmaya çalıştım. Monero rehberi haricinde bu para birimini anonim yapan özellikler hakkında bilgi almak isterseniz internette pek çok kaynak bulunuyor. Aman dikkat içinde çok hızlı kaybolabilirsiniz!
Monero rehberi ile pek çok konudan bahsettik. Gelin neler öğrendiğimize dair ufak bir özet yapalım:
- Monero nedir?
- Monero'nun tarihi.
- Monero ne işe yarar?
- Gizliliğini ve anonimliğini nasıl sağlıyor?
- En kolay (en güvenli olmasa da) yolla Monero cüzdanı nasıl oluşturulur ve kullanılır.
- Monero'nun Bitcoin'den farkları neler.
- Monero'nun geçmiş ve şimdiki değeri.
- Monero kullanmanın avantajları ve dezavantajları.
- Monero'nun geleceği.
Umarım Monero rehberi enteresan ve eğitici gelmiştir! Monero hem de çok güçlü bir araç hem de çeşitli hizmetler için kullanışlı bir ödeme yöntemi olma potansiyeline sahip.
Monero'yla ödeme yapmak isterseniz önce kripto sahibi olmanız gerekiyor! Monero satın almak istiyorsanız Binance bunun için en iyi yerlerden dibir. Tek yakmanız gereken:
- Siteye kayıt olun;
- Doğrulama işleminin tamamlayın;
- Monero'yu (XMR), ödeme yönteminizi seçin ve ödemeyi gerçekleştirin!
- Geriye sadece yeni coin'lerinizi güvenli bir cüzdanda saklamak kaldı.
Edindiğiniz tüm bu yeni bilgilerden sonra Monero hakkında ne düşünüyorsunuz? Projenin geleceği var mı? Yoksa devletler yasaklar mı? Bize yazın!
Bu sitede yayınlanan içerik herhangi bir finans, yatırım, alım satım veya başka bir türde tavsiye verme amacı taşımaz. BitDegree.org herhangi bir kripto para türünü almanız, satmanız veya saklamanız için sizi desteklemez ya da tavsiyede bulunmaz. Finansal yatırım kararları vermeden önce finans danışmanınıza danışın.