Litecoin Nedir? (Kısaca)
Eski bir Google çalışanı olan Charlie Lee, Litecoin’i 2011 yılında yarattı. Lee’nin Litecoin’i tasarlamasının sebebi Bitcoin’in “problemleri” olduğunu düşünmesiydi. Litecoin’in ortaya çıkmasında Bitcoin’in karşı karşıya kaldığı işlem süreleri, ücretler ve madencilik havuzunun kötüye kullanımı (coin madenciliği yapan havuzlar) gibi bazı büyük sorunları çözmek yatıyor.
Litecoin, Bitcoin gibi eşler arası bir dijital para birimi ve online satın alımlar yapmakta (hatta bazı gerçek mağazalarda da!) kullanılıyor. Bitcoin’e kıyasla avantajı işlem sürelerinin daha kısa ve işlem ücretlerinin daha ucuz olması.
Litecoin’in bir diğer avantajı da madenciliğinin özel bilgisayarlar olmadan da yapılabilmesi. Bu özelliği Litecoin’i madenciler için daha erişilebilir hale getiriyor ve işlem doğrulama için daha az enerji gerektiriyor.
Peki kripto para birimleri yatırımı yaparken güvenlik neden bu kadar önemli?
Güvenliğin Önemi
Birçok teknolojik gelişme kripto para birimi sahibi olmayı daha güvenli hale gelmesine yardımcı oldu. Yatırım yapacağınız kripto para birimi tercihine karar verdikten sonra düşünmeniz gereken en önemli şey bu.
Kripto para birimleri dünyasının merkezi olmayan ve düzenleme getirilmemiş doğası güvenliğin yatırımcının sorumluluğunda olduğu anlamına geliyor.
Kripto para birimi sahip olmanın beraberinde “hatalı” bir güvenlik anlayışı yer alıyor. Merkezi olmayışları “güvenli” hissettiriyor ancak aslında böyle bu doğru değil.
İşte bu yüzden ihtiyaçlarınıza uygun en iyi Litecoin cüzdanını bulmak için bu rehberin yardımına ihtiyacınız var.
Birikimlerinizi borsa cüzdanından kişisel cüzdanınıza aktarmazsanız hacklenebilirsiniz. Daha önce birçok kez yaşandı. Mt Gox ve Coincheck bunun en büyük örnekleri.
Bu büyük siteler büyük siber saldırıların kurbanı oldu. MT Gox hack sonucunda iflas etti ve kapandı. Coincheck hack’i sonucunda $530 milyon dolar değerinde kripto para birimi ortadan kayboldu.
Cüzdan kullanmak size bir “güvenli bölge” sağlar ve kripto para birimlerinizi korumaya yardımcı olur. Cüzdandaki birikimlere ulaşmak için bir anahtara ihtiyacınız var. Tüm süreci kontrol edebilmenize yardımcı olmak için açık ve özel anahatlar bulunuyor. Yani Litecoin’e yatırımda iyi bir güvenlik anlayışına sahip oluyorsunuz.
Bir sonraki bölümde en iyi ve en kötü Litecoin cüzdanı seçeneklerinden birkaçına değineceğim.
En İyi Litecoin Cüzdanı: Online Cüzdanlar
Online cüzdanlar her zaman online olur. Kendine göre avantajları vardır. İnternetten kolaylıkla erişilebilirler. Fakat bu aynı zamanda büyük bir dezavantajdır; hacklenebilirler.
Üç ana online cüzdan “türü” bulunuyor. Bunlardan biri Android ve Apple akıllı telefonları için tasarlanan uygulama temelli mobil cüzdanlar. Diğeri Windows, Mac veya Linux bilgisayarlara indirebildiğiniz yazılım cüzdanları. Sonuncusu ise Coinbase gibi web cüzdan hizmetleri.
Gelin online Litecoin cüzdanı hizmetlerine yakından bakalım.
En İyi Litecoin Cüzdanı: Web Cüzdanlar
Coinbase ve diğer web tabanlı cüzdan hizmetlerinin avantajları ve dezavantajları mevcut. Web cüzdanı, insanların bir internet tarayıcısından erişebildiğini bir kripto para birimi cüzdanı türüdür. Bazen “sıcak cüzdan/sıcak depo” olarak da anılırlar. Merkezi bir sistemde çalıştıkları için hacklenme şansı yüksektir.
Tablo: Coinbase Wallet ve Binance wallet avantajlar ve dezavantajlar
Yani şöyle diyelim; Coinbase (örnek olarak) cüzdanınızın anahtarları üzerinde tam kontrole sahiptir. Coinbase hacklendiğinde hackerlar cüzdan anahtarlarınızı çalabilir. Böylelikle güvenliği kaybedersiniz ki asla kabul edilebilecek bir durum değil.
Aşağıda bu tür cüzdanların avantajlarını ve dezavantajlarını sıraladık:
Avantajlar
- Kullanımı kolaydır, yeni başlayan dostudur
- İtibari para birimleri kullanılarak en büyük 4 kripto para birimi satın alınabilir
- Bu tür web cüzdanlar tek bir hesaptan birden fazla kripto para transferini kontrol edebilir
- Litecoin’inizi itibari para birimi karşılığında satabilirsiniz
- İnternet bağlantısı olan her yerden erişilebilir
Dezavantajları
- Online sahtekarlıklara, saldırılara ve hacklere karşı savunmazsızdırlar
- Gerçek anlamda bir cüzdana “sahip” olmazsınız. Fiziksel ve dijital olarak elinizde değildir ve “üçüncü parti” bir platformda saklanır. Birçok durumda kripto para sahibi değilsiniz
- Coinbase’in kendisi hizmetlerini bir “cüzdan” olarak görmüyor. Şirketin kendi daha çok bir borsa
En İyi Litecoin Cüzdanı: Yazılım Cüzdanları
Exodus ve diğer yazılım cüzdanlarının kendine göre avantajları ve dezavantajları vardır. Bu bölümde yazılım tabanlı cüzdanların nasıl çalıştığına ve iyi-kötü yönlerine bir bakacağız. Yazılım cüzdanları Windows, Mac veya Linux bilgisayarlarına kurulur.
Exodus gibi yazılım cüzdanlarının avantajları ve dezavantajları şöyledir:
Avantajları
- Yeni başlayanların zorlanmadan kullanabileceği kolay bir arayüz
- Web cüzdanlarına kıyasla daha güvenlidirler
- Çoğu cüzdanın aksine Exodus, Litecoin dahil olmak üzere birçok farklı kripto para birimi için muhteşem bir cüzdandır
- Bilgisayarınız çalınsa veya bozulsa dahi kurtarma seçenekleri olduğu için cüzdanınız güvendedir
- Cüzdanınızın açık ve özel anahtarı üzerinde size daha fazla kontrol sunar
- Exodus, Shapeshift kullanarak kripto para birimleri arasında değişim olanağı sunar
Dezavantajlar
- Platform her zaman online’dır ve internete bağlıdır. Bu da offline depolama seçeneklerine kıyasla hackerların birikimlerinize ulaşmasını daha kolaylaştırır
- You must be wary of viruses on your computer and make sure you have anti-virus software installed
- Diğer cüzdan platformlarında olduğu gibi manuel olarak aktarım ücretini belirleyemezsiniz. Bu yüzden aktarım ücretleri daha pahalıdır
- Sadece cüzdan cihazda kurulu olduğunda erişimi kolaydır
En İyi Litecoin Cüzdanı: Mobil Cüzdanlar
Jaxx Liberty gibi mobil uygulama tabanlı cüzdanlar akıllı telefonlar ve tabletler için geliştirilmiştir. Bitcoin depolamak istiyorsanız pek çok seçenek var. Ancak mobil Litecoin cüzdanı çok yok.
Jaxx Kanada menşeli Decentral tarafından kuruldu. Önceden de Bitcoin cüzdanları ve ATM sistemleri geliştirmişlerdi. Gelin Jaxx gibi mobil cüzdanların avantajlarına ve dezavantajlarına bir bakalım.
Avantajları
- Jaxx’ın mobil arayüzü en büyük avantajlarından biri. Kripto paralar hakkında az bilgiye sahip olan kişiler için özel olarak tasarlandı
- Kişisel anahtarları kullanıcıların kendi cihazında saklıyor. Böylelikle hacker’ların paranızı çalmasını zorlaştırıyor, ama imkansız hale getirmiyor
- It works across different operating systems — both iOS and Android
- Erişimi kolay
Dezavantajlar
- Platform yavaş. Çok fazla kişi uygulamanın çöktüğüne dair geri bildirimde bulundu. Bu aktarımlar sırasında problem olabilir
- “Sıcak” cüzdan olarak geçiyor. Cüzdan anahtarlarınızı “sürekli online” akıllı telefonlarda saklıyor
- Uygulamanın Apple sürümü, Apple’ın katı uygulama kuralları yüzünden Android sürümüne kıyasla biraz geri kalmış
Gördüğünüz gibi online cüzdanların kullanımı kolay ve basit ancak büyük bir fedakarlığı da beraberinde getiriyor: Güvenlik. Biraz da offline Litecoin cüzdanı seçeneklerinin nasıl çalıştıklarına, avantajlarına ve dezavantajlarına bakalım.
En İyi Litecoin Cüzdanı: Offline Cüzdanlar
Bu türde yer alan Litecoin cüzdanı seçenekleri sanal değil fiziksel. Donanım tabanlı veya daha geleneksel olan kağıt tabanlı olabilir. Bunlar “soğuk depo” olarak biliniyor çünkü “sıcak depo” cüzdanlarda olduğu gibi “sürekli online” olmalarına gerek yok.
Litecoin cüzdanı seçenekleri en iyi güvenliği sunuyor ancak en iyi güvenliğin de tabii ki bir fiyatı var. Ayrıca kripto paralarınıza hızlı erişim biraz zor. Günlük alım satımlarda en iyi seçenek olmayabilir. Gelin offline Litecoin cüzdanı ne gibi avantajlara ve dezavantajlara sahip bir bakalım.
En İyi Litecoin Cüzdanı: Kağıt Cüzdanlar
LiteAddress.org gibi hizmetler açık kaynaklıdır ve güvenilir cüzdanlardır. Açık ve özel anahtarlarınızı kağıda yazdırmanıza olanak sağlarlar. Kağıt cüzdanınız sürekli offlinedir. Bu yüzden güvenlidir ve hacker’ların erişimi dışındadır.
Ayrıca QR kodu olarak da yazdırılabilir. Böylelikle cüzdanınıza taramayla kolayca erişebilirsiniz.
Bu hizmet oldukça güvenlidir ancak yatırımınızın güvenliği tamamen sizin elinizdedir. Belge hasar görürse, çalınırsa veya kaybolursa birikimlerinize erişimi kaybedersiniz. Kağıt Litecoin cüzdanı avantajları ve dezavantajları şöyle:
Avantajlar
- Litecoin anahtarı ve adresi oluşturmanın çok basit bir yoludur. Çok kolaydır ve bir dakika içinde hazırlanabilir
- İnanılmaz derecede güvenlidir. Offline depolar hack geçirmez. Kimse kağıda yazdırdığınız cüzdan anahtarlarını hackleyemez
- Açık kaynaklı, güvenilir ve topluluk yönetimindeki bir yazılım kullanır. GitHub üzerinde yönetilir bu sayede topluluğun bütünlüğü devam eder
- Uzun dönemde kripto para saklamak muhteşemdir
Dezavantajlar
- Kağıt kaybolursa Litecoin’lerinize ulaşmanın hiçbir yolu yoktur. Offline kağıt Litecoin cüzdanı güvenli bir yerde saklanmalıdır
- Sahte Liteadress.org “temalı” sitelere kullanıcıları yönlendiren bazı sahtekarlıklar yaşandı. Bu yüzden doğru siteye girdiğinizden emin olun. Her zaman SSL sertifikası var mı diye bakın (adres çubuğunun sol tarafında yeşil yazı ve HTTPS)!
- Düzenli olarak kripto alıp satıyorsanız baya garip bir yöntemdir. Tam zamanlı alım satım gerçekleştirenler için tasarlanmamıştır
En İyi Litecoin Cüzdanı: Donanım Cüzdanları
Donanım cüzdanı uzun bir süre boyunca kripto para birimi depolamanın en güvenli yolu olarak dile getirildi. Ancak herhangi bir karara varmadan önce gelin avantajlarına ve dezavantalarına bir bakalım. Örnek olarak en popüler sürümlerden birini (Ledger Nano X) kullanacağız.
|
LEDGER NANO X
|
|
|
|
Güvenlik Düzeyi
|
Çok Zayıf
Ortalama
Mükemmel
|
|
2FA İki Faktörlü Kimlik Doğrulama
|
|
|
Çoklu İmza
|
|
|
Pin Kodu
|
|
|
Anonimlik Düzeyi
|
Çok Zayıf
Ortalama
Mükemmel
|
|
Yedekleme Türü
|
24 Kelimelik Kurtarma Kelimeleri veya Nano S Plus
|
|
Özel Anahtar Sahibi
|
Siz
|
|
Tam Cüzdan Kontrolü
|
|
|
Siteyi ziyaret et
|
Tablo: Ledger Nano X kripto cüzdanı genel güvenlik bilgileri
Avantajlar
- The perfect way to “cold” store your cryptocurrency. Offline/cold storage protected by pin password protection and encryption.
- Nano S also comes with recovery keys as a backup feature.
- Just plug it into your PC via USB to access it! It’s that simple!
- It is compatible with Mac, Windows and Linux and is also usable via OTG cables for Android smartphones.
Dezavantajlar
- Çoğu yazılım ve web tabanlı cüzdan ücretsizken bu cüzdan için 99$ ödemeniz gerekiyor!
Litecoin cüzdanı rehberimizin bu bölümü de böyle sona erdi. Offline cüzdanlar güvenli ama kendilerine göre bazı durumları var. Kağıt cüzdanlar uzun dönem kripto değer saklamak için ideal. Litecoin alırsanız rahatlıkla kağıt cüzdan kullanabilirsiniz. Ama düzenli olarak kripto alıp satıyorsanız donanım cüzdanına yatırım yapmanız gerekiyor.
En İyi Litecoin Cüzdanı: Son
Litecoin cüzdanı rehberimi bu son bölüme kadar okuduysanız artık nerede Litecoin saklanabileceğini biliyorsunuz demektir. Her kripto yatırımcısının kendine göre ihtiyaçları değişir. Umarım rehberimi okuduktan sonra sizin ihtiyaçlarınıza uygun Litecoin saklama seçeneği üzerinde karar verebilirsiniz.
Dahili güvenliğe sahip hızlı erişimim olsun istiyorsanız Exodus baya iyi bir tercih. Ancak ufak miktarlarda alım satım yapıyor ve bunu telefonla gerçekleştirmek istiyorsanız Jaxx’ı öneririm.
Aklınız işlem hızlarından çok güvenlikte kaldıysa o zaman offline tercihleri düşünmelisiniz. Uzun dönem yatırım yapacaksanız kağıt cüzdanlar en doğru tercih olacaktır. Ama unutmayın ki en güvenli madde bu değil.
Tablo: Ledger Nano S ve Trezor One şirket bilgileri
Bana göre en güvenli Litecoin cüzdanı donanım cüzdanları. Kağıttan daha güvenliler çünkü hasara karşı kağıttan daha sağlamdırlar (tahmin edebileceğiniz gibi).
Artık en iyi Litecoin cüzdanı ne biliyorsunuz. Hemen gidip Litecoin’lerini güvenceye almak içni kağıt veya donanım cüzdanı almaya ne dersiniz? Birikimlerinize sahip çıkın! Sonuçta emekleriniz burada yatıyor.
Not: Asla kaybetmeyi göze aldığınızdan fazla yatırım/harcama yapmayın. Herhangi bir yatırım yapmadan önce bir finans uzmanına danışmanızı tavsiye ederim.
