Eğitimde Oyunlaştırma: Oyunlaştırma Öğrenmeyi Nasıl Etkiler? cover image

İnsanlık tarihinin başlangıcından beri eğitim, insanların hayatını kolaylaştıracak bilgi, beceri ve alışkanlıkları kazanma süreci olarak rol almıştır. Bu süreç genellikle eğitimciler tarafından gerçekleştirilse de öğrenme sürecinin modernleşmesi çoğu insanı kendi kendini eğitmeye itmiştir. Geleneksel eğitim çatlaklar vermeye başladığında alternatif eğitim yükselmeye başladı. Geleneksel yöntemlerdeki çeşitlilik ve bilgi eksikliğini gidermek için ortaya çıktı. Böylelikle yaz okulu, evden eğitim, kendi kendine öğrenme gibi resmi olmayan  insanları eğitmenin resmi olmayan yolları kullanılmaya başlandı. Kendi kendinizi eğitmek kolay bir şey olmadığı için çoğu insan bunu zaman geçirmenin eğlenceli bir yolu yerine iş olarak görüyor. Burada da eğitimde oyunlaştırma devreye giriyor.

Oyunlaştırma Nedir?

eğitimde oyunlaştırma

Oyunlaştırma oyunlarla alakalı olmayan alanlarda oyun tasarımının uygulanmasıdır. Seviyeler, deneyim, sağlık puanı veya diğer benzeri oyun için özellikleri eklemek anlamına gelir.

Teknoloji eğitimde daha önce hiç olmadığı bir yere ulaştı. Dijital çağda hayata gözlerini açmış genç öğrenciler hayatlarının her alanlarında teknolojiden faydalanıyor. İşte bu yüzden günümüzün yetişkinleri ve profesyonelleri de akıllı telefonlar, tabletler ve internet kullanarak adapte olmak zorundalar.

E-öğrenme oyunlaştırma, oyun mekaniklerini öğrenme sürecine entegre eden bir işlemdir. Genellikle insanları motive etmek ve süreci daha eğlenceli hale getirmek için kullanılır. Eğitimde oyunlaştırma süreci oyun tasarımcılarının oyuncuları ve oyun içindeki ödülleri entegre etmek için kullandığı teknikleri kullanır.

Oyunlaştırma kelimesini daha önce duymadıysanız kulağınıza oyun yapmak ve buna eğitimsel öğeler eklemek olarak gelebilir ama bunun tam tersidir.

Eğitimde Oyunlaştırma Neden Kullanılmalı?

eğitimde oyunlaştırma

Sorumlulukların çığ gibi büyüdüğü bu çağda sadece gençleri değil daha yaşlı öğrencileri hayat boyu öğrenmeye alıştıracak yeni yöntemlere ihtiyaç duyuluyor. Eğitimde oyunlaştırma insanların doğasındaki sosyalleşme, öğrenme, başarma, yarışma gibi arzularını geliştiriyor, böylelikle kişi kendini rahat hissettirmeyecek eylemleri gerçekleştirirken çalışıyormuş veya kendini zorluyormuş gibi hissetmiyor. Genellikle belli seviyelerde ödüllendirme de bulunuyor. Peki süreç nasıl çalışıyor?

Cevap aslında oldukça basit ama gelin teknik ve psikolojik yönlerine göre ayıralım.

Teknik Yönler:

  • Anında geri bildirim. Eğitimde oyunlaştırma öğrencinin kendi ilerlemesi ve diğer öğrenciler arasında nerede bulunduğu hakkında anında geri bildirim almasını sağlıyor. Bu sayede süreç geleneksel yöntemlere kıyasla hızlanıyor.
  • Ödül alma. Eğitimde oyunlaştırma konusunun temellerinden biri ödüllerdir. Gerekli olsun veya olmasın ücretsiz şeylere kazanmak her zaman iyidir. Belli dersleri geçince veya yeni şeyler öğrenince ödül almak ise öğrencileri daha üretken olmaya itiyor. Bu sayede gerçek hayatlarındaki alışkanlıklar ve öğrenme süreçleri gelişiyor. Ayrıca öğrenci bir ödevi yerine getirmek için ödül alacağını bildiğinde kendisine verilen konu hakkındaki ayrıntılara daha da fazla dikkat etmeye başlıyor.
  • Süreç çok daha eğlenceli. Burada tüm grafikler ve platformun tasarımı devreye giriyor. Görsellerin ve seslerin üretkenliğimizi ve beynimizin çalışma şeklini etkilediği biliniyor. Ama şunu da kabul etmek lazım; etkileşimli bir konu hakkında bir şey izlemek veya okumak çok daha ilginç.
  • İş birliği. Eğitimde oyunlaştırma öğrencilere sadece birbirleri arasında rekabet etmeyi değil birbirleriyle iş birliği yapmayı ve bilgi paylaşmayı da sağlıyor.
  • İlerleme çubuğu nerede olduğumuz ve nereye gittiğimiz hakkında bilgi veriyor. Kimse kaybolmak istemez. Bu yüzden sonuca varana kadar ne kadar yol almanız gerektiğini söyleyen bir haritaya sahip olmak çok önemlidir.

Bir de işin psikolojik boyutu var. Bu açıdan da eğitimde oyunlaştırmanın işe yaradığını gösteren yeterince neden mevcut.

Psikolojik Yönler:

  • Her şeyden önce eylemleriniz üzerinde tam kontrol sunuyor. Birçok psikolojik çalışmaya göre bir şeyi zorla yapmak motivasyonun çöküşüne neden oluyor. Öğrenci sürücü koltuğunda olduğunda ise kendi kaderinin kontrolünde olduğunu hissediyor. Pek çok kişi bu durumdan daha hoşnut.
  • Eğitimde oyunlaştırma iyi tavrı pekiştiriyor. Buna en iyi örneklerden biri Facebook. İyi bir şey mi yapıyorsunuz? İşte size bir beğeni veya bir paylaşma, bu durumda ise bir ödül. Tüm kursu tamamlarsanız işte size ücretsiz sertifika.
  • Başarı hissi. Yaptığımız her şeyi bir şeye ulaşmak için yaparız. Başarı hissi, kişi için psikolojik olarak çok güçlü bir itici faktördür.
  • Oyunlaştırma dopamin üretimini arttırır. Oyunlarda kişinin başardığı şey hakkında bir pozitif geri bildirim veya ödül aldığında beynin dopamin salgıladığı biliniyor. Bu salgılanan dopamin ödüllendirme için kişinin motivasyonunda büyük bir rol oynuyor. Hatta bazen alışkanlık haline gelip her gün daha iyi sonuç beklentisine girmenize neden oluyor.

Eğitimde oyunlaştırma işleminin kullanılması gerektiğini doğrulayan daha birçok neden var. Doğru kullanıldığında insanın duygularını harekete geçirip pozitif bir öğrenme deneyimi sunabiliyor.

Eğitimde Oyunlaştırma Hangi Öğeleri Kullanır?

eğitimde oyunlaştırma

Oyunlaştırma öğeleri eğitim süreci içerisindeki farklı bölümlere akıllıca yerleştirildiği zaman öğrenmeye çeşitlilik kazandırabiliyor. En yaygın kullanılan öğeler şunlar:

  • İlerleme çubukları. Daha önce de söylediğimiz gibi kullanıcıların ne kadar ilerleme kaydettiklerini ve ne kadar kaldığını görmeleri gerekiyor.
  • Seviyeler. Muhtemelen en popüler oyun öğesi bu olabilir. Başkalarına ve kendinize ne kadar yol aldığınızı göstermenizin iyi bir yoludur.
  • Rozetler. Kullanıcının bir şeyi başardığını hissettirmek için bunlar çok önemlidir. Rozetler genellikle geçtiğiniz seviyeler için kullanılır.
  • Avatarlar. Olaya sahibiye kazandırmak için profilinizi istediğiniz gibi özelleştirmek önemlidir. Böylece üzerinde çalıştığınız şeye bağlanabilirsiniz.
  • Günlük challenge’lar ve görevler. Üzerinde çalıştığınız aktiviteye geri dönüş önceliğini arttırmak ve kullanıcının istikrarını korumak için kullanıcı günlük bonuslarla ödüllendirilir.
  • Sanal para birimi ve ürünler. Bir platform kullanıcılara ödüllendirme gerçekleştirebilmek için birimine ve bu para birimiyle alınabilecek ürünlere sahip olmalıdır.

Eğitimde Oyunlaştırma Beynin Her Şeyi Daha İyi Öğrenmesine Yardımcı Olur

İnsan beyni dünyada yaşayan türler arasında en gelişmiş beyin olsa da öğrenme sürecimizde aldığımız tüm bilgileri depolamak için yeterli değildir. Çoğu zaman bir şey öğrenip ertesi gün unutmak bilgi edinme işlemini yararsız hale getiriyor. Öğrenilen bilgiler çok katmanlı bir hazırlık, dikkat, seçim, organizasyon ve entegrasyon sürecinden geçip uzun sürekli bellekte depolanmazsa unutulabiliyor. Eğitimde oyunlaştırma bunu çok kolay bir şekilde gerçekleştiriyor.

Beyin yeni bilgileri duyarak veya görerek öğrenebilir. Eğer ikisi birlikte gerçekleştiriliyorsa bir şeyi uzun süreli belleğe atmak çok daha kolaydır.

Dijital devrim reaksiyon süremizi ve birçok şeyi aynı anda yapma becerimizi yıllar süresince geliştirse de dikkat aralığımızı düşürdü. Bu yüzden yeni ve etkili yollara ihtiyaç çok.

Oyunlaştırmanın Sekiz Ana Dürtüsü

eğitimde oyunlaştırma

Kullanıcıları harekete geçirecek bazı etkili yöntemler “Octalysis” framework’ünün oluşturucusu Yu-Kai Chou tarafından keşfedildi. Chou insan merkezli bir oyunlaştırma tasarımı geliştirdi. Bu tasarım insan motivasyonunun sekiz ana dürtüsünden oluşuyor. Bu ana dürtülerle kullanıcının bir görevi interaktif olarak etkili bir şekilde yerine getirebileceğine inanıyor. Octalysis framework, kullanıcı katılımını arttırmak için eğitimde oyunlaştırma, fitness, sağlık ve türün tasarımı kullanmayı öneriyor.

Sekiz Ana Dürtü:

  1. Destansı anlam ve seslenme. Bu ana dürtü kendinizden önemli bir görevi yerine getirmek veya kişinin belli bir görevi yerine getirmek için “seçilmiş kişi” gibi görülmesi olarak biliniyor. Bu ana dürtü ödeme beklemeksizin gönüllü olma olarak mükemmel bir şekilde tanımlanabilir.
  2. Gelişme ve başarı. Bu bir şeye ulaşmak, ilerleme gerçekleştirmek, zorlukların üstesinden gelmek ve becerileri geliştirmek için bizi yönlendiren dürtüdür.
  3. Yaratıcılığın güçlendirilmesi ve geri bildirim. Kullanıcıların sürekli olarak kendilerini yaratıcılıklarıyla dile getirmeleri gereklidir. Sonrasında da yaratıcılıklarının sonuçlarını geri bildirimle alırlar.
  4. Sahiplik. Sıfırdan bir şey oluşturmak yarattığınız şey üzerinde tam kontrol sahibi olmanızı sağlar. Bir kişi bir şeyin kontrolünde olunca kişi kendisini bu şeyin daha iyi olmasına iter. İnsanlar sahip oldukları bir şeyin o şeyin kendisinden daha değerli olduğuna inanır.
  5. Sosyal etki ve ilişki. Bu dürtü arkadaşlık, rekabet, sosyal olarak kabul görme ve akıl hocalığı gibi sosyal öğelerden oluşur. Eğitimde oyunlaştırma da benzer hobileri veya hedefleri olan kişileri birbirine yakınlaştırır.
  6. Yetersizlik ve sabırsızlık. Bu insanın zaman sınırı olan, nadir veya özel bir şeyi kaybetme korkusuyla açıklanabilir. Kullanıcının bir şeye şu anda ulaşamaması bunu daha çok istemesine neden olur.
  7. Öngörülemezlik ve merak. Bu insanı sürekli olarak kamçılar çünkü kişi ne olacağını bilemez. Kumarın bağımlılık yaratmasının sebebi budur.
  8. Kaybetme ve kaçınma. Bu son ana dürtü bir şeyi kaçırma korkusu olarak tanımlanabilir. Genellikle pazarlama alanında kısa süreli indirimler olarak kullanılır.

Son

Değişim iyidir. Özellikle de ihtiyaç duyulduğunda. Eğitim süreci yıllar boyunca evrim geçirmeyi sürdürdü ve sürdürmeye de devam edecek. Yeni çağa ayak uydurmak ve şimdiki ihtiyaçlarımıza adapte olmak çok önemli.

Eğitimde oyunlaştırmanın eğitim süreci üzerindeki etkilerini fiziksel ve psikolojik sebepleriyle göz önüne aldığımızda değişimin doğru yönde ilerlediği çok açık.

Author avatar

Written By

BitDegree Insider Creator